Θα υπενθυμίσω μια μικρή ιστορία, συμβολικό μάθημα προς όλους τους εμπλεκόμενους στη σημερινή κρίση καθώς ο Αντώνης Σαμαράς σε οριακή κατάσταση πολιτικής διαταραχής σκηνοθετεί αιφνίδια την αποτυχία του η οποία όμως μπορεί ν’ αποδειχθεί μοιραία για την ίδια τη χώρα. Καθώς η «φυγή» του προς τα «μπρος», στη λάθος στιγμή με λάθος θέμα, με πρόσχημα την ΕΡΤ, είναι φως φανάρι φυγή από την πραγματικότητα. Πριν 100 χρόνια τέτοιες μέρες, Ιούνιο – Ιούλιο 1913, στο ύψωμα 1378 δόθηκε η πιο σκληρή και τελευταία μάχη του ελληνοβουλγαρικού πολέμου. Τη μια καταλάμβαναν το ύψωμα οι Έλληνες, την άλλη οι Βούλγαροι. Σώμα με σώμα. Ακόμα και με πετροπόλεμο. Το Πρώτο Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών που έδινε τη μάχη ξεκίνησε με 1000 άνδρες και κατέληξε με 50. Είχαν εξαντληθεί και οι δύο αντίπαλοι. Μες τη νύχτα οι Βούλγαροι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν κρυφά το ύψωμα. Την ίδια σκέψη έκαναν και οι Έλληνες δίχως να γνωρίζουν την αναδίπλωση των αντιπάλων τους. Το ύψωμα έμεινε τελικά ακάλυπτο. Έχασαν και οι δύο από αμοιβαία εξάντληση.
Τί θέλει να πει η ιστορία; Ότι ο «πόλεμος», ο πολιτικός ανταγωνισμός, το διεθνές εμπόριο, η εξωτερική πολιτική δεν είναι πάντοτε παίγνιο μηδενικού αθροίσματος. Ό,τι δηλαδή χάνει ο ένας δεν το κερδίζει υποχρεωτικά ο άλλος. Μπορεί να κερδίζουν και οι δύο ανταγωνιστές – συμπαίκτες είτε να χάσουν και οι δύο ακόμα και να «ενταφιαστούν υπό των κοινών ερειπίων» όπως εύστοχα προειδοποιούσε ο Μαρξ αλλά ξεχάστηκε. Εκείνοι που φαντασιώνονται την παγίδα μιας ενδεχόμενης εκλογικής πόλωσης στο όνομα μιας καρικατούρας «φιλοευρωπαϊκού συναγερμού» θα πέσουν μέσα της οι ίδιοι και χρέος μας είναι να μην τους επιτρέψουμε να πάρουν μαζί τους στην καταστροφή και τη χώρα. Έτσι και πριν 55 χρόνια επινοήθηκε από έναν εκ των ηγετών του Κέντρου σε συμπαιγνία με την ΕΡΕ του Καραμανλή και την πανταχού παρούσα αμερικανική πρεσβεία η παγίδα ενός απόλυτα πλειοψηφικού πολωτικού εκλογικού συστήματος στο όνομα του «εθνικόφρονος συναγερμού». Στην παγίδα έπεσαν οι εμπνευστές της. Αυτήν πάνε να στήσουν και σήμερα άμυαλοι μαυρογιαλούροι με μανδύα των μεταρρυθμιστών για κλάματα. Η αντισυσπείρωση στην περίπτωση αυτή θα είναι συντριπτική. Ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός θα πέσει στο κενό.
Το ύψωμα 1378 έχει μεγαλύτερη συμβολική και γνωστική αξία σήμερα για τη διεύθυνση και τη διευθέτηση των ανταγωνισμών και των αντιθέσεων στο σύγχρονο κόσμο όπου η αλληλεξάρτηση των εθνών και η πολυπλοκότητα μέσα στην πολυπλοκότητα είναι εκατό φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι στον πρώτο και δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Τα μέτωπα δεν είναι το ίδιο διακριτά και διαυγή του τύπου άσπρο – μαύρο. Συχνά κυριαρχούν οι αποχρώσεις του γκρι. Την ίδια ώρα που οι Αμερικανοί είναι ανταγωνιστές με τους Κινέζους έχουν ισχυρή μερική επικάλυψη κοινών συμφερόντων. Το ίδιο ισχύει για τους ολέθριους γείτονες Κίνα – Ιαπωνία. Ανταγωνισμός και αλληλεξάρτηση είναι ο κανόνας. Οι πιστώτριες χώρες και οι χώρες οφειλέτες βρίσκονται σε αντίθεση αλλά σε οριακές στιγμές όπως σήμερα υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερη αμοιβαιότητα ανάμεσά τους καθώς η ιστορία δεν ήταν πάντα με τον πιστωτή όταν ο οφειλέτης έχει εξαντληθεί και δεν έχει πια τίποτα να χάσει. Η αλληλεξάρτηση και η επικάλυψη είναι ισχυρή και μέσα στην υπαρκτή αντίθεση Βορρά – Νότου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλαστική γεωμετρία των συγκλίσεων – αποκλίσεων εντός της κάνει αφελή τα άκαμπτα μέτωπα και τα σινικά τείχη. Το ίδιο ισχύει μεταξύ των εταίρων της τρικομματικής Κυβέρνησης που πρέπει να δώσουν ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα στη διαγραφή του χρέους και την επανεκκίνηση της ανάπτυξης στην πορεία για την επαναδιαπραγμάτευση και απαγκίστρωση από τα μνημόνια. Το μάθημα του «1378» απευθύνεται και στον Συριζα που χρειάζεται λίγο χρόνο και πολύ μυαλό για να κερδίσει την εμπιστοσύνη σαν βασική δύναμη μιας προοδευτικής συμμαχικής εναλλακτικής λύσης. Δεν έχει λόγο να επισπεύδει και να τσιμπά στον τυχοδιωκτισμό του Σαμαρά.
Αν στην πολιτική όπως και στην προσωπική μας ζωή αποφασίζαμε αποκλειστικά με ορθολογικά κριτήρια θα ήταν ξεκάθαρο το δόγμα της αμοιβαίας καταστροφής των σημερινών εμπλεκομένων. Αλλά αυτό δε συμβαίνει ενώ η αίσθηση της ιστορίας έχει χαθεί.
Υποσημείωση της ιστορίας:
Ο μοναδικός επιζήσας Έλληνας αξιωματικός στο ύψωμα 1378 με διαμπερές τραύμα στο στήθος που «έγλειψε» την καρδιά του ήταν εκείνος που πρώτος με τη διμοιρία του -εμπροσθοφυλακή του Ανεξάρτητου Τάγματος Κρητών- μπήκε στη Θεσσαλονίκη το ξημέρωμα του Αγίου Δημητρίου του 1912. Ήταν ο νεαρός ανθυπολοχαγός Ιωάννης Σ. Αλεξάκης. Έπεσε όμως ο Ταγματάρχης του Γεώργιος Κολοκοτρώνης, εγγονός του θρυλικού Γέρου του Μοριά, ο οποίος συμμετείχε ως εθελοντής στις Κρητικές Επαναστάσεις.
Έχω βιωματική σχέση με το μάθημα του «1378» καθώς ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Αλεξάκης, μετέπειτα στρατηγός, ήταν συγγενής και συχωριανός μου από το ορεινό χωριό Έξω Ποτάμοι Οροπεδίου Λασιθίου, που σήμερα υπάγεται στο Δήμο Αγίου Νικολάου. Εκείνο το πρωί στη Θεσσαλονίκη ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης του φώναξε «Δεν στο’ λεγα μωρέ Γιάννη ότι εμείς οι Κρητικοί θα μπούμε πρώτοι στη Θεσσαλονίκη;» Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών γιατί η Κρήτη τυπικά και μόνο το καλοκαίρι του 1913 δεν είχε ενωθεί επίσημα με την Ελλάδα.
