Σημαντικό αμερικανικό έγγραφο αποκαλύπτει πώς σκεφτόταν ο Χένρι Κίσινγκερ για την Τουρκία, καθώς σε συζήτηση που είχε γίνει στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου είχε υποστηρίξει στον τότε πρόεδρο Φορντ πως πρέπει να αποτραπεί ενδεχόμενος πόλεμος ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Είχε επισημάνει τότε ότι «δεν υπάρχει λόγος για τις ΗΠΑ να μην κατέχουν οι Τούρκοι το ένα τρίτο της Κύπρου».
Επιπλέον, δεν είχε διστάσει να ξεκαθαρίσει πως σε πιθανό πόλεμο Ελλάδας-Τουρκίας η «Τουρκία είναι πιο σημαντική για εμάς»Επιπλέον, δεν είχε διστάσει να ξεκαθαρίσει πως σε πιθανό πόλεμο Ελλάδας-Τουρκίας η «Τουρκία είναι πιο σημαντική για εμάς».
Πρόκειται για ένα αποχαρακτηρισμένο έγγραφο, από την Προεδρική Βιβλιοθήκη του Τζέραλντ Φορντ, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Hellenic American Leadership Council (HALC) και το οποίο έχει στην κατοχή του και ο «Εθνικός Κήρυξ», ενώ πρωτοδημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα «Hellas Journal» του δημοσιογράφου Μιχάλη Ιγνατίου.
Υπάρχει και περί του αντιθέτου ισχυρισμός, σε άρθρο του σημερινού προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που είχε αναδημοσιεύσει η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» από τη «Νew York Times» στα μέσα Αυγούστου.
Ο Ερντογάν αναφερόμενος στην ίδια περίοδο έγραψε ότι «…τη δεκαετία του 1970, η τουρκική κυβέρνηση εισήλθε (στην Κύπρο) για να αποτρέψει τη σφαγή των Τούρκων από τους Ελληνοκυπρίους παρά τις αντιρρήσεις της Ουάσινγκτον».
Ειδικότερα, στο αποχαρακτηρισμένο έγγραφο αποκαλύπτεται η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ και του προέδρου Τζέραλντ Φορντ, στις 13 Αυγούστου του 1974, περίπου τρεις εβδομάδες μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, στις 20 Ιουλίου 1974.
Στη συζήτηση, στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, ο Κίσινγκερ αναλύει στον Φορντ την κατάσταση στην περιοχή.
Υπενθυμίζεται πως, στις 14 Αυγούστου 1974, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονταν στη Γενεύη -μετά την αρχική εκεχειρία της 23ης Ιουλίου- κατέρρευσαν και η Τουρκία ξεκίνησε δεύτερη επιχείρηση («Αττίλας ΙΙ»), κατά την οποία κατέλαβε το 36,2% του νησιού και εκτόπισε 120 χιλιάδες Κυπρίους (άλλες 20 χιλιάδες παρέμειναν εγκλωβισμένοι), ενώ συνολικά σκοτώθηκαν περίπου 3 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι.
Η συζήτηση Κίσινγκερ-Φορντ, στην οποία συμμετείχε και ο αρχιστράτηγος Μπρεντ Σκόουκροφτ, σύμβουλος Ασφαλείας του Προέδρου (Major General Brent Scowcroft, Deputy Assistant to the President for National Security Affairs), είχε πραγματοποιηθεί μία μέρα πριν στην Ουάσινγκτον.
Αναλυτικά ο διάλογος:
Κίσινγκερ: Το πρόβλημα στη Γενεύη είναι πως οι Τούρκοι βλέπουν ότι όσο περισσότερο επεκτείνονται οι διαπραγματεύσεις τόσο πιο δύσκολη γίνεται μια μονομερής στρατιωτική κίνηση. Οι Έλληνες χρονοτριβούν -θέλουν να επιστρέψουν στη βάση τους για 36 ώρες και μετά να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες. Οι Τούρκοι μέχρι στιγμής έχουν αρνηθεί να παραχωρήσουν την 36ωρη παράταση, επειδή θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την ανάληψη μονομερούς δράσης.
Φορντ: Τι θα κάνουμε εάν οι Τούρκοι κινηθούν;
Κίσινγκερ: Θα ψηφίσουμε εναντίον τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θα πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας να κρατήσουμε τους Έλληνες ώστε να μην προχωρήσουν σε πόλεμο. Οι Τούρκοι αυτήν τη στιγμή είναι ακραία εθνικιστές. Μερικά χρόνια πριν οι τουρκικές τακτικές ήταν σωστές: να αρπάζουν ό,τι θέλουν και μετά να διαπραγματεύονται στη βάση της κατοχής. Αλλά εάν οι Τούρκοι εισβάλλουν στην Κύπρο, οι Έλληνες θα χάσουν για καλά. (unglued). Βεβαίως και δεν θέλουμε έναν πόλεμο μεταξύ των δύο, αλλά εάν αυτό συμβεί, η Τουρκία είναι πιο σημαντική για εμάς, καθώς έχουν μία πολιτική δομή, η οποία μπορεί να δημιουργήσει άλλον έναν Καντάφι.
Κίσινγκερ: Προσπαθήσαμε να διευθετήσουμε την κατάσταση στην Κύπρο αφότου βγήκε εκτός ελέγχου. Οι Βρετανοί τα έκαναν χάλια σε αυτό. Εάν οι Τούρκοι κινηθούν για να πάρουν αυτά που θέλουν, τότε θα καταδικασθούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας και η Σοβιετική Ένωση θα τους χτυπήσει στο κεφάλι με αυτό. Κάποιοι από τους συνάδελφους μου θέλουν να σταματήσουν τη βοήθεια στην Τουρκία – αυτό θα ήταν μια καταστροφή. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος για τις ΗΠΑ να μην κατέχουν οι Τούρκοι το ένα τρίτο της Κύπρου. Θα κάνουμε μια δήλωση σήμερα με την οποία θα ξεφορτωθούμε τους «New York Times».
Οι ΗΠΑ φάνηκαν απροετοίμαστες για όσα συνέβησαν την επομένη 14 Αυγούστου, όταν η Τουρκία κατέλαβε 3% από το βόρειο τρίτο του νησιού πριν κηρυχθεί εκεχειρία και ξεκινήσουν οι συνομιλίες.
Μόλις άρχισαν οι συνομιλίες στη Γενεύη, στις 14 Αυγούστου, η διεθνής συμπάθεια που φάνηκε να ήταν πριν υπέρ Τουρκίας τώρα είχε μετατεθεί στην Ελλάδα που προσπαθούσε να εγκαθιδρύσει τη δημοκρατία της.
Η Τουρκία απαίτησε από την Κυπριακή κυβέρνηση ομοσπονδιοποίηση και μεταφορά πληθυσμών και απέρριψε το αίτημα του προέδρου Κληρίδη για 36 με 48 ώρες διάλειμμα από τις συζητήσεις ώστε να μπορέσει να συζητήσει με την Αθήνα και τους Ελληνοκύπριους ηγέτες.
Μόλις σταμάτησαν οι συνομιλίες της Γενεύης, 90 λεπτά μετά η Τουρκία επιχείρησε τη δεύτερή της εισβολή.
Πληροφορίες από: philenews – ekirikas.com
