Το έτος 2019 ο κόσμος της χημείας γιορτάζει την επέτειο των 150 χρόνων από την παρατήρηση της περιοδικότητας των χημικών στοιχείων με βάση την ατομική τους μάζα και την απεικόνισή της σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε Περιοδικό Πίνακα των στοιχείων.
Ο περιοδικός πίνακας είναι αναμφισβήτητα μία από τις σπουδαιότερες έννοιες της χημείας. Αποτελεί απόδειξη ότι τα χημικά στοιχεία δεν είναι ένα συνονθύλευμα ουσιών, αλλά αντίθετα τα στοιχεία εκδηλώνουν γενικές τάσεις και συγκροτούν οικογένειες με παραπλήσιες ιδιότητες. Η γνώση του περιοδικού πίνακα είναι απαραίτητη σ’ εκείνον που θέλει να κατανοήσει τον κόσμο, να δει τον τρόπο με τον οποίο έχει κατασκευαστεί από τους θεμελιώδεις δομικούς λίθους της χημείας, τα χημικά στοιχεία.
Οι περιοδικές τάσεις είναι συγκεκριμένα μοτίβα που υπάρχουν στον περιοδικό πίνακα που απεικονίζουν διάφορες πτυχές ενός συγκεκριμένου στοιχείου, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και των ηλεκτρονικών ιδιοτήτων του. Σημαντικές περιοδικές τάσεις περιλαμβάνουν: ηλεκτραρνητικότητα, ενέργεια ιονισμού, συγγένεια ηλεκτρονίων, ατομική ακτίνα, σημείο τήξης και μεταλλικό χαρακτήρα. Οι περιοδικές τάσεις, που προκύπτουν από τη διάταξη του περιοδικού πίνακα, παρέχουν στους χημικούς ένα πολύτιμο εργαλείο για να προβλέψουν γρήγορα τις ιδιότητες ενός στοιχείου. Αυτές οι τάσεις υπάρχουν λόγω της παρόμοιας ατομικής δομής των στοιχείων στις αντίστοιχες οικογένειες ή περιόδους των ομάδων και λόγω της περιοδικής φύσης των στοιχείων.
Ο Σπύρος Κιτσινέλης είναι ο μοναδικός Έλληνας επιστήμονας που τα τελευταία 150 χρόνια, από την επινόηση του Περιοδικού Πίνακα, συνέβαλε στην ταυτοποίηση μιας νέας τάσης / περιοδικότητα στα στοιχεία του Πίνακα και η οποία έχει να κάνει με τις ατομικές εκπομπές των στοιχείων.
Οι τάσεις που παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν σχετίζονται με τις εκπομπές των στοιχείων κατά την έρευνα για εύρεση υποσχόμενων υλικών για την ανάπτυξη πηγών φωτός εκκένωσης χαμηλής πίεσης. Οι ισχυρότερες και πιο επίμονες γραμμές εκπομπών των ουδέτερων στοιχείων, σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία, ακολουθούν τις τάσεις σε μια περίοδο ή κάτω από μια στήλη και σχετίζονται με τμήματα του φάσματος και τα μπλοκ των στοιχείων.
Σύνδεσμοι:
https://chem.libretexts.org/Bookshelves/Inorganic_Chemistry/Supplemental_Modules_(Inorganic_Chemistry)/Descriptive_Chemistry/Periodic_Trends_of_Elemental_Properties/Periodic_Trends
https://www.jstage.jst.go.jp/article/jlve/33/2/33_2_67/_article
https://www.researchgate.net/publication/250139829_The_Periodic_Table_with_Regard_to_Atomic_Emissions
