του Δημήτρη Διατσίδη
Ο Οσάμου Σουζούκι, ο οποίος ηγήθηκε της Suzuki Motor — γνωστής για τα μικρά αυτοκίνητα και τις μοτοσυκλέτες της — για δεκαετίες και οδήγησε την παγκόσμια επέκταση της εταιρείας, πέθανε σε ηλικία 94 ετών. Ο Σουζούκι άφησε την τελευταία του πνοή από λέμφωμα την Τετάρτη, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας.
Γεννημένος ως Osamu Matsuda, παντρεύτηκε την Σόκο Σουζούκι, εγγονή του Μιχίο Σουζούκι, ο οποίος ίδρυσε την πρόγονο της Suzuki Motor, μια εταιρεία κατασκευής αργαλειών, το 1909. Ο Οσάμου Σουζούκι πήρε το επώνυμο της γυναίκας του, σύμφωνα με το ιαπωνικό έθιμο όταν δεν υπάρχουν άνδρες κληρονόμοι στην οικογενειακή επιχείρηση.
Έτσι απέκτησε το όνομα της αυτοκινητοβιομηχανίας στην πόλη Χαμαμάτσου, στην Περιφέρεια Σιζούοκα. Κατά τη διάρκεια της μακράς του πορείας, δημιούργησε συνεργασίες με τις General Motors και Volkswagen για την πώληση οχημάτων στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη, ενώ χρησιμοποίησε την εξειδίκευση της Suzuki σε μικρά αυτοκίνητα για να κατακτήσει μια κυρίαρχη θέση στην αγορά της Ινδίας.
«Αν άκουγα όλους, τα πράγματα θα ήταν πολύ αργά», δήλωσε ο Σουζούκι για τη φιλοσοφία ηγεσίας του στο βιβλίο του «Είμαι Αρχηγός Μικρών Επιχειρήσεων», που δημοσιεύτηκε το 2009. «Ποτέ μην σταματάς, γιατί αλλιώς χάνεις.»
Με πάνω από 28 χρόνια θητείας ως Πρόεδρος της Suzuki, σε δύο θητείες, ο Σουζούκι έμεινε ο μακροβιότερος επικεφαλής μιας παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας. Παρέδωσε την προεδρία στον γιο του τον Ιούνιο του 2015 και ανέλαβε ρόλο Πρόεδρου και CEO — τίτλους που κράτησε για ένα χρόνο πριν αποσυρθεί από τη θέση του CEO μετά από λανθασμένη δήλωση για την κατανάλωση καυσίμου. Η εταιρεία παραδέχτηκε ότι χρησιμοποίησε μη εγκεκριμένες μεθόδους για τη δοκιμή της απόδοσης καυσίμου των οχημάτων της στην Ιαπωνία, κάτι που οδήγησε σε πτώση της αξίας μετοχών και αποχωρήσεις στελεχών.
Με παγκόσμια παρουσία
Η Suzuki πούλησε περίπου 3.2 εκατομμύρια οχήματα παγκοσμίως κατά το οικονομικό έτος που έληξε τον Μάρτιο του 2024, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση στην Ιαπωνία μετά την Toyota. Περισσότερο από το μισό αυτών των οχημάτων πουλήθηκαν στην Ινδία, όπου η μονάδα της Suzuki, Maruti Suzuki, κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.
Πρώην τραπεζικός υπάλληλος, ο Οσάμου Σουζούκι μπήκε στην αυτοκινητοβιομηχανία λόγω του γάμου του με τη Σόκο Σουζούκι, όπως προαναφέραμε.
Εντάχθηκε στην εταιρεία το 1958, τρία χρόνια μετά την εμφάνιση της πρώτης μοτοσυκλέτας της Suzuki, της ColledaCOX 4χρονης 125cc και του Suzulight 360cc ενός 2χρονου αυτοκινήτου, που βοήθησαν στην αναγνώριση της Ιαπωνίας ως χώρα κατασκευής μίνι οχημάτων.
Υπηρέτησε σε διάφορους διοικητικούς ρόλους πριν γίνει Πρόεδρος το 1978. Το επόμενο έτος έκανε την πρώτη του κίνηση εισάγοντας το Alto μίνι αυτοκίνητο στην Ιαπωνία. Η επιτυχία του μοντέλου αυτού αναβίωσε την εγχώρια αγορά μίνι αυτοκινήτων.
Αποφασίζοντας να επεκτείνει την εταιρεία σε μικρές αγορές που παραμελούσαν οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές, οδήγησε την παγκόσμια επέκταση της Suzuki δημιουργώντας βάσεις παραγωγής σε χώρες όπως το Πακιστάν και η Ουγγαρία.
Οι συμμαχίες
Το 1981, η – με έδρα το Detroit – GM, η οποία τότε ήταν η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο, συμφώνησε να αγοράσει μετοχές της Suzuki, η οποία προσπαθούσε να επεκταθεί στην Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Η GM αργότερα θα κατείχε έως και το 20% της Suzuki, αλλά από το 2006 άρχισε να πουλά τις μετοχές της, ολοκληρώνοντας την πώληση το 2008.
Μετά τη διάλυση της συνεργασίας με την GM, η Suzuki συνεργάστηκε με τη Volkswagen, η οποία αγόρασε το 19.9% των μετοχών της το 2010. Ωστόσο, αυτή η συνεργασία κατέληξε σε ρήξη, με την Volkswagen να κατηγορεί την Suzuki για παραβίαση της συμφωνίας, κατηγορώντας την ότι αγόρασε κινητήρες από την Fiat. Η συνεργασία ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2015, όταν η Suzuki αγόρασε πίσω τις μετοχές αξίας 3.8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το μεγαλύτερο επίτευγμα του Οσάμου Σουζούκι θεωρείται η επέκταση στην Ινδία. Το 1982, μετά από δημοσίευμα σχετικά με την αναζήτηση συνεργάτη αυτοκινητοβιομηχανίας από την Ινδική κυβέρνηση, συναντήθηκε με αντιπροσωπεία της Ινδίας στο Τόκιο και συμφώνησε να ιδρύσει κοινοπραξία με την Ινδική κυβέρνηση και να αποκτήσει το 26% του κρατικού κατασκευαστή αυτοκινήτων Maruti Udyog. Το επόμενο έτος, η κοινοπραξία παρουσίασε το Maruti 800, το οποίο έγινε τόσο δημοφιλές που οι χρόνοι αναμονής για αγορά του έφταναν τα τρία χρόνια.
Σήμερα, η Suzuki είναι ένας από τους κορυφαίους παγκόσμιους κατασκευαστές μοτοσυκλετών, πουλώντας περίπου 1.9 εκατομμύρια μονάδες το οικονομικό έτος που έληξε στις 31 Μαρτίου.
Διπλή προεδρία
Ο Οσάμου Σουζούκι (Ματσούντα) γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1930 στο Γκέρα, στην Περιφέρεια Γκίφου. Ήταν ο τέταρτος γιος μιας αγροτικής οικογένειας. Επιδιώκοντας να γίνει πολιτικός, εργάστηκε μερικώς ως δάσκαλος και νυχτερινός φρουρός, ενώ ολοκλήρωνε τις σπουδές του στη νομική στο Πανεπιστήμιο Chuo του Τόκιο. Μετά την αποφοίτησή του το 1953, εργάστηκε σε τράπεζα πριν ο γάμος του τον φέρει στην οικογενειακή επιχείρηση.
Αφού αποχώρησε από τη θέση του Προέδρου το 2000, ο Οσάμου Σουζούκι ανέλαβε τη θέση του προεδρεύοντα και CEO της Suzuki Motor. Επέστρεψε στην προεδρία το 2008, σε ηλικία 78 ετών, όταν η Suzuki Motor περίμενε την πρώτη της πτώση κερδών μετά από οκτώ χρόνια, λόγω της παγκόσμιας ύφεσης και της αυστηρότερης δανειοδότησης που επιβάρυναν τη ζήτηση για αυτοκίνητα.
«Αντιμέτωπος με ένα εξαιρετικά δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, πρέπει να σταθώ στην πρώτη γραμμή», έγραψε στα απομνημονεύματά του. «Τα τελευταία 30 χρόνια, μια αίσθηση ικανοποίησης έχει απλωθεί σε όλη την εταιρεία. Επειδή εγώ είμαι αυτός που την οδήγησε εκεί που είναι, πρέπει να το διορθώσω αυτό και να ηγηθώ της εταιρείας μέχρι να βελτιωθεί η οικονομία».
Ο Σουζούκι ένιωθε παρόμοιο αίσθημα ευθύνης και για τις ελλείψεις στις πρακτικές δοκιμών καυσίμου στην Ιαπωνία, ζητώντας συγγνώμη σε μια αίθουσα δημοσιογράφων το 2016, ενώ δίπλα του στεκόταν ο γιος του και πρόεδρος, Τοσιχίρο Σουζούκι. Η «κουλτούρα από πάνω προς τα κάτω» στην Suzuki Motor έκανε δύσκολο για τους νεότερους υπαλλήλους να προσεγγίσουν τη διοίκηση με ανησυχίες σχετικά με τις δοκιμές, δήλωσε ο Τοσιχίρο Σουζούκι.
Ο Οσάμου Σουζούκι παραχώρησε τον τίτλο του CEO και δέχθηκε μείωση μισθού 40%, αλλά παρέμεινε Πρόεδρος, έναν τίτλο που διατήρησε μέχρι το 2021, ακριβώς τη στιγμή που η έλευση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων άρχισε να αναστατώνει σοβαρά τις παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες παγκοσμίως.
Στην παρουσίαση στην οποία ανακοίνωσε την αποχώρησή του, ο Σουζούκι εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη διοίκηση της εταιρείας, προσθέτοντας ότι «θα παραμείνει εύκολα προσβάσιμος για συμβουλές». Διαβεβαίωσε επίσης το κοινό ότι ήταν «γεμάτος ζωή», αφού είχε παίξει γκολφ 47 φορές το προηγούμενο έτος.
Η γυναίκα του και εκείνος απέκτησαν τρία παιδιά.
