ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
Πατέρας του Ευριπίδη ήταν ο κτηµατίας Μνήσαρχος ή Μνησαρχίδης και µητέρα του η Κλειτώ από τον δήµο της Φλύας. Η γέννησή του τοποθετείται στα 484/485 π.Χ., σε ένα αγρόκτηµα των γονιών του στη Σαλαµίνα.
Συνοµήλικος περίπου µε τον Πρωταγόρα, µεγάλωσε στην Αθήνα την περίοδο που η σοφιστική κίνηση είχε ήδη ξεκινήσει την κατακτητική της πορεία. Η εύπορη καταγωγή του, έδωσε στον Ευριπίδη τη δυνατότητα να παρακολουθήσει µαθήµατα του Αναξαγόρα, του Πρόδικου και του Πρωταγόρα, ενώ συνδέθηκε φιλικά µε τον Σωκράτη και τον Αλκιβιάδη.
Οι πνευµατικές αναζητήσεις της εποχής καθρεφτίζονται στο έργο του, που τοποθετείται κριτικά απέναντι στους θεούς, τους θεσµούς και τους ήρωες, θίγοντας ζητήµατα σχετικά µε τη δηµοκρατία, την καταγωγή, τη δουλεία, τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το φυσικό δίκαιο και τον νόµο. Όλα όσα ορίζουν τη δηµόσια ή ιδιωτική ζωή των ανθρώπων αναθεωρούνται, επιδέχονται συζήτηση και εκφράζονται στα διαλογικά και χορικά µέρη των δραµάτων του, οδηγώντας δίκαια στον χαρακτηρισµό του ποιητή ως «από σκηνής φιλοσόφου».
Η σοφιστική έχει κλονίσει τις κατεστηµένες αντιλήψεις της εποχής και έχει επιδράσει έντονα στο έργο του. Οι αγώνες λόγων στους οποίους συχνά αντιπαραθέτει τους ήρωές του, θυµίζουν τους «δισσούς λόγους» των σοφιστών. Ο Ευριπίδης µεταχειρίζεται µε πρωτοτυπία τους παλαιούς µύθους, τους οποίους συχνά δεν διστάζει να παραλλάξει µε γνώµονα τον ιδεολογικό ή δραµατουργικό του στόχο.
Χαρακτηριστικό της τέχνης του είναι η χρήση του Προλόγου, όπου ένας θεός ή άνθρωπος, κατατοπίζει τους θεατές για την υπόθεση του δράµατος, προλέγοντας όχι σπάνια το τέλος του, και η εµφάνιση του ”από µηχανής θεού”, που συχνά δίνει τη λύση στο έργο.
Πρωτοεµφανίστηκε στο θέατρο το 455 π.Χ., και ενώ έλαβε µέρος είκοσι δύο φορές σε δραµατικούς αγώνες, κέρδισε το πρώτο βραβείο µόνο πέντε. ∆υσαρεστηµένος από τους συµπολίτες του, εγκατέλειψε την Αθήνα σε µεγάλη ηλικία, και έζησε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας, Αρχέλαου, µέχρι τον θάνατό του το 406 π.Χ. Από τη δραµατική του παραγωγή που, σύµφωνα µε το λεξικό της Σούδας, περιλαµβάνει 92 έργα, σώζονται µόνο 19: ένα σατυρικό δράµα, ο Κύκλωψ, και 18 τραγωδίες: Άλκηστη, Μήδεια, Ηρακλείδες, Ιππόλυτος, Ανδροµάχη, Εκάβη, Ικέτιδες, Ηλέκτρα, Ηρακλής µαινόµενος, Τρωάδες, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Ίων, Ελένη, Φοίνισσες, Ορέστης, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Βάκχες, Ρήσος.
_________________________________________________________________________________________
Ευριπίδης: Άλκηστη – μετάφραση: Θωµάς Μοσχόπουλος
ISBN 978-960-211-929-7 – σελ. 88 – τιμή 11,00 ευρώ – Ιούλιος 2009
ΑΙΣΧΥΛΟΣ
525: Γέννηση του Αισχύλου Ευφορίωνος στην Ελευσίνα. Έγραψε περίπου ενενήντα δράµατα, από τα οποία σώζονται µόνο επτά. Αρχαιότερο από τα σωζόµενα ο Προµηθεύς ∆εσµώτης, του οποίου δεν είναι γνωστή η χρονολογία συγγραφής.
499-496: Ο Αισχύλος παρουσιάζεται στους τραγικούς αγώνες µε αντιπάλους τον Πρατίνα και τον Χοίριλο.
490: Ο Αισχύλος πολεµά ως οπλίτης στη µάχη του Μαραθώνα. Τον ίδιο καιρό ή ίσως λίγο νωρίτερα συνθέτει τις Ικέτιδες, το παλαιότερο από τα σωζόµενα έργα του.
484: Πρώτη νίκη του Αισχύλου (ακολούθησαν άλλες δώδεκα).
480: Ο Αισχύλος πολεµά στη ναυµαχία της Σαλαµίνας. Σύµφωνα µε τον αρχαίο θρύλο, ο νεαρός Σοφοκλής συµµετείχε στον χορό των εφήβων που χόρεψαν στις εορτές των επινικίων, ενώ την ίδια µέρα γεννήθηκε στη Σαλαµίνα ο Ευριπίδης.
472: Νίκη του Αισχύλου µε τους Πέρσες, εµπνευσµένους από τη ναυµαχία της Σαλαµίνας (παρουσιάστηκε µαζί µε τα χαµένα έργα Φινεύς και Γλαύκος Ποτνιεύς).
470: Ο Αισχύλος φιλοξενείται στην αυλή του Ιέρωνα στις Συρακούσες όπου γράφει το χαµένο δράµα Αιτναίαι.
468: Επιστροφή του Αισχύλου στην Αθήνα. Πρώτη νίκη του Σοφοκλή µε δράµατα που δεν σώθηκαν (ο Αισχύλος κερδίζει το δεύτερο βραβείο).
467: Νίκη του Αισχύλου µε τη Θηβαϊκή τριλογία (Λάιος, Οιδίπους και το σωζόµενο έργο Επτά επί Θήβας).
463: Νίκη του Αισχύλου µε την Τριλογία των ∆αναΐδων (Ικέτιδες, Αιγύπτιοι, ∆αναΐδες), από την οποία σώζεται µόνο το πρώτο έργο.
458: Νίκη του Αισχύλου µε την Ορέστεια (Αγαµέµνων, Χοηφόροι, Ευµενίδες). Λίγο µετά, ο Αισχύλος αναχωρεί ξανά για τη Σικελία.
456: Θάνατος του Αισχύλου στη Γέλα της Σικελίας.
__________________________________________________________________________________
Αισχύλος: Πέρσες – μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου
ISBN 978-960-211-930-3 – σελ. 72 – τιμή 11,00 ευρώ – Ιούλιος 2009
