Υπάρχει γενικά μια τάση απωθητική για την Αθήνα του καλοκαιριού. Θεωρούνται τυχεροί όσοι είναι μακριά της και άτυχοι έως ταλαίπωροι όσοι είναι αναγκασμένοι να βγάλουν το καλοκαίρι στην αγκαλιά της. Στο άκουσμα της καλοκαιρινής Αθήνας οι περισσότεροι φρίττουν. Μερικοί δε θέλουν ούτε να το ακούν. «Τι; Να μείνω στην Αθήνα το καλοκαίρι; Δεν κόβω καλύτερα τις φλέβες μου!» Προτιμάει την αυτοκτονία παρά την καλοκαιρινή Αθήνα. Και όμως, υπάρχουν άνθρωποι που τρίβουν τα χέρια τους όταν βλέπουν τους άλλους να φεύγουν κακήν κακώς. Το άκουσα από συνάδελφο πρόσφατα.
«Άσ’ τους βλάχους να φεύγουν, ν’ ανασάνουμε λίγο…»
«Τι εννοείς;»
«Εννοώ ότι η Αθήνα χωρίς βάρβαρους είναι η καλύτερη πόλη του κόσμου…»
«Και ποιοι είναι οι βάρβαροι;»
«Αυτοί που κατέστρεψαν και καταστρέφουν αυτή την πόλη. Θα φύγουν αυτοί που τη σιχαίνονται, αυτοί που τη βλέπουν απλά σαν αναγκαίο τόπο κατοικίας, αυτοί που τη χρησιμοποιούν… Μαζί τους θα μετακομίσουν οι γονείς με τα μικρά και τα μικρομέγαλα που περιμένουν τις διακοπές απ’ τον Απρίλη. Θα ρίξουν άγκυρα και τα σχολικά που κάνουν την κυκλοφορία κόλαση. Έπειτα θα πάρουν δρόμο όσοι ακολουθούν το ρεύμα… Κάτι θηριώδεις μηχανόβιοι, που σε τρελαίνουν με τις γκαζιές, οι ραλιάρηδες με τις εξατμίσεις, και τα μεγάφωνα που γκαρίζουν ασύδοτα, οι χιλιάδες βαρεμένοι δημόσιοι υπάλληλοι που πιάνουν το χώρο χωρίς να προσφέρουν τίποτα…»
«Και τι σημαίνει αυτό;»
«Πολλά. Πρώτα – πρώτα αδειάζει η πόλη, αραιώνει η κίνηση. Πηγαίνεις όπου θέλεις γρήγορα και… ανώδυνα, βρίσκεις να σταθμεύσεις παντού, απολαμβάνεις αυτή την ησυχία που σου λείπει. Όλα είναι πιο ανθρώπινα, ακόμα και τα γκαρσόνια στα λίγα καφενεία που μένουν ανοιχτά, ακόμα και οι ταξιτζήδες που τώρα πλέον τους επιλέγεις. Οι αρχαιολογικοί χώροι, οι πεζόδρομοι, τα μουσεία σε προκαλούν.»
«Μα δε θέλεις ένα μπάνιο, λίγη θάλασσα;»
«Είπα εγώ ότι δε θέλεις; Αλλά με έδρα την Αθήνα μπορείς να πας όπου θέλεις σε ακτίνα… δύο ωρών. Σε πολύ ωραίες θάλασσες. Με τον Προαστιακό ή με το αυτοκίνητο, και το βράδυ να γυρίσεις στην έδρα σου, να κοιμηθείς στο κρεβατάκι σου, στη βολή σου. Κάτι, που για να το βρεις στις διακοπές (την άνεση, την ελευθερία επιλογής) θα πρέπει να πληρώσεις πολλά. Αλλά και να μη θέλεις να κοιμηθείς, αν θέλεις να διασκεδάσεις, η Αθήνα το καλοκαίρι έχει να σου προσφέρει θέαμα καλό και φτηνό. Συναυλίες απ’ τους δήμους, άνεση στα τραπεζάκια έξω, ανακάλυψη αυτής της πόλης που το χειμώνα σε πληγώνει.»
«Και δε σε πιάνει κατάθλιψη, να έχουν φύγει όλοι και εσύ να έχεις ξεμείνει… Δε σε πληγώνει αυτή η μοναξιά;»
«Μα δεν είμαι ολομόναχος, απλά το καλοκαίρι η Αθήνα αποκτά το φυσιολογικό πληθυσμό της. Από τα τρεις χιλιάδες περίπτερα, είναι ανοιχτά τα χίλια, από τις χιλιάδες καφετέριες οι μισές, αρκετά ρεστοράν και ψησταριές δουλεύουν, δε λείπει τίποτα από την πρωτεύουσα. Αντίθετα, στους χώρους των διακοπών γίνεται της κακομοίρας. Ο ένας πάνω στον άλλο. Πίνεις κολοβακτηρίδια και τρως σκουπίδια. Το άθλιο φαγητό των διακοπών είναι γνωστό κι ας μιλάνε μερικοί για φρέσκο ψαράκι στα νησιά. Ποιο φρέσκο ψαράκι; Στην Ελαφόνησο “εισάγουν” χταπόδι απ την Αθήνα. Ο άλλοτε παρθένος Γερολιμένας με τις λίγες φρέσκες κουτσομούρες, τώρα είναι ο καλύτερος πελάτης της ιχθυόσκαλας στο Κερατσίνι. Φρέσκα ψαράκια… Σενεγάλης! Για να μην ανοίξω κι άλλο το στόμα μου και εκθέσω τα… τουριστικά μας. Εμ το άλλο; Φεύγεις απ την Αθήνα για να ησυχάσεις και τρελαίνεσαι απ τη βαβούρα και τις φωνές. Όλα τα νηπιαγωγεία έχουν μεταφερθεί στις παραλίες. Τα μικρομέγαλα παίζουν κυνηγητό και σφυρίζουν οι πέτρες γύρω σου σαν το χαλάζι… Κραυγές και κλάματα από τα σκατόπαιδα, σπασμένα κεφάλια και αίματα, δέρνονται σαν τα κακά τα σκυλιά, τα λυσσάρικα και σού ‘ρχεται να τα καρυδώσεις πρώτα και έπειτα να σηκωθείς να πας φυλακή. “Εγώ το ‘κανα, πιάστε με”. Εν τω μεταξύ η θάλασσα έχει γίνει κατρουλιό, τα νεύρα σου δοκιμάζονται, γυρνάς κάποτε στο σπίτι σου και νιώθεις ανακούφιση που τελείωσε κι αυτή η περιπέτεια. Απλά δεν το λες. Είναι κάτι σαν υποχρέωση σαν άγραφος νόμος, να περνάς πάντα καλά στις διακοπές. Το αντίθετο θεωρείται ιεροσυλία.»
«Μα εσύ δεν είσαι άνθρωπος, δε θέλεις να αλλάξεις παραστάσεις;»
«Παραστάσεις μπορείς να αλλάξεις πολλές φορές κατά τη διάρκεια του χρόνου, δεν περιμένεις το καλοκαίρι να τις αλλάξεις… Αυτό το “ζω ένα χρόνο μέσα στην τρελή καταπίεση και περιμένω πώς και πώς τις είκοσι μέρες του καλοκαιριού για ν’ αλλάξω παραστάσεις” με βρίσκει εντελώς αντίθετο.
«Δηλαδή είσαι εναντίον των διακοπών…»
«Κάθε άλλο. Απλά, είμαι εναντίον της ξέφρενης φυγής, του “μακριά απ’ την Αθήνα κι όπου θέλει ας είναι…” Απαράδεκτο. Δεν έχω δει μεγαλύτερη καταπίεση. Και αυταπάτη. Λες και μπορείς να ζήσεις καλά μόνο ένα μικρό μέρος του θέρους στις εξοχές. Αν είναι δυνατόν. Νομίζω, λοιπόν, ότι πρέπει να κάνουμε κάτι, ώστε να περνάμε καλά κατά τη διάρκεια του χρόνου και όχι τις είκοσι μέρες του καλοκαιριού. Και επιμένω. Με τα σημερινά δεδομένα, η Αθήνα του Ιουλίου και του Αυγούστου, είναι πιο ανθρώπινη, πιο άνετη, πιο απολαυστική από τα περισσότερα μέρη των διακοπών. Χωρίς νέφος, χωρίς άγχος, χωρίς όρια. Με λίγη φαντασία και με φόντο την Ακρόπολη, γίνεται πάλι αυτό που της πρέπει. Το κέντρο του κόσμου…».
