Όταν κάποτε θέλησαν να καυτηριάσουν την εμφάνιση του Υβ Μοντάν με την πανάκριβη Ρολς Ρόις του, τον ρώτησαν πώς αυτός, ένας δηλωμένος θιασώτης της Αριστεράς, επιτρέπει στον εαυτό του την πολυτέλεια ενός τόσο εξεζητημένου αυτοκινήτου. Ο καλλιτέχνης γύρισε ήρεμος και με το γνωστό του χαμόγελο κοίταξε τους συγκεντρωμένους δημοσιογράφους: «Καλύτερα κομμουνιστής σε Ρολς Ρόις, παρά φασίστας σε τανκ» είπε, και χώθηκε επιδεικτικά στο αμάξι.
Σε μια εποχή, όπου οι ιδεολογίες έχουν πλέον αποκτήσει την ελαστικότητα της μαστίχας, και σε μια κοινωνία, όπου στην κλίμακα των αξιών της η ετοιμολογία έχει επιτυχώς αντικαταστήσει την ουσιαστική ευφυΐα, την δεξιότητα, το ήθος και την συνέπεια, εύκολα εντυπωσιάζεις. Κι από την άλλη πλευρά, το να ασκείς κριτική μέσα στους κόλπους αυτής ακριβώς της κοινωνίας, στις μέρες μας δεν αποτελεί μόνο μια ακόμη γραφικότητα, αλλά και μια ανούσια απατηλότητα.
Ωστόσο, ορισμένοι επιμένουν.
Είθισται η κριτική να στοχεύει τον «πολιτικά» απερχόμενο. Ενίοτε δε και αυτόν που διαχειρίστηκε κατά διαστήματα την εξουσία. Οι ευθύνες, λοιπόν, θα πρέπει ως επί το πλείστον να καταλογισθούν στα λεγόμενα «κόμματα εξουσίας». Δεν τολμώ να ισχυριστώ ότι οι ασθενέστερες πολιτικές δυνάμεις, οι «μικρότερης αποδοχής» όπως λέμε, θα πρέπει άκριτα να απολαύουν της εμπιστοσύνης μας. Κρίνονται ομοίως και αυτές για τον αντιπολιτευτικό τους ρόλο, που αναμφίβολα αποτελεί ουσιαστικότατο συστατικό στοιχείο των κοινοβουλευτικών αστικών δημοκρατιών.
Όλο αυτό το διάστημα που μεσολάβησε από την προκήρυξη των εκλογών μέχρι και την διεξαγωγή των τηλεοπτικών αντιπαραθέσεων, ο πολιτικός λόγος των δύο μεγάλων (κυρίως) κομμάτων υπήρξε όμοιος προς το έργο τους: ενδεής, άστοχος, ανήθικος και καταστροφικός. Παράλληλα, ανάλογη υπήρξε και η τοποθέτηση του δημοσιογραφικού κόσμου: ανεπαρκής, συνένοχη, ευτράπελη και επικίνδυνη. Φυγόδικα ερωτήματα, παιδαριώδη ερεθίσματα, απολογίες που κανέναν δεν πείθουν και δεκάδες «δήθεν», δεκάδες υπεκφυγές -όλα καλά σκηνοθετημένα προκειμένου να τελεσφορήσει η παράσταση. Οι ρόλοι εξαντλήθηκαν στα λεπτά και τα δίλεπτα μιας βλακωδώς οριοθετημένης και απαράδεκτα προσυμφωνημένης αντιπαράθεσης. Μιας στείρας, βεβαίως, αντιπαράθεσης, σκηνοθετημένης σύμφωνα με τα ευνουχιστικά πρότυπα ενός απολιτικού μάρκετινγκ. Οι πολιτικοί άνδρες, με την αρωγή των δημοσιογράφων και την συνένοχη παθητικότητα της πλειοψηφίας των πολιτών, κατάφεραν έτσι να εδραιωθούν και πάλι στην συνείδηση του ελληνικού λαού ως οι καρικατούρες μιας Neue Sachlichkeit –εν ολίγοις ως οι παλιάτσοι μιας έρημης οραμάτων και ιδεών νεοελληνικής κοινωνίας.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός θα μείνει στην Ιστορία ως ο πλέον ανίκανος να δικαιώσει ως και αυτό ακόμη το όνομά του. Πρώτος μεταξύ ίσων της κομματικής του αυλής, πρώτος μεταξύ και των… άνισων υπόλοιπων πολιτών που πεινούν. Ατσαλάκωτος και ολόφρεσκος, δίχως την ελάχιστη έστω γεύση από την σκληρή καθημερινότητα των πολιτών, φιλοδόξησε να κυβερνήσει τον τόπο μέσα από σχήματα και διοικητικές νόρμες πρωτοφανούς αντιλαϊκού χαρακτήρα. Δέσμιος στα απώτατα άκρα μιας φαντασιακής αντίληψης για την σύγχρονη πραγματικότητα και τα προβλήματα του τόπου, ανενημέρωτος και υπερφίαλος, στην σκιά πάντα των εξελίξεων, απομονωμένος από το μεγαλύτερο ποσοστό του εκλογικού σώματος, με έναν σεξπιρικού τύπου θεατρινισμό και μια αυτοκαταστροφική επίφαση θέλησε να ικανοποιήσει το «εγώ» του αποτολμώντας την ηρωικότερη έξοδο: αυτός, «ο αίρων τας εσωκκοματικάς αμαρτίας», ο δήθεν αδίστακτος τιμωρός της αλαζονείας και της διαφθοράς, τώρα προσφέρεται πρόθυμα και μοιρολατρικά ως «αμνός προς σφαγήν».
Διακρίθηκε δια της απραξίας και πιστώθηκε «εν τη απορία» του! Επιβραβεύθηκε για τα λάθη του και δοξάστηκε για την άγνοιά του! Αμετανόητος και παράτολμα άβουλος, αθωώθηκε ομολογώντας την ανικανότητά του! Μόνον ο ελληνικός λαός θα μπορούσε να φανεί τόσον ηλιθίως καλοπροαίρετος, τόσο βλακωδώς εύπιστος και απαράδεκτα ανεκτικός. Είναι ίδιον των αστικών δημοκρατιών, φαίνεται, το να βρίσκουν σε αυτό ακριβώς το πολίτευμα πλήρη εφαρμογή οι φυσικοί νόμοι: η άνωση (οι φελλοί επιπλέουν), οι νόμοι της βαρύτητας και της ελεύθερης πτώσης (από τον τέταρτο όροφο) των (χονδροειδών και ανήθικων) σωμάτων, οι νόμοι της τέλειας καύσης (της Ελλάδας), αλλά και του χρηματισμού των (ασωμάτων) χαμένων σωμάτων (βλ. χαμένων κορμιών)…
«Ηθικόν το νόμιμον» και περάστε για μια λεμονίτα στο αναψυκτήριο «η Νέα Δημοκρατία». Εδώ θα βρείτε ποικιλία σκανδάλων, αλλά και σπαθιών που δεν ανέχονται πάνω τους μύγα. Είμεθα οι ασυμβίβαστοι της πολιτικής: κατακρεουργούμε την μύγα με την πρωθυπουργική σπάθα, ώστε να βοηθήσουμε στην κατάποσή της από τον πολίτη. Διότι, ως γνωστόν, ο Έλληνας μύγες χάφτει!
Ο κ. Παπανδρέου, από την άλλη, καλπάζει αναφανδόν προς την ηγεσία της χώρας, προσπαθώντας να πείσει για το συντελεσθέν θαύμα της σοσιαλιστικής παρθενογένεσης, ευαγγελιζόμενος τις καθαρτήριες ιδιότητες της κολυμβήθρας του Σιλωάμ που καλείται «χρόνος». Ακολουθεί κατά πόδας τον λόγο του αρχαίου σοφού και ρίπτει τους πεσσούς υπέρ μιας λυτρωτικής «εξάρας» που θα δικαιώσει το βαρύ όνομα που ο ίδιος φέρει. Μοιρολατρικά, σχεδόν αναπόφευκτα, ο χρόνος ως «παις παίζων, πεσσεύων» αποδίδει τις εξάρες στο διγενές και δικατάληκτο (αλλοτινό) κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου, που αφυπνισμένο θαρρείς από τις κραυγές αγωνίας του νεοέλληνα διαπιστώνει –αρκετά όψιμα, ομολογουμένως, και δια χειλέων Παπανδρέου Jr.- ότι η χώρα διέρχεται φάσης «εργασιακού μεσαίωνα». Είναι αυτός ο ίδιος, που μέχρι πριν από λίγες ημέρες ακόμη διερωτάτο «πού πήγαν τα λεφτά», αυτός ο ίδιος, που προχθές δήλωνε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πως μπορεί να βρει αυτά τα λεφτά -ή τουλάχιστον μέρος αυτών!
Ο άνθρωπος που την Δευτέρα δεν κατάφερε να διατυπώσει μια ολοκληρωμένη ερώτηση στον κυριότερο αντίπαλό του, επανήλθε την Τρίτη για να σκοράρει σε μια ρεβάνς σκέτη απογοήτευση. Γεννημένος ηγέτης ή ανάξιος κληρονόμος κι αυτός ενός ονόματος, όπως ακριβώς και ο «τηλεμάχιος» πολιτικός του αντίπαλος;
Ένα είναι σίγουρο: για να γνωρίσει προκοπή αυτός ο τόπος, δεν αρκεί ν’ αλλάξει κυβέρνηση, λαό πρέπει ν’ αλλάξει!
(Οι παλαιότεροι έλεγαν: «Μην προγκάς ένα πρόθυμο άλογο». Εκτός κι αν στην πορεία αποδειχθεί γαϊδούρι, συμπληρώνω εγώ…)
