Το μόνο που συνέβη σε σύγκριση με την εποχή της αποικιοκρατίας και την εποχή του υψηλού ιμπεριαλισμού είναι ότι αυτή η οικονομική καταπίεση – πάντα η υλική βάση αυτής της βαθύτατα άδικης διαίρεσης του κόσμου – έχει τελειοποιηθεί σε σημείο που η τυπική κατάκτηση διατηρείται στο τσεπάκι.
Θα θέσω δύο ερωτήματα, τα οποία πιστεύω ότι έχουν την ίδια απάντηση:
1. Γιατί υπάρχει τόσο λίγη αντίσταση στη συλλογική Δύση στην αυτοκτονική και καταστροφική της πορεία
2. Γιατί τα Ηνωμένα Έθνη δεν εκπληρώνουν πλέον τον αρχικό τους σκοπό
Η απάντηση έχει δύο μέρη.
1. Το πρώτο είναι αρκετά γνωστό: ο κόσμος ήταν και είναι μια αποικιακή τάξη. Χωρίζεται σε δύο μεγάλα μπλοκ, στα οποία ο ανώτερος πλούτος της συλλογικής Δύσης προέρχεται από την οικονομική λεηλασία του παγκόσμιου Νότου, που επιτυγχάνεται με το μονοπώλιο της Δύσης στα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και την αποστολή, στα τέσσερα πέμπτα του κόσμου, του καθεστώτος των προμηθευτών πρώτων υλών και των προϊόντων της φτηνής εργασίας.
Το μόνο που συνέβη σε σύγκριση με την εποχή της αποικιοκρατίας και την εποχή του υψηλού ιμπεριαλισμού είναι ότι αυτή η οικονομική καταπίεση – πάντα η υλική βάση αυτής της βαθύτατα άδικης διαίρεσης του κόσμου – έχει τελειοποιηθεί σε σημείο που η τυπική κατάκτηση διατηρείται στο τσεπάκι.
2. Το δεύτερο σπάνια συζητείται, και νομίζω ότι είναι καιρός να το συζητήσουμε: το 1943 η σοβιετική ηγεσία διέλυσε την Κομιντέρν.
Γιατί έχει σημασία αυτό; Γιατί θα πρέπει να μας ενδιαφέρει ένα μακρινό και αρκετά ασαφές ιστορικό γεγονός;
Πρώτον, επειδή το μεγαλύτερο απελευθερωτικό σχέδιο της εποχής μας, αυτό του Μαρξ και του Ένγκελς, για τη δημιουργία μιας διεθνούς οργάνωσης της εργατικής τάξης, έχει φτάσει στο τέλος του. Δεν υπάρχει τέτοια οργάνωση εδώ και ογδόντα χρόνια.
Αλλά δεύτερον, μέχρι το 1943 υπήρχε μια τέτοια οργάνωση, όποια κριτική και αν ασκεί κανείς σε αυτήν. Σε όλο τον κόσμο, υπήρχαν Κομμουνιστικά Κόμματα που οργανώνονταν τόσο για να αγωνιστούν για το σοσιαλισμό όσο και για να αντιταχθούν στον ιμπεριαλισμό, και αποτελούσαν μέρος μιας διεθνούς οργάνωσης. Οι Μπολσεβίκοι επένδυσαν τόσο στη δημιουργία της Κομμουνιστικής Διεθνούς όσο και στη δημιουργία του σοβιετικού κράτους. Τα δύο έργα ήταν ουσιαστικά σιαμαία δίδυμα. Σίγουρα, λοιπόν, τώρα που η Ρωσία επανεκτιμά το δεύτερο από αυτά τα μεγάλα σχέδια, είναι καιρός να προβληματιστούμε κριτικά για το πρώτο.
Είναι αλήθεια ότι ο διεθνής αυτός οργανισμός λειτούργησε, στην πραγματικότητα, ως όργανο της σοβιετικής κρατικής μηχανικής, και αυτό θα συζητηθεί. Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ήταν παίκτης στην παγκόσμια σκηνή.
Τα κόμματά του αριθμούσαν δεκάδες εκατομμύρια στη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία. Μπορούμε να κρίνουμε τη σημασία τους από το αποτέλεσμα της ήττας τους: ο δρόμος για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προετοιμάστηκε με την καταστροφή τους. Αυτός ήταν ο σκοπός του φασισμού, τον οποίο δεν πρέπει να ξεχνάμε όταν επιλέγουμε τους συμμάχους μας.
Γιατί λοιπόν διαλύθηκε η Κομιντέρν;
Διότι στις διεθνείς διασκέψεις της Γιάλτας και της Τεχεράνης, μεταξύ Στάλιν, Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ, οι Σοβιετικοί ηγέτες πίστευαν ότι θα επιτρεπόταν στην ΕΣΣΔ να αναπτυχθεί ειρηνικά, αν μπορούσαν να διαβεβαιώσουν τους Συμμάχους ότι η ΕΣΣΔ δεν θα παρενέβαινε στις υποθέσεις τους.
Με τη διάλυση της Κομιντέρν, η ΕΣΣΔ δεσμεύτηκε να πάψει να ενεργεί ως οργανωτής των κομμουνιστικών κομμάτων. Θα δρούσαν μόνα τους, ως αμιγώς εθνικά κόμματα. Υπήρξαν όμως παράπλευρες απώλειες, που σχεδόν παρατηρήθηκαν λόγω της προτεραιότητας που έδιναν οι σοβιετικοί ηγέτες στη λειτουργία της ως μέσο κρατικής επιβολής, την ίδια στιγμή που η διάλυση αυτή τους στέρησε επίσης τη δυνατότητα να συνεργαστούν για κοινούς και αμοιβαία επωφελείς σκοπούς.
Στέρησε από την παγκόσμια εργατική τάξη την ικανότητα να αντιμετωπίσει το παγκόσμιο κεφάλαιο στην παγκόσμια σκηνή.
Σε αντάλλαγμα, ήλπιζαν, ότι η Δύση θα σεβόταν τα ιδανικά της μη επέμβασης στα οποία ιδρύθηκε ο ΟΗΕ.
Για πολύ καιρό φαινόταν σαν να ίσχυε η συμφωνία: η Συλλογική Δύση έκανε ελάχιστα για να παρέμβει στις υποθέσεις της ΕΣΣΔ, και όσα λίγα έκανε ήταν αναποτελεσματική.
Αλλά αυτό δεν έγινε λόγω καλής θέλησης. Ήταν λόγω της στρατιωτικής ισχύος της ΕΣΣΔ.
Η συλλογική Δύση δεν σεβάστηκε ποτέ τη μη παρέμβαση στον τρίτο κόσμο. Και συνωμότησαν με κάθε τρόπο για να γκρεμίσουν την ΕΣΣΔ και πήραν ένα θεαματικό αποτέλεσμα: η ΕΣΣΔ αυτοκτόνησε. Η κατάρρευσή της δεν φαινόταν να είναι έργο τους, κάνοντάς το να φαίνεται ότι η Δύση, ακόμη και μετά την εξαφάνιση της ΕΣΣΔ, θα σεβόταν τη μη επέμβαση.
«Η πεποίθηση ότι η Δύση θα απέφευγε την επέμβαση εάν το έκανε η ΕΣΣΔ, ήταν επομένως μια καταστροφική εσφαλμένη εκτίμηση. Ήταν ένα παζάρι που κράτησε μόνο η μία πλευρά».
Μόλις έφυγε η ΕΣΣΔ, η προσποίηση της Δύσης για μη επέμβαση εγκαταλείφθηκε ανεπιτήδευτα. Ξεκίνησε το επιθετικό της πρόγραμμα επέκτασης του ΝΑΤΟ. Παρενέβη στρατιωτικά στη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Λιβύη, την Αϊτή και τη Συρία, εφάρμοσε οικονομικές κυρώσεις και άρχισε να μετατρέπει τις διεθνείς υπηρεσίες σε όργανα της εξουσίας της, κάνοντας την αλλαγή καθεστώτος ρητό και δημόσιο στόχο.
Επομένως, εάν το επιτρέπει ο χρόνος, θα ήθελα τώρα να προτείνω μια απάντηση.
Αυτή είναι να βρούμε τρόπους να επιστρέψουμε στην ατζέντα του Μαρξ και του Ένγκελς. να αναζητήσουμε, από κοινού με τους εταίρους μας στον παγκόσμιο Νότο και με βάση τους αγώνες τους, διεθνείς οργανισμούς της Κοινωνίας των Πολιτών, συμπεριλαμβανομένων εταίρων στη συλλογική Δύση, όπου οι λαοί του κόσμου θα έχουν το δικό τους λόγο, ανεξάρτητα από τις κυβερνήσεις τους.
Οι αρχές στις οποίες βασίζονται θα πρέπει να επιδιώκουν να αποκλείσουν τη χρήση τους από οποιαδήποτε κυβέρνηση για να επιδιώξει τους δικούς της σκοπούς σε άλλες χώρες. Θα πρέπει να αποκηρύξουν και να φυλάγονται από αυτό, στα καταστατικά και τις πράξεις τους.
Αυτό σημαίνει ότι, όπως η Κομιντέρν, θα δεσμευτούν πρώτα και κύρια να βάλουν τέλος στη μόνη πραγματική και παρούσα πραγματική απειλή για την εθνική κυριαρχία: τον στρατιωτικό και οικονομικό παρεμβατισμό της Συλλογικής Δύσης.
Δηλαδή, το πρώτο τους καθήκον είναι να υπερασπιστούν τα δικαιώματα του πολυπολικού παγκόσμιου Νότου να συνεχίσει την πορεία της ανεξάρτητης εθνικής και αμοιβαίας ανάπτυξής του.
Τα πλεονεκτήματα για τη Ρωσία, και όλους τους εταίρους της, είναι προφανή: θα βάλει ένα τέλος στο «ψώνια για φίλους» στη Δύση – αναζητώντας κάποιο διάλειμμα στις τάξεις όπως ο Τραμπ. Θα θέσει επίσης ένα τέλος στην επικίνδυνη διαδικασία στην οποία οι συμμαχίες που επιδιώκει μια χώρα απειλούν μια άλλη: ας μην ξεχνάμε ότι ο Τραμπ είναι ο πιο επιθετικός εχθρός της Λατινικής Αμερικής.
Δεύτερον, όμως, επειδή θα είναι πραγματικά ανεξάρτητη από όλες τις κυβερνήσεις, θα βάλει τέλος στη δυτική πρακτική της χρήσης των κινημάτων της κοινωνίας των πολιτών ως εργαλείων κρατικής κατασκευής. Δεν θα παραβιάζει την αρχή ότι μια χώρα δεν πρέπει να παρεμβαίνει στις υποθέσεις άλλων χωρών. Αντίθετα, θα αποκαταστήσει τα δικαιώματα των λαών όλων των χωρών των οποίων τα εθνικά σύνορα τους στερούν.
Το παγκόσμιο κεφάλαιο δρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ίδιο και οι λαοί του κόσμου.
Αυτό θα δώσει νόημα στο παλαιότερο σύνθημα της παγκόσμιας απελευθέρωσης: εργάτες του κόσμου ενωθείτε – δεν έχετε τίποτα να χάσετε παρά τις αλυσίδες σας.
Θα έκανα μόνο δύο τροποποιήσεις. Πρώτον, είναι πιο λογικό και ταιριάζει καλύτερα να μιλάμε για την πραγματική δομή του σημερινού κόσμου, να μιλάμε για τους άκυρους του κόσμου παρά μόνο για τους εργαζομένους του.
Δεύτερον, θα προσθέσω σε αυτό το σύνθημα την αποφασιστική συμβολή των ιδρυτών της Κομιντέρν: Ενωθείτε για να υπερασπιστείτε τα δικαιώματά σας υπερασπίζοντας τα δικαιώματα όλων των εθνών που καταπιέζονται από τον ιμπεριαλισμό.
