Ρημάζει το στολίδι της Βόρειας Ελλάδας

Του Βασίλη Γ. Σαρημπαλίδη

Όσοι ασχολούνται με αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσικλετών στην Ελλάδα έχουν… ονειρευτεί τη δημιουργία μιας μεγάλης πίστας! Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο, μία στα Μέγαρα και άλλη μία στις Σέρρες.

Στην πρώτη περίπτωση ο εισαγγελέας έχει βάλει προσωρινά λουκέτο και αυτό διότι δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα τι γίνεται με την άδεια λειτουργίας της. Στην περίπτωση των Σερρών, το σιρκουί, που έχει φιλοξενήσει εκατοντάδες αγώνες και θεωρείται στολίδι για την περιοχή, λειτουργεί κανονικά, αλλά με προβλήματα που αφορούν την άσφαλτο και δημιουργούν πονοκέφαλο στους διαχειριστές…

Στο παρελθόν έχουμε ακούσει για περιοχές που ήθελαν να ενταχθούν στον «χάρτη» με τα αυτοκινητοδρόμια, καθώς ένα τέτοιο έργο θα τους έδινε ζωή, θα έφερνε χρήματα και θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας. Δυστυχώς, όσες προσπάθειες κι αν έγιναν, καμία δεν ευδοκίμησε… Η έλλειψη χρημάτων και κυρίως η στήριξη από την πλευρά του Κράτους καθιστούν αδύνατη τη δημιουργία της. Αυτό θα μπορούσε να σκεφτεί ο καθένας, γιατί στην πραγματικότητα η ιστορία έχει δείξει κάτι διαφορετικό.

Το αυτοκινητοδρόμιο του Αιγινίου

Τι είναι αυτό; Το zougla.gr ξετυλίγει την υπόθεση με το αυτοκινητοδρόμιο του Αιγινίου, μιας ιστορίας που ξεκίνησε το 1989 (τότε έγιναν τα εγκαίνια) και ολοκληρώθηκε την… ίδια χρονιά. Παρ’ όλα αυτά, η πίστα ή μάλλον η άσφαλτος που έχει απομείνει χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα από ομάδες οδηγών και αναβατών που συγκεντρώνονται εκεί για να βγάλουν τα… απωθημένα τους. Γιατί όμως μια επένδυση που κόστισε εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμές και θα έδινε ζωή στην περιοχή και δεκάδες θέσεις εργασίας έμεινε τελικά στο… ράφι;

Ποιοι έκαναν το όνειρο πραγματικότητα;

Όλα ξεκίνησαν από τον Χάρη Θεοφράστου (τον δημοσιογράφο που παρουσίαζε την ιδιαίτερη τηλεοπτική εκπομπή αυτοκινήτου στην ΕΤ3), ο οποίος πριν από δεκαετίες μαζί με τα ξαδέρφια Στεργίου αποφάσισαν να κατασκευάσουν μια πίστα αγώνων. Εκείνη τη χρονιά μια τέτοια πρόταση ακουγόταν… τρελή, αλλά όπως αποδείχτηκε με την τρέλα κάποιων ανθρώπων πας μπροστά, και έτσι το αυτοκινητοδρόμιο από το πουθενά και μάλιστα σε μια περιοχή που είχε καταντήσει σκουπιδότοπος τέθηκε σε λειτουργία.

Μιλώντας στο zougla.gr ο Χάρης Θεοφράστου θυμάται: «Δημιουργήσαμε την Ελληνική Πίστα Αγώνων Μηχανοκίνητου αθλητισμού. Νοικιάσαμε μία έκταση 1.000 στρεμμάτων από τον Δήμο, 500 για την πίστα που περιφράξαμε και άλλα 500 για πάρκινγκ, και ξεκινήσαμε. Το αποτέλεσμα ήταν να φτιάξουμε ένα αυτοκινητοδρόμιο μήκους 3,2 χιλιομέτρων που είχε ευθεία 950 μέτρα, διέθετε πίστα καρτ, πίστα μοτοκρός, έναν τριώροφο πύργο που έμεινε στα μπετά, σκεπαστά πιτς και άλλα τρία κτίρια. Το όνειρο έγινε πραγματικότητα και στον πρώτο αγώνα, τον Οκτώβριο του 1989, έγινε πραγματικά… χαμός. Περίπου 15.000 θεατές έδωσαν το παρών και οι κορυφαίοι οδηγοί ήταν όλοι εκεί, δημιουργώντας μια απίστευτη ατμόσφαιρα».

Υπολόγισαν χωρίς τους… οικολόγους

Όλοι ζούσαν το όνειρο, αλλά τελικά φαίνεται πως είχαν υπολογίσει χωρίς τον… ξενοδόχο! Στην περίπτωση της πίστας του Αιγινίου ο ξενοδόχος ήταν οι διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις, που έμελλε να βάλλουν φρένο στα όποια όνειρα είχαν χτίσει οι τρεις δημιουργοί αλλά και χιλιάδες φίλαθλοι του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ο Στράτης Χατζηπαναγιώτου, γράφοντας στο περιοδικό «4 Τροχοί» τον Οκτώβριο του 1989, στάθηκε προφητικός: «Επιτέλους πίστα! ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ! Το όνειρο πραγματοποιήθηκε. Σήµερα, το 1989 στο Αιγίνιο, 30 χλµ. από Κατερίνη και από Θεσσαλονίκη, ανάλογα µε ποια κατεύθυνση, ζει το Ελληνικό αυτοκινητοδρόµιο. Συγχαρητήρια και στις τοπικές αρχές που στηρίζουν την προσπάθεια. Ας ελπίσουµε ότι δεν θα χρειαστεί να µοιράσουµε συλλυπητήρια σε όσους διανοηθούν να βάλουν εµπόδια στην κορυφαία προσπάθεια που έχει γίνει ποτέ στον τόπο µας σε επίπεδο αγώνων αυτοκινήτου».

Η εμφάνιση των… κορμοράνων

Τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν άλλη τροπή μέρα με τη μέρα, βδομάδα με τη βδομάδα. Κανείς δεν
μπορούσε να σκεφτεί ότι σε ένα τέτοιο στολίδι θα έμπαινε σύντομα λουκέτο… Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν κανονικές άδειες, οι οικολόγοι της περιοχής ξεσηκώθηκαν λέγοντας πως η περιοχή είναι υδροβιότοπος και εκεί ζουν κορμοράνοι. Κανείς ωστόσο από αυτούς που διαμαρτυρήθηκαν δεν είχε πραγματοποιήσει αυτοψία στην περιοχή πριν από τη δημιουργία του έργου, όπου τα σκουπίδια ήταν παντού, ενώ για να καθαριστεί το μέρος είχε ήρθε ειδικό συνεργείο από την Ιταλία.

Ο Βαρδινογιάννης και η παρέα του!

Με πρωτεργάτη τον τότε υπουργό κ. Λιάσκα, όνομα που έχει γραφτεί και στα έντυπα της εποχής, η λειτουργία της πίστας σταμάτησε. Ο συγκεκριμένος υπουργός ήταν φυσιολάτρης και, όπως ο καθένας μπορεί να καταλάβει, δεν ήταν σε θέση να συνειδητοποιήσει το κέρδος ενός τόσο σημαντικού έργου για την περιοχή. Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα ευτράπελα και άκουγαν τον ίδιο τον υπουργό να λέει: «Αν θέλει ο Βαρδινογιάννης (σ.σ.: Εκείνη την εποχή έτρεχε ο Τζίγγερ στους αγώνες) και οι πλούσιοι να κάνουν ακριβά και επικίνδυνα σπορ, να πάνε να τα κάνουν στα διυλιστήρια…».

Φοβήθηκαν το εκλογικό αποτέλεσμα…

Όπως αποδείχτηκε, την εποχή εκείνη, όπου ήταν σε εξέλιξη οι εθνικές εκλογές, κανείς δεν ήθελε να πάει… κόντρα στους οικολόγους, καθώς πίστευε ότι επηρέαζαν το εκλογικό αποτέλεσμα. Τελικά η έλλειψη πρωτοβουλίας και ο φόβος οδήγησαν στην απόλυτη καταστροφή. Το έργο έμεινε στο έλεος του Θεού, έγινε πλιάτσικο σε οτιδήποτε υπήρχε και 24 χρόνια μετά κάποιοι ακόμα αναπολούν τις
μοναδικές στιγμές που έζησαν. Με την ανατολή ήρθε και η δύση, όπως διαβάζουμε και στους «4 Τροχούς» τον Δεκέμβριο του 1989: «ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ έγινε πραγµατικότητα. Τουλάχιστον έτσι πιστέψαµε όλοι, δηµοσιογράφοι, αγωνιζόµενοι, υποστηρικτές, θεατές, απλοί άνθρωποι από αυτούς που δεν φορούν παρωπίδες κ.λ.π. Ακόµη και οι άνθρωποι της ΕΛΠΑ ξεπέρασαν το αρχικό σοκ και χαµογέλασαν αισιόδοξα στην πίστα. Και ξαφνικά το όνειρο δείχνει ψεύτικο, απατηλό. Τα σύννεφα που εκδηλώθηκαν λίγο πριν τα εγκαίνια µε τις αντιδράσεις της Πολεοδοµίας Πιερίας (στις 12.10.89 η τοπική υπηρεσία θέτει προ των ευθυνών µία σειρά υπηρεσιακών παραγόντων µε την εισήγηση ότι ο χώρος βρίσκεται µέσα σε περιοχή που προβλέπεται σαν ζώνη προστασίας οικοσυστηµάτων). Ακολούθησαν ψιχάλες µε την κόσµια αντίδραση των οικολόγων την ηµέρα των εγκαινίων. Οι τελευταίοι θύµισαν ότι η περιοχή προστατεύεται µε τη συνθήκη Ράµσαρ. Η καταιγίδα έρχεται µόλις αναλαµβάνει η υπηρεσιακή κυβέρνηση. Ο υπουργός ΠΕΧΩ∆Ε κ. Λιάσκας, πρόεδρος του Τ.Ε.Ε., άνθρωπος ιδιαίτερα ευαίσθητος σε θέµατα που αφορούν το περιβάλλον (όλοι είµαστε ευαίσθητοι, κύριε υπηρεσιακέ υπουργέ…) αποφασίζει ουσιαστικά το κλείσιµο της πίστας…».

Η κλασική γραφειοκρατία…

Στη συνέχεια του άρθρου ο συντάκτης Στράτης Χατζηπαναγιώτου κάνει λόγο για καταστροφή του
ονείρου: «Η ιδιωτική πρωτοβουλία µε τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής αυτοδιοίκησης εξασφάλισε ΝΟΜΟΤΥΠΑ το χώρο δηµιουργίας αυτοκινητοδροµίου. Και επειδή οι ιδιώτες είναι ευέλικτοι προχώρησαν στην πραγµατοποίηση του ονείρου. Το κράτος όµως είναι βαρύ, δυσκίνητο αλλά και ευαίσθητο σε πολιτικές πιέσεις-υπερβολές, αντέδρασε και κατέστρεψε το όνειρο. Μία σειρά τυπικών διαδικασιών, παραστάσεων και αντιπαραθέσεων δεν οδήγησε πουθενά.Οι ενδιάµεσοι νίπτουν τας χείρας, οι άµεσα ενδιαφερόµενοι εµµένουν στις θέσεις τους. ∆ώστε µας λύση, επιµένουν οι ιδιοκτήτες της πίστας. Οριοθετήστε την περιοχή, απαντά το ΠΕΧΩ∆Ε. Όµως… οι κάτοικοι της περιοχής ξεσηκώνονται. Η οριοθέτηση θα περιλάβει βοσκότοπους και καλλιεργήσιµες εκτάσεις .Υποχωρεί το υπουργείο και αναβάλλει την οριοθέτηση ζητώντας από την ΕΠΑΜΑ και τους Πανελλήνιους φορείς που της συµπαραστέκονται… περιβαλλοντολογική µελέτη! Από ιδιώτες! Και τα ερωτήµατα πέφτουν βροχή. Είναι ή δεν είναι υγροβιότοπος η περιοχή και ποιος θα πάρει την ευθύνη; Είναι ή δεν είναι στη ζώνη Α της συνθήκης Ράµσαρ; Τα πουλιά και γενικότερα το περιβάλλον δεν αντιµετωπίζει πρόβληµα από την Εθνική οδό που περνάει στα 800 µέτρα, ούτε από τα φυτοφάρµακα και τα απόβλητα του εργοστασίου ζάχαρης στις εκβολές του Αλιάκµονα;

»Η πίστα θα καταστρέψει και δεν θα χρησιµεύσει; H πίστα κι ο κόσµος της θα κάνουν κακό στο
περιβάλλον και δεν θα βοηθήσουν την προσπάθεια για λιγότερα ατυχήµατα για λιγότερο αίµα; Και εν τοιαύτη περιπτώσει… Ποιος µπορεί να µιλάει; Tο Ελληνικό ∆ηµόσιο που δεν είχε το θάρρος και την ευθιξία να πει “πάρτε αυτό το χώρο και φτιάξτε το σπίτι σας”. Φτιάξετε ένα χώρο όπου θα βρουν καταφύγιο οι νέοι που ψάχνουν για κάτι διαφορετικό ενώ την ίδια ώρα θα µάθουν να οδηγούν σωστά γοργά και πειθαρχηµένα… Οι ιδιώτες έκαναν το λάθος να κτυπήσουν την κρατική µηχανή εκεί που πονάει. Και δυστυχώς ο άρρωστος είναι ο χειρότερος αντίπαλος. Είναι κακός και δεν συνεργάζεται, ειδικά όταν οι βιταµίνες που χρησιµοποιεί επιβάλλονται από τη µόδα της εποχής.Τα γεγονότα έχουν σαφώς επηρεασθεί και από τις πολιτικές εξελίξεις. Η αστάθεια που υπάρχει περιορίζει τις θαρραλέες και τίµιες χωρίς πολιτικά συµφέροντα αποφάσεις».