27 Ιανουαρίου 1945: Τα σοβιετικά στρατεύματα εισέρχονται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου στην Πολωνία -το μεγαλύτερο συγκρότημα στρατοπέδων της Ναζιστικής Γερμανίας- και απελευθερώνουν τους τελευταίους επιζήσαντες κρατούμενους. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κυριαρχίας περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι φυλακίστηκαν στο Άουσβιτς, και τουλάχιστον οι 1,1 εκατομμύρια εξοντώθηκαν μετά από βασανιστήρια, κακουχίες και εκτελέσεις.
Στα επόμενα χρόνια, το Άουσβιτς έγινε σύμβολο για τις μαζικές δολοφονίες του Ολοκαυτώματος.
Ο όρος ολοκαύτωμα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ὁλόκαυστον που σημαίνει «πλήρως καμμένη προσφορά θυσίας σε θεό». Σε πιο πρόσφατες αναφορές η λέξη χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει μαζικές καταστροφές. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει τον υποκινούμενο από το κράτος συστηματικό διωγμό και τη γενοκτονία διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β” Παγκοσμίου Πολέμου από την Ναζιστική Γερμανία και τις Δυνάμεις του Άξονα.
Τα κύρια θύματα του Ολοκαυτώματος ήταν οι Εβραίοι της Ευρώπης καθώς οι Ναζί επιχείρησαν ένα οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης του πληθυσμού τους και των συμβόλων του, το οποίο αποκαλούσαν ως «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος». Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων του Ολοκαυτώματος εκτιμάται πως ξεπερνά τα 6 εκατομμύρια, και μαζί με τους Εβραίους θανατώθηκαν μαζικά Αθίγγανοι και άλλες ομάδες που κρίθηκαν «φυλετικά κατώτερες» ή «ανεπιθύμητες» (π.χ. διανοητικά ασθενείς ή σωματικά ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, Κομμουνιστές, πολιτικοί αντιφρονούντες, αιχμάλωτοι πολέμου).
Το 2005 η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. αποφάσισε να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου «Διεθνή Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος» από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην Ελλάδα η 27η Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως «Ημέρα μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος» μετά από ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων (Ν.3218/04 και Π.Δ. 31/05).
Τον Ιανουάριο του 2006, την εξηκοστή πρώτη επέτειο της απελευθέρωσης από το στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς, όπου ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν, έθνη από όλο τον κόσμο παρακολούθησαν την πρώτη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Μερικούς μήνες μετά, θα μπορούσαν κάλλιστα να εορτάσουν την επέτειο ενός από τα πιο ακατάλυτα κείμενα για εκείνη τη φριχτή εποχή. ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ του Βίκτορ Φρανκλ, όπου ο συγγραφέας περιγράφει τις εμπειρίες του στα στρατόπεδα αφανισμού και αναλύει την ψυχοθεραπευτική του μέθοδο της λογοθεραπείας, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1946, έχει πουλήσει μέχρι σήμερα πάνω από 12.000.000 αντίτυπα κι έχει αναδειχθεί ένα από τα δέκα πιο σπουδαία βιβλία των καιρών μας.
Το Σεπτέμβριο του 1942, ο Φρανκλ και η οικογένειά του συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν. Ο Φρανκλ πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια σε τέσσερα διαφορετικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, απογυμνωμένος από καθετί που τον συνέδεε με τη ζωή, μέχρι την ημέρα της απελευθέρωσής του. Είναι συγκλονιστικό όμως το πώς γαντζώθηκε στη ζωή, και στην κατάφαση στη ζωή, και είναι συγκλονιστικά απλοί οι λόγοι για τους οποίους επιχείρησε, λυσσασμένα και λογικά μαζί, να μείνει ζωντανός. Ο έρως και η γνώση συνθέτουν το νόημα της ζωής για τον Φρανκλ, και το προσωπικό του αυτό νόημα γίνεται ο πανίσχυρος κινητήρας που τον κρατάει στη ζωή. Και η αναζήτηση αυτού του Νοήματος στη ζωή όλων μας είναι, εντέλει, η κινητήρια δύναμη των πάντων.
Ένα βιβλίο-σταθμός στην ανθρωπότητα. Ένα βιβλίο-ύμνος στον άνθρωπο (εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ).
Ο ΒΙΚΤΟΡ Ε. ΦΡΑΝΚΛ (1905-1997), ένας από τους σημαντικότερους διανοητές του 20ού αιώνα, ήταν καθηγητής Νευρολογίας και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και, για 25 χρόνια, διευθυντής της Νευρολογικής Πολυκλινικής της. Είναι ο ιδρυτής της λεγόμενης «Τρίτης Σχολής Ψυχοθεραπείας της Βιέννης». Μετά την απελευθέρωσή του από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και για σαράντα χρόνια, έκανε αμέτρητα ταξίδια σε κάθε γωνιά του κόσμου, δίνοντας πάμπολλες διαλέξεις στην Ευρώπη, την Αμερική, την Αυστραλία, την Ασία και την Αφρική. Ήταν Καθηγητής στο Χάρβαρντ, στο Στάνφορντ, και στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ, καθώς και Διακεκριμένος Καθηγητής Λογοθεραπείας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Πολιτειών του Σαν Ντιέγκο. Είκοσι εννέα πανεπιστήμια του απένειμαν τιμητικούς τίτλους, ενώ η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση τον τίμησε με το βραβείο Oskar Pfister. Το σύνολο του συγγραφικού έργου του Βίκτορ Ε. Φρανκλ έχει μεταφραστεί σε 38 γλώσσες, το δε βιβλίο του ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα και συμπεριλαμβάνεται στα δέκα βιβλία που έχουν ασκήσει τη μεγαλύτερη επιρροή στις ΗΠΑ.