Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης, Δικηγόρος Αθηνών – Συνταγματολόγος- συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα – νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα – νομικός σύμβουλος Βορειοηπειρωτών Ελλάδος – ΔΣ πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων – ΔΣ ιδρύματος Μπότσαρη.

Μετά τη δημοσίευση μιας τελεσίδικης απόφασης, συνήθως απορριπτική απόφαση επί αναιρέσεως ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας, ο ενδιαφερόμενος έχει προθεσμία τεσσάρων μηνών για την άσκηση προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το υπ’ αριθμ. 15 Πρωτόκολλο της Σύμβασης μειώνει στους 4 μήνες, από τους 6 μήνες που ήταν προηγουμένως, την προθεσμία μέσα στην οποία πρέπει να προσφύγει κανείς στο Δικαστήριο μετά την τελεσίδικη εσωτερική απόφαση στα πλαίσια της εξάντλησης των εσωτερικών ενδίκων μέσων. Η καινούργια αυτή τετράμηνη προθεσμία τέθηκε σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2022. Ωστόσο, εφαρμόζεται μόνο στις υποθέσεις για τις οποίες η εν λόγω τελεσίδικη εσωτερική απόφαση εκδίδεται από την 1η Φεβρουάριου 2022 και μετά. Αυτή η αλλαγή στην προθεσμία υιοθετήθηκε από τα 47 Κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. 

Εάν η υπόθεσή σας στρέφεται κατά της Ελλάδας, θα πρέπει να υποβάλετε εξ αρχής, μαζί με τα λοιπά απαιτούμενα συνοδευτικά έγγραφα, και μια Βεβαίωση από τη γραμματεία του δικαστηρίου που εξέδωσε την τελεσίδικη απόφαση, που να αναφέρει ποια ήταν η πρώτη ημέρα που μπορούσατε να λάβετε επίσημο αντίγραφο αυτής.

Το δικαστήριο έχει δικαιοδοσία μεταξύ των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης, εκτός από το Βατικανό, τη Λευκορωσία και τη Ρωσία. Η δικαιοδοσία του δικαστηρίου διαιρείται γενικά σε διακρατικές υποθέσεις, προσφυγές ιδιωτών κατά συμβαλλόμενων κρατών και συμβουλευτικές γνωμοδοτήσεις σύμφωνα με το πρωτόκολλο 2. Οι προσφυγές από ιδιώτες αποτελούν την πλειονότητα των υποθέσεων που εκδικάζονται από το δικαστήριο. Η εκδίκαση των υποθέσεων πραγματοποιείται είτε από επιτροπή από τρεις δικαστές, είτε σε τμήματα αποτελούμενα από επτά δικαστές ή σε ένα τμήμα ευρείας σύνθεσης αποτελούμενο από 17 δικαστές.

Δυνατότητα προσφυγής στο ΕΔΑΔ έχει κάθε πολίτης ατομικά καθώς και κάθε μη κυβερνητική οργάνωση ή ομάδα ατόμων. Δεν μπορεί να προσφύγει σε αυτό δημόσια υπηρεσία ή Νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου . Η προσφυγή στρέφεται κατά κράτους και ποτέ κατά ιδιώτη. Για να γίνει η προσφυγή αρκεί μια επιστολή στη Γραμματεία της Διεύθυνσης του Δικαστηρίου -ακόμη και με το ταχυδρομείο- στη μητρική γλώσσα του προσφεύγοντος.

Δύο είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για την άσκηση προσφυγής:

(α) να έχει παραβιάσει ένα κράτος μέλος της ΕΣΔΑ κάποια από τις διατάξεις της και

(β) ο πολίτης να έχει εξαντλήσει τα εσωτερικά (εθνικά)  ένδικα μέσα κατά της προσβολής αυτής.

Μόλις εγγραφεί στο δικαστήριο, η υπόθεση ανατίθεται σε εισηγητή δικαστή, ο οποίος μπορεί να λάβει οριστική απόφαση για το αν πληρούνται τα κριτήρια του παραδεκτού ή αν η υπόθεση είναι απαράδεκτη. Μια υπόθεση μπορεί να είναι απαράδεκτη όταν είναι ασυμβίβαστη με τις απαιτήσεις των ratione materiae, ratione temporis ή ratione personae, ή εάν η υπόθεση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί για τυπικούς λόγους, όπως η μη εξάντληση των εσωτερικών ένδικων μέσων, η πάροδος των έξι μηνών από την τελευταία εσωτερική απόφαση για την οποία καταγγέλθηκε, ανωνυμία, ουσιαστική ταυτότητα με θέμα που έχει ήδη υποβληθεί στο δικαστήριο ή με άλλη διαδικασία διεθνούς έρευνας.

Εάν ο εισηγητής δικαστής αποφασίσει ότι η υπόθεση μπορεί να προχωρήσει, η υπόθεση παραπέμπεται στη συνέχεια σε τμήμα του δικαστηρίου το οποίο, εκτός εάν αποφασίσει ότι η αίτηση είναι απαράδεκτη, κοινοποιεί την υπόθεση στην κυβέρνηση του κράτους κατά του οποίου υποβάλλεται η αίτηση, ζητώντας η κυβέρνηση να παρουσιάσει τις παρατηρήσεις της για την υπόθεση. Επίσημος εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους στο Δικαστήριο είναι το Νομικό Συμβούλιο του κράτους και τις υποθέσεις χειρίζονται τα στελέχη του υπό τις οδηγίες και κατευθυντήριες γραμμές του Υπουργείου Εξωτερικών. Θα πρέπει να «κατεβάσετε» από το Διαδίκτυο το έντυπο προσφυγής, να το συμπληρώσετε, να το εκτυπώσετε και να το ταχυδρομήσετε στο Δικαστήριο μαζί με τα απαραίτητα έγγραφα. Δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί οιοδήποτε άλλο έντυπο. Θα πρέπει να συμβουλευτείτε τα κατωτέρω έγγραφα έτσι ώστε να συμπληρωθεί ορθά το έντυπο προσφυγής.

Μην επικοινωνείτε με το Δικαστήριο για να λάβετε το έντυπο προσφυγής σε εκτυπωμένη μορφή. Διακινδυνεύετε να μην τηρήσετε την προθεσμία για την υποβολή της προσφυγής σας(άρθρο 47).

Μια έγκυρη προσφυγή θα εξεταστεί από το Δικαστήριο. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η προσφυγή θα κηρυχθεί παραδεκτή.  Ανάλογα με την υπόθεση, οι προσφυγές ανατίθενται σε έναν από τις δικαστικούς σχηματισμούς του Δικαστηρίου, δηλαδή:

  • σε μονομελή δικαστικό σχηματισμό
  • σε τριμελή σύνθεση δικαστών.
  • σε επταμελή σύνθεση δικαστών.

Η προσφυγή κοινοποιείται στην εγκαλούμενη κυβέρνηση. Κοινοποίηση είναι η γνωστοποίηση της προσφυγής στην εγκαλούμενη Κυβέρνηση.

Η διαδικασία μπορεί στη συνέχεια να χωριστεί σε δύο διαδοχικές φάσεις. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξώδικης επίλυσης, τα μέρη καλούνται να διερευνήσουν τη δυνατότητα φιλικού διακανονισμού εντός 12 εβδομάδων. Εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η διαδικασία εισέρχεται σε δικαιοδοτική διαδικασία κατά την οποία ανταλλάσσουν τις παρατηρήσεις τους.

Η διαδικασία μπορεί επίσης να συνίσταται σε μία μόνο φάση, εάν ο διαχωρισμός αυτός δεν είναι κατάλληλος, οπότε το ζήτημα του ενδεχόμενου φιλικού διακανονισμού και η ανταλλαγή παρατηρήσεων θα εξεταστούν ταυτόχρονα.

Το κάθε τμήμα του δικαστηρίου αποφασίζει τόσο για το παραδεκτό όσο και για την ουσία της υπόθεσης. Γενικά, και τα δύο αυτά ζητήματα αντιμετωπίζονται με την ίδια κρίση. Στις τελεσίδικες αποφάσεις, το δικαστήριο δηλώνει ότι ένα συμβαλλόμενο κράτος παραβίασε τη Σύμβαση και μπορεί να διατάξει το κράτος αυτό να καταβάλει αποζημίωση για ηθική βλάβη και τα νομικά έξοδα προσφυγής στα εθνικά δικαστήρια και στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για την εξέταση της υπόθεσης.

Οι αποφάσεις του δικαστηρίου είναι διαθέσιμες στο κοινό και πρέπει να περιέχουν την επιχειρηματολογία που να δικαιολογεί την απόφαση. Το άρθρο 46 της Σύμβασης ορίζει ότι τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εφαρμόσουν την απόφαση του δικαστηρίου, καθώς οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές. Από την άλλη πλευρά, οι γνωμοδοτήσεις είναι, εξ ορισμού, μη δεσμευτικές. Το δικαστήριο έχει μέχρι σήμερα αποφασίσει ότι βάσει της Σύμβασης δεν έχει τη δικαιοδοσία να ακυρώνει εθνικούς νόμους ή διοικητικές πρακτικές που παραβιάζουν τη Σύμβαση.

Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι επιφορτισμένη με την εποπτεία της εκτέλεσης των αποφάσεων του δικαστηρίου. Η Επιτροπή επιβλέπει τις αλλαγές των συμβαλλόμενων κρατών στην εθνική τους νομοθεσία προκειμένου να είναι συμβατή με τη Σύμβαση ή με τα μεμονωμένα μέτρα που λαμβάνονται από τα συμβαλλόμενα κράτη για την αποκατάσταση των παραβιάσεων.

Αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο:

Ατομικά αιτήματα πολιτών κρατών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης (π.χ. αναγνώριση δικαιωμάτων κοινωνικής ασφαλίσεως, συντάξεως, οικογενειακών επιδομάτων, κλπ.),  αίτημα που απορρέει από γενική ανάγκη (π.χ. προάσπιση της πολιτιστικής, αρχιτεκτονικής, οικολογικής κληρονομιάς, κλπ.) και η προτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να λάβει θέση επί ενός θέματος δημόσιου ενδιαφέροντος (π.χ. προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, προστασία του περιβάλλοντος, κλπ.),μπορούν να υποβληθούν στην   Επιτροπή Αναφορών  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου( Στη διεύθυνση:  Parlement européen,Pétitions,L-2929  Luxembourg ή με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της ιστοσελίδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ).

Επιπλέον, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, έχουν συστήσει παγκόσμιο γραφείο δημοκρατίας στο υπουργείο εξωτερικών των Η.Π.Α.. Το γραφείο Δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργασίας του υπουργείου εξωτερικών των ΗΠΑ, δέχεται αναφορές για τα ανθρώπινα δικαιώματα από τα κράτη ολόκληρου του κόσμου. Το Γραφείο Δημοκρατίας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ προσπαθεί  να τεκμηριώσει τα γεγονότα σε κάθε του έρευνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις ετήσιες αναφορές του σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν σε διάφορες χώρες κ.λπ. Το γραφείο αναλαμβάνει δράση για να σταματήσει τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις και να διατηρήσει τις συνεργασίες του με άλλους οργανισμούς που είναι αφιερωμένοι στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (www.state.gov). Οι Ετήσιες Αναφορές Χωρών σχετικά με την Εφαρμογή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ διερευνούν την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο (www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt).

Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών(Ο.Η.Ε.) για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: Η  αποστολή του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι να εργάζεται για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους, να βοηθά τον κόσμο να συνειδητοποιήσει τα δικαιώματά του και να βοηθά τους υπεύθυνους για την προάσπιση των δικαιωμάτων ώστε να διασφαλίζουν ότι αυτά εφαρμόζονται (www.ohchr.org). Στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει δικαίωμα να υποβάλει, ατομικώς ή συλλογικώς:

  • κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
  • κάθε εταιρεία, οργάνωση ή σύλλογος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) που κατοικεί ή έχει την έδρα του σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή
  • οιοσδήποτε υπήκοος μη κράτους μέλους που κατοικεί σε κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών: Κάθε πολίτης μπορεί, ατομικά ή από κοινού με άλλους, να ασκήσει οποιαδήποτε στιγμή το δικαίωμα αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δυνάμει του άρθρου 227 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή κάτοικος κράτους μέλους μπορεί ατομικά ή από κοινού με άλλους, να υποβάλει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέμα που εμπίπτει στους τομείς δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον αφορά άμεσα. Οποιαδήποτε επιχείρηση, οργανισμός ή φορέας με έδρα την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί επίσης να ασκήσει το δικαίωμα αναφοράς, το οποίο εγγυάται η Συνθήκη.

Οι αναφορές μπορεί να έχουν μορφή παραπόνου ή αιτήματος και να αφορούν ζητήματα δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος.

Η αναφορά μπορεί να αποτελεί ατομικό αίτημα, παράπονο ή παρατήρηση όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, ή έκκληση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την υιοθέτηση συγκεκριμένης θέσης για ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Τέτοιες αναφορές προσφέρουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη δυνατότητα να εφιστά την προσοχή σε οποιαδήποτε παραβίαση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών από κράτη μέλη, τοπικές αρχές ή άλλα όργανα.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαβιβάζει το αίτημα στην Επιτροπή Αναφορών, η οποία εξετάζει εν πρώτοις εάν το θέμα της αναφοράς εμπίπτει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Εάν ναι, η αναφορά χαρακτηρίζεται παραδεκτή και εξετάζεται επί της ουσίας, Μετά την εν λόγω εξέταση η Επιτροπή Αναφορών αποφασίζει με ποιον τρόπο θα ενεργήσει

Σε όλες τις περιπτώσεις, ο αναφερών λαμβάνει απάντηση από την Επιτροπή Αναφορών και τηρείται ενήμερος των αποφάσεων που τυχόν θα ληφθούν σχετικώς,

Πράγματι, μια αναφορά μπορεί κατά περίπτωση:

  • να διαβιβασθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η οποία διαβιβάζει εν συνεχεία τις σχετικές πληροφορίες προς την Επιτροπή Αναφορών)
  • να αποσταλεί από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τις αρμόδιες αρχές κράτους μέλους
  • να αποτελέσει αντικείμενο κοινοβουλευτικής εκθέσεως ενώπιον της ολομέλειας του Κοινοβουλίου
  • να αποσταλεί στο Συμβούλιο Υπουργών και/ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνοδευόμενη από γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών
  • να διαβιβασθεί από την Επιτροπή Αναφορών σε άλλες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς ενημέρωση, λόγω αρμοδιότητας καθ’ ύλην ή για γνωμοδότηση

Δεδομένου, όμως, ότι το Ευρωπαϊκός Κοινοβούλιο δεν αποτελεί δικαιοδοτική αρχή, δεν μπορεί να εκδώσει αποφάσεις ή να ακυρώσει δικαστικές αποφάσεις των κρατών μελών.

Αναλόγως του θέματος της αναφοράς, η Επιτροπή Αναφορών μπορεί να προτείνει στους αναφερόντες να απευθυνθούν σε ορισμένες μη κοινοτικές αρχές Ευρωπαϊκού επιπέδου (επί παραδείγματι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) ή σε αρχές των κρατών μελών, όπως οι επίτροποι διοικήσεως ή οι επιτροπές των κοινοβουλίων των κρατών μελών που είναι αρμόδιες για την εξέταση αναφορών. Προς τούτο, η Επιτροπή Αναφορών αναπτύσσει ενεργό συνεργασία με τα όργανα αυτά.

Ο αναφερών είναι ελεύθερος να υποβάλει την αναφορά του με τη μορφή την οποία ο ίδιος κρίνει ως πλέον ενδεδειγμένη. Δεν υπάρχει ειδικό έντυπο ή ορισμένη μορφή συντάξεως της αναφοράς. Όμως, η αναφορά πρέπει να τηρεί τους εξής όρους:

  • να φέρει το ονοματεπώνυμο, την ιθαγένεια, το επάγγελμα και τη διεύθυνση κατοικίας του αναφερόντος (σε περίπτωση συλλογικής αναφοράς πρέπει να εμφαίνεται το ονοματεπώνυμο, η ιθαγένεια, το επάγγελμα και η διεύθυνση κατοικίας ενός τουλάχιστον των αναφέροντων)
  • να είναι σαφής και ευανάγνωστη
  • να φέρει υπογραφή. 

Στην αναφορά μπορούν να επισυνάπτονται στοιχεία, κατά κύριο λόγο αντίγραφα και λοιπά σχετικά δικαιολογητικά. Η σύνταξη της αναφοράς μπορεί να γίνει σε οιαδήποτε επίσημη γλώσσα και γλώσσα εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ισπανικά, δανικά, γερμανικά, ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά). Αποστέλλεται στην διεύθυνση Parlement européen, Pétitions, L-2929 Luxembourg ή με email.

Το αντικείμενο της αναφοράς πρέπει οπωσδήποτε να εμπίπτει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπενθυμίζουμε ότι οι βασικές αρχές και στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:

  • η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίων
  • η μη διακριτική μεταχείριση λόγω ιθαγένειας
  • η ισότιμη μεταχείριση ανδρών και γυναικών
  • η φορολογική εναρμόνιση
  • η ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας
  • προστασία του περιβάλλοντος
  • το δικαίωμα στην εκπαίδευση
  • την κατάρτιση και την υγεία

Η Επιτροπή Αναφορών δεν ασχολείται με αιτήματα για την παροχή πληροφοριών, ούτε με αναφορές, των οποίων το αντικείμενο εξετάζεται από τη δικαιοσύνη.

Ως αποτέλεσμα διαδικασίας παραβάσεως την οποία κίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ορισμένα κράτη οδηγήθηκαν στην τροποποίηση της νομοθεσίας τους για να την καταστήσουν σύμφωνη με το κοινοτικό δίκαιο:

  • η Γαλλία άλλαξε τα κείμενα που διέπουν την αναγνώριση των διπλωμάτων των εργοθεραπευτών και των κινησιοθεραπευτών, τα οποία έχουν αποκτηθεί σε άλλο κράτος μέλος
  • το Βέλγιο τροποποίησε τη νομοθεσία σχετικά με την επιβολή ΦΠΑ σε μικρά δέματα που περιέχουν δείγματα άνευ αξίας τα οποία προέρχονται από άλλα κράτη μέλη
  • οι ελληνικές αρχές αναγκάσθηκαν να αναγνωρίσουν στους υπηκόους των άλλων κρατών μελών το δικαίωμα εισόδου στα μουσεία στην Ελλάδα με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους Έλληνες

Αναγνωρίσθηκαν τα κεκτημένα δικαιώματα (σύνταξη, οικογενειακά επιδόματα, κλπ.) εργαζομένων μεταναστών που αποκτήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος.

Οι αναφορές μπορούν να επηρεάσουν τις κοινοτικές διατάξεις:

  • λόγω πληθώρας αναφορών με θέμα την προστασία των ζώων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέβαλε στην προώθηση κατάλληλων ρυθμίσεων στον τομέα αυτό
  • όσον αφορά το περιβάλλον, η δράση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέστησε δυνατή την τροποποίηση της οδηγίας για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημόσιων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, ώστε να υπάρχει ένας καλύτερος έλεγχος των σχεδίων αυτών από τις κοινοτικές αρχές,

Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι μπορούν να αποστέλλονται καταγγελίες σε ένα νέο όργανο της Ένωσης, διαφορετικό από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: το διαμεσολαβητή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι καταγγελίες πρέπει να αφορούν περιπτώσεις κακής διοικήσεως εκ μέρους των θεσμικών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή Αναφορών θα διαβιβάζει αμέσως στο διαμεσολαβητή της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε αναφορά με θέμα κρούσματα του είδους αυτού.

Ως υπήκοος της Ελλάδας – ή οποιασδήποτε άλλης χώρας της ΕΕ – είστε αυτομάτως και πολίτης της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, μπορείτε να επωφεληθείτε πολλών σημαντικών δικαιωμάτων βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ, συγκεκριμένα, έχετε το δικαίωμα να κυκλοφορήσετε ελεύθερα στην Ευρώπη για να ζήσετε, να εργαστείτε, να σπουδάσετε, ακόμα και να συνταξιοδοτηθείτε.

Επίσης, αν ταξιδεύετε σε χώρα εκτός ΕΕ στην οποία η χώρα σας δεν έχει διπλωματική αντιπροσωπεία, μπορείτε να απευθυνθείτε στην πρεσβεία ή το προξενείο οποιασδήποτε άλλης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ζητήσετε βοήθεια και προστασία. Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα: 

Βασιλίσσης Σοφίας 2, 106 74 Αθήνα
Τηλ. 0030 210 7272100
Φαξ 0030 210 7244620

E-mail : comm-rep-athens@ec.europa.eu 

Τέλος, υφίσταται το γραφείο για τους Δημοκρατικούς θεσμούς και τα ανθρώπινα Δικαιώματα του οργανισμού για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE): Το Γραφείο για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE), στο οποίο συμμετέχουν 56 χώρες από την Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Αμερική, δραστηριοποιείται υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εστιάζοντας στην ελευθερία στη μετακίνηση και τη θρησκεία και μάχεται ενάντια στα βασανιστήρια και την εμπορία ανθρώπων.

(www.osce.org/odihr)