Επιμέλεια:Περικλής Χαλάτσης
Όποιος έχει πάει στην Ιαπωνία και τον έχει προσκαλέσει για ένα παραδοσιακό γεύμα κάποιος γιαπωνέζος οικογενειάρχης θα κατάλαβε αμέσως ότι οι χώροι που κατοικούν οι μικροκαμωμένοι Ιάπωνες είναι τόσο μικροί όσο ένα μέτριο σαλόνι σε ένα διαμέρισμα 50 τ.μ
Ένας ευρωπαίος οικογενειάρχης δεν θα μπορούσε να προσαρμοστεί με τίποτα με αυτόν τον τρόπο ζωής. Όλα μικρά αλλά μελετημένα. Οι Γιαπωνέζοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε μικρούς χώρους. Μπορεί σήμερα στις πυκνοκατοικημένες της Ευρώπης να υιοθετούν την ασιατική κουλτούρα ωστόσο δεν είναι κάτι που το κάνουν με χαρά.
Άλλο Ιαπωνία και άλλο Ευρώπη. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αυτοκίνητα. Όπως ξέρετε άλλα είναι τα μοντέλα που προορίζονται για την Ασιατική αγορά και άλλα για την Ευρωπαϊκή.
Βέβαια τόσο στα σπίτια τους όσο και στα αυτοκίνητά τους οι γιαπωνέζοι ακολουθούν την αρχιτεκτονική των ιστιοπλοϊκών. Δεν αφήνουν κανέναν χώρο που να μην τον εκμεταλλευτούν στο 100 % . Έτσι είναι το σκεπτικό τους.Να βολεύονται σε μικρούς χώρους και να εκμεταλλεύονται κάθε σπιθαμή ελεύθερη. Το σύνθημα τους είναι : «Μικρή συσκευασία, μεγάλες ιδέες».
Και αφού σας κάναμε την εισαγωγή για την εκμετάλλευση των μικρών χώρων ας έρθουμε και στο θέμα μας που είναι η Mazda και η ιστορία των 80 ετών.
Από την ίδρυσή της, οι σχεδιαστές και οι μηχανικοί της Mazda υιοθέτησαν τις αρχές του Ιαπωνικού μινιμαλισμού, ο οποίος προωθεί την αισθητική, την ευεξία και την άνεση, μέσω αυτοκινήτων όπως το Mazda Familia και το Mazda 323.
Ακόμη και σήμερα συνεχίζουν στο ίδιο σκεπτικό. Η παραδοσιακή ραχοκοκαλιά της γκάμας των μοντέλων της, τα compact και τα μικρά αμαξώματα, αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα για τη Mazda. Σχετικά μικρά για την ευρωπαϊκή αγορά είναι το Mazda2 και το Mazda3 ενώ για τους γιαπωνέζους και τα δύο μοντέλα θεωρούνται ευρύχωρα.
Το πρώτο στην ιστορία της εταιρείας πρωτότυπο επιβατικού οχήματος ήταν ένα μικρό σεντάν που παρουσιάστηκε το 1940. Διέθετε εντυπωσιακά μεγάλες γυάλινες επιφάνειες και ευρύχωρο εσωτερικό, ενώ το επίπεδο άνεσης που προσέφερε, το συναντούσε κανείς μόνο σε μοντέλα μεγαλύτερης κατηγορίας.
Λόγω του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δεν επετράπη η παραγωγή του ωστόσο επρόκειτο για ένα μικρό αλλά ευφάνταστο αυτοκίνητο.Το design του όμως αποτέλεσε ορόσημο για την εταιρεία και έγινε ένας από τους βασικούς πυλώνες οικοδόμησης του DNA των προϊόντων της. Όταν τελείωσε ο πόλεμος η Mazda είχε ξεκινήσει την παραγωγή επαγγελματικών οχημάτων.
Το πρώτο επιβατικό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής της Mazda παρουσιάσθηκε αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.Ήταν το 1960 όταν η Mazda παρουσίασε το Mazda R360 coupé. Ήταν ένα αυτοκίνητο που ανήκε στην κατηγορία των microcars και απευθυνόταν στην Ιαπωνική αγορά.
Είχε ελαφριά κατασκευή, ζύγιζε μόλις 380 κιλά ενώ «φορούσε» έναν οικονομικό 4χρονο κινητήρα. Μάλιστα τότε υπήρχε και επιλογή για αυτόματο κιβώτιο. Ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία αυτού του μοντέλου που εκείνη τη χρονιά το μερίδιο της αγοράς στην τοπική αγορά έφθασε το 15% .
Δύο χρόνια μετά ακολούθησε ένα ακόμη μινιμαλιστικό μοντέλο, το Mazda Carol. Ήταν το πρώτο αμάξωμα με δύο πόρτες. Το Carol διέθετε βελτιωμένους εσωτερικούς χώρους,ενώ χάρη στο στιβαρό μονοκόκ σασί και την ανεξάρτητη και στους 4 τροχούς ανάρτησή του, εξασφάλιζε απαράμιλλη άνεση στην οδήγηση. Βέβαια «φορούσε» το μικρότερο 4 κύλινδρο κινητήρα στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Το 1963 η γιαπωνέζικη φίρμα παρουσίασε το Mazda Familia. Σχεδιασμένο από το διάσημο Ιταλικό οίκο Bertone και το χέρι του θρυλικού Giorgetto Giugiaro. Αυτό το μοντέλο ήταν διαφορετικό και εντυπωσίαζε με την πρώτη ματιά. Προσφερόταν σε εκδόσεις σεντάν, wagon ή coupé. Το πρακτικό και ιδιαίτερα ευέλικτο Familia – γνωστό και σαν 800/1000/1200/1300 στα χρόνια που ακολούθησαν ανάλογα με τον κυβισμό του κινητήρα του – έτυχε της ίδιας καθολικής αναγνώρισης, με πάνω 400.000 μονάδες να έχουν βγεί απο τη γραμμή παραγωγής.
.jpg)
Η νέα γενιά Familia παρουσιάστηκε το 1967, και τον επόμενο χρόνο το μοντέλο ήταν διαθέσιμο για πρώτη φορά και με περιστροφικό κινητήρα. Γνωστό και σαν Familia Rotary/R100, το μοντέλο των 805κιλών με τον κινητήρα 2πλού ρότορα που είχε απόδοση 100PS, κατάφερνε να πιάνει τα 100χλμ σε 16.4”. και έφτανε σε τελική ταχύτητα τα 180χλμ/ώρα.
Οι επιδόσεις αυτές συνέβαλλαν ώστε το συγκεκριμένο μοντέλο να κερδίσει επάξια μία θέση ανάμεσα στα ταχύτερα αυτοκίνητα της κατηγορίας του.Το R100 ήταν ένα από τα πρώτα μοντέλα της Mazda με περιστροφικό κινητήρα που έφθασαν στην Ευρωπαϊκή αγορά (μαζί με το Mazda RX-2). Ήταν δημοφιλές ακόμα και από το φθηνότερο Familia με εμβολοφόρο κινητήρα.
Στη συνέχεια παρουσιάσθηκε το Mazda 818 compact που ήταν βασισμένο στο Familia.Το μήκος του ήταν περισσότερο από τέσσερα μέτρα και πλησίαζε τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά μοντέλα.Το 1977 ξεκινάει η εποχή των μοντέρνων hatchback με το Mazda 323 . Προσφέρεται σε 3θυρες και 5θυρες hatchback εκδόσεις και αργότερα σε έκδοση wagon.
Η σχεδιαστική φιλοσοφία του «Euro-styling» σηματοδοτεί την επανάσταση ανάμεσα σε όλους τους κατασκευαστές από την Άπω Ανατολή. Οικονομικό, ελαφρύ και ευέλικτο. ‘Ήταν λογικό να κερδίσει το 323 μια θέση μεταξύ των κορυφαίων Ευρωπαϊκών μοντέλων της κατηγορίας του, ειδικότερα σε ότι αφορά τον τομέα της αξιοπιστίας.
.jpg)
Οι γιαπωνέζοι έκαναν το εξής πείραμα. Τα δύο αυτοκίνητα που είχαν σκοπό να τα παρουσιάσουν στη διεθνή έκθεση της Φρανκφούρτης τα ξεκίνησαν οδικώς από τη Χιροσίμα. Τα δύο 323 μέσα σε 40 μέρες έκαναν 15.000χλμ.. Έφθασαν οδικώς από τη Χιροσίμα μέχρι τη Γερμανία χωρίς να παρουσιάσουν το παραμικρό πρόβλημα. Ήταν η καλύτερη διαφήμιση. Το Mazda 323 έγινε best seller.
Η επόμενη γενιά που παρουσιάστηκε το 1980, διάθετε μπροστινή κίνηση και σημείωσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ πωλήσεων (1εκ. μονάδες σε μόλις 27 μήνες). Προσανατολισμένο περισσότερο σε νεότερους οδηγούς, το μοντέλο συνέχισε την επιτυχημένη εμπορική του πορεία με τις νεότερες γενιές στη 10ετία του ‘80 και του ‘90, βελτιώνοντας συνεχώς τομείς όπως η άνεση, η ευελιξία και η οδική συμπεριφορά. Είχε μια μεγάλη ποικιλία από κινητήρες και οι επιλογές που έδινε στο αγοραστικό κοινό ήταν αξιόλογες.
Το 1980 η Mazda έδειξε ενδιαφέρον για τους αγώνες ράλι. Στη γκάμα προστέθηκαν και οι πανίσχυρες 4κίνητες εκδόσεις. Με το 323F (1989-98), η Mazda προσέφερε ένα σπορ αλλά ταυτόχρονα και ένα οικογενειακό μοντέλο σε 5θυρη fastback έκδοση με αναδιπλούμενα φωτιστικά σώματα. Από το 1994 εξοπλίστηκε και με τον V6 κινητήρα.
Το 1986 παρουσιάστηκε το Mazda 121 το οποίο ήταν λίγο μικρότερο αλλά εντυπωσιακά ευρύχωρο εσωτερικά. Οι εξωτερικές του διαστάσεις ήταν μικρές και το συνολικό μήκος 3.5 μέτρα. Διέθετε συρόμενο πίσω κάθισμα με μηχανισμό. Είχε ηλεκτροκίνητη υφασμάτινη οροφή με δυνατότητα αναδίπλωσης και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Το 1996 παρουσιάσθηκε το Mazda Demio που ήταν ακόμη πιο μικρό αλλά πιο πρακτικό. Ήταν στυλ minivan με μεγάλο χώρο πάνω από τα κεφάλια των επιβατών και πολλαπλές ρυθμίσεις καθισμάτων ενώ το πορτμπαγκάζ ήταν εξαιρετικά φαρδύ.
Η επόμενη γενιά (2002-2007) απέκτησε καθαρές γραμμές ενώ ήταν διαθέσιμη και σε έκδοση e-4WD στην Ιαπωνική αγορά, με έναν ηλεκτροκινητήρα που έδινε κίνηση στους πίσω τροχούς για καλύτερη πρόσφυση.
Τριάντα έξι χρόνια μετά, το 2003 πέφτει αυλαία στο 323 που το διαδέχεται το κομψό Mazda3. Βέβαια το 323 είχε ήδη περισσότερες από δέκα εκατομμύρια πωλήσεις. Ένα από τα Mazda 3 στην έκδοση MPS είχε κινητήρα που απέδιδε 260 ίππους,είχε τελική 250χλμ και επιτάχυνση μόλις 6’’ από 0-100 χλμ.
Το Mazda3 αντιπροσώπευε ένα βήμα παραπάνω σε τομείς όπως το design και η άνεση, ενώ προσφερόταν με προαιρετικό εξοπλισμό όπως οι δερμάτινες επενδύσεις των καθισμάτων και οι προβολείς xenon που συνήθως τα συναντούσε κανείς σε μοντέλα πολύ υψηλότερων και ακριβότερων κατηγοριών.
Η νέα γενιά του Mazda2 που λανσαρίστηκε το 2007 παρουσίασε μία σχεδιαστική προσέγγιση ενός μικρότερου και πιο αεροδυναμικού hatchback. Το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν κατά 100 κιλά ελαφρύτερο και διέθετε βελτιωμένη ανάρτηση, λύσεις που συνέβαλλαν καθοριστικά στη βελτίωση των επιδόσεων και της ευελιξίας. Το 2008 ανακηρύχθηκε σε World Car of the Year.
Το 2012 σε ένα περιορισμένο αριθμό αυτοκινήτων (100 μονάδες) εφαρμόστηκε η λύση της ηλεκτροκίνησης με μπαταρία και τα κομμάτια αυτά προσφέρθηκαν μέσω leasing στην Ιαπωνική αγορά. Και την επόμενη χρονιά η μάρκα διπλασίασε σχεδόν την παραγωγή του ηλεκτρικού Mazda2 προσθέτοντας στη γκάμα του έναν μικρό «multi-fuel» περιστροφικό κινητήρα. Επρόκειτο για ένα σύστημα υπό εξέταση για τα νέα ηλεκτρικά οχήματα όπως το Mazda MX-30, το οποίο ξεκίνησε τις πωλήσεις του 2020.
Νέες καινοτομίες
Η τεχνολογία Skyactiv έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή της στα μικρά μοντέλα της Mazda το 2013. Υιοθετήθηκε στο 3ης γενιάς Mazda3 και ένα χρόνο αργότερα στο νέο Mazda2. Η χρήση πρωτοποριακών υλικών και νέων έξυπνων τεχνολογιών, η εντελώς νέα αυτή γενιά κινητήρων, κιβωτίων, συστημάτων μετάδοσης, αμαξωμάτων και πλαισίων, ενσάρκωνε όλες τις πτυχές των εννοιών επιδόσεων, οικονομίας και ασφάλειας. Και τα δύο παραπάνω μοντέλα, υπέστησαν ριζικό ανασχεδιασμό βασισμένο στη σχεδιαστική έκφραση «Kodo» της Mazda.
Η Mazda ανέβασε σε άλλο επίπεδο τον όρο εργονομία στο εσωτερικό, χάρη στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση της θέσης οδήγησης. Οι εξελίξεις στον τομέα της μηχανολογίας συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Παράδειγμα το υβριδικό σύστημα κίνησης Mazda M που διατίθεται και στα δύο μοντέλα και επιτυγχάνει δραστική μείωση της κατανάλωσης.
Για όσους δεν γνωρίζετε τι είναι ο e-Skyactiv-X κινητήρας να σας πούμε ότι είναι ο πρώτος στον κόσμο βενζινοκινητήρας μαζικής παραγωγής που λειτουργεί με μπουζί και ανάφλεξη λόγω συμπίεσης και συνδυάζει τα πλεονεκτήματα ενός βενζινοκινητήρα και τη δύναμη ενός diesel.
Το αμάξωμα σχεδιάστηκε με τη νέα φιλοσοφία Kodo και το 2020 κέρδισε τον τίτλο του World Car Design of the Year στην κατηγορία compact.
