Ήρθε η ώρα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) να αποκτήσει το πρώτο του διαστημικό «μάτι», που θα είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη μελέτη των εξωπλανητών γύρω από κοντινά φωτεινά άστρα, τα οποία είναι ήδη γνωστό ότι διαθέτουν πλανητικά συστήματα. Πρόκειται για το δορυφορικό τηλεσκόπιο CHEOPS (Characterising Exoplanet Satellite), που έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί με έναν ρωσικό πύραυλο «Soyuz-Fregat» αύριο, Τρίτη 17 Δεκεμβρίου, από το διαστημοδρόμιο της Ευρώπης στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στη Νότια Αμερική. Τα πρώτα επιστημονικά στοιχεία του αναμένονται στην αρχή του 2020.
Η αποστολή του Cheops αποτελεί μία συνεργασία της ESA με την Ελβετία και στην άνω των 100 επιστημόνων και μηχανικών ομάδα του συμμετέχουν δέκα ευρωπαϊκά κράτη, με επικεφαλής ερευνητές των πανεπιστημίων της Βέρνης και της Γενεύης (το τελευταίο θα έχει και την ευθύνη λειτουργίας του τηλεσκοπίου από το έδαφος). Η κατασκευή του Cheops, μήκους ενάμισι μέτρου και βάρους 280 κιλών, έγινε στην Ισπανία από κοινοπραξία με επικεφαλής την εταιρεία Airbus Defense and Space.
Το Cheops θα βάλει στο στόχαστρο του άστρα που έχουν γύρω τους πλανήτες με μέγεθος από αυτό της Γης μέχρι εκείνο του Ποσειδώνα. Θα κάνει ακριβείς μετρήσεις και θα δώσει περισσότερες πληροφορίες στους επιστήμονες σχετικά με την πυκνότητα του κάθε εξωπλανήτη, κατά πόσο είναι βραχώδης ή όχι και κατά πόσο μπορεί να διαθέτει ωκεανούς, πράγμα που με τη σειρά του δείχνει τις πιθανότητα φιλοξενίας ζωής. Το τηλεσκόπιο μπορεί να καταγράψει μικρές αλλαγές στη φωτεινότητα ενός άστρου, καθώς περνάει μπροστά του κάποιος πλανήτης.
Αντίθετα με τους άλλους «κυνηγούς» εξωπλανητών, όπως τα αμερικανικά διαστημικά τηλεσκόπια «Κέπλερ» και TESS, το Cheops δεν θα κάνει ανακαλύψεις νέων εξωπλανητών, αλλά η αποστολή του είναι να μελετά περαιτέρω πλανήτες που έχουν ήδη βρεθεί. Η αποστολή ανοίγει τον δρόμο για τα επόμενα ευρωπαϊκά διαστημικά τηλεσκόπια εξωπλανητών, τα Plato και Ariel, που σχεδιάζονται για την επόμενη δεκαετία. Από κοινού αυτά τα νέα τηλεσκόπια θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να παραμείνει στην πρωτοπορία της αναζήτησης και μελέτης εξωπλανητών στο μέλλον.
Μαζί με το Cheops, που θα τεθεί σε τροχιά σε ύψος 700 χιλιομέτρων από τη Γη, ο πύραυλος Σογιούζ θα μεταφέρει στο διάστημα έναν μεγαλύτερο δορυφόρο της ιταλικής διαστημικής υπηρεσίας (Cosmo-SkyMed Second Generation), καθώς και τρεις μικροδορυφόρους Cube-sat (τον OPS-SAT της ESA και τους EYE-SAT και ANGELS της γαλλικής διαστημικής υπηρεσίας CNES).
Η εκτόξευση θα μεταδίδεται ζωντανά από την τηλεόραση της ESA (έναρξη μετάδοσης 11:30 ώρα Ελλάδος και ώρα εκτόξευσης 11:54) στη διεύθυνση http://esawebtv.esa.int .
