Η πολιτικοποίηση της ενέργειας συχνά εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε γεγονότα παρά σε λανθασμένες αντιλήψεις. Αντί να κατηγορούν εξωτερικούς παράγοντες, οι ρυθμιστές θα πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τους παράγοντες που έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν μέσα σε μία σχετικά γρήγορη περίοδο, για παράδειγμα, κάνοντας την στάση τους έναντι της διοίκησης των αγορών ενέργειας πιο ελαστική και ξανακερδίζοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ένα σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον.
Ο -προσφάτως- ολοκληρωμένος αγωγός Nord Stream 2 βρέθηκε και πάλι στο κέντρο του ενδιαφέροντος των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τον Οκτώβριο, το Γερμανικό German Federal Network Agency ανέστειλε τη διαδικασία πιστοποίησης με το πρόσχημα ότι το έργο δεν ήταν συμβατό με την ενεργειακή νομοθεσία. Ο Nord Stream 2 AG που έχει τη βάση του στην Ελβετία προγραμματίζει να ανοίξει μία θυγατρική στην Γερμανία για να συμμορφωθεί με τους ενεργειακούς κανονισμούς της ΕΕ και της Γερμανίας. Ενώ είναι πολύ νωρίς να εικάσουμε αν αυτή η κίνηση θα μπορούσε περαιτέρω να παρεμποδίσει την αρχή τουt Nord Stream 2, έχει πυροδοτήσει πολλές δηλώσεις σχετικά με τον αντίκτυπο (αρνητικό) του έργου στην Ευρωπαϊκή αγορά και στο μέλλον του φυσικού αερίου που μεταφέρεται μέσω Ουκρανίας. Η πόλωση της κοινής γνώμης σχετικά με τον αντίκτυπο του αγωγού έχει αλλάξει θεμελιωδώς τις καθαρά τεχνικές συζητήσεις αναφορικά με το έργο. Κάτι τέτοιο έχει οδηγήσει σε παρανόηση των σημαντικών εμπορικών λόγων για την αρχή του έργου και τις μελλοντικές συνέπειες στους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Εξοικονόμηση κόστους και βελτίωση της μεταφοράς του φυσικού αερίου
Ο Nord Stream 2 παρέχει την πιο σύντομη διαδρομή ανάμεσα στην πλούσια σε αέριο χερσόνησοYamal της Ρωσίας και τα κυριότερα κέντρα κατανάλωσης αερίου στην βόρεια Ευρώπη. Είναι 2,000 χιλιόμετρα συντομότερη από τη διαδρομή μέσω Ουκρανίας. Η μεταφορά του αερίου μέσω συντομότερης και πιο καινούργιας δομής είναι γρηγορότερη και φθηνότερη από ότι μέσω Ουκρανίας. Η Gazprom δεν αποκαλύπτει το ακριβές δασμολόγιο μεταφοράς για τη δομή που κατέχει και λειτουργεί. Όμως, οι οικονομικές αναφορές της εταιρίας μας επιτρέπουν να αξιολογούμε περίπου τα κόστη της μεταφοράς του αερίου. Τα στοιχεία για μεταφορά μέσω δικτύων τρίτων μερών δημοσιοποιούνται από τους χειριστές του δικτύου αερίου –σε αυτή την περίπτωση από το GTSOU της Ουκρανίας και το Eustream της Σλοβακίας. Το κόστος μεταφοράς ενός δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων (bcm) από την Gazprom στη δυτική Σιβηρία- μέσω Ουκρανίας και Σλοβακίας- στο κέντρο αερίου Baumgarten στην Αυστρία φτάνει τα 41-42 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το κόστος μεταφοράς 1 bcm από τη χερσόνησο Yamal στη Γερμανία μέσω Nord Stream 1ίσα που φτάνει τα 23 εκατομμύρια δολάρια, κάνοντάς τη φθηνότερη περισσότερο από 60%. Τα κόστη του The Nord Stream 2 πιθανότατα να είναι της ίδιας κλίμακας.
Περιβαλλοντικά θέματα
Η σύσταση του Ευρωπαϊκού μηχανισμού Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) ίσως στο μέλλον οδηγήσει σε έμμεση και άμεση φορολογία των εκπομπών ρίπων του άνθρακα, συμπεριλαμβάνοντας και τις δραστηριότητες από τη μεταφορά αερίου. Συνεπώς, μία μείωση στο αποτύπωμα του άνθρακα από κάθε μεταφορά ενέργειας είναι θέμα υψίστης σημασίας για την Gazprom. Η καινούργια δομή του αγωγού θα βοηθήσει στη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα της εταιρίας. Σύμφωνα με τα μοντέλα Frontier Economics, το αποτύπωμα του άνθρακα του αερίου που μεταφέρεται μέσω Ουκρανίας είναι πάνω από 60% υψηλότερο από ότι μέσω της διαδρομής του Nord Stream. Το Nord Stream έχει επίσης να παίξει ένα ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ.Η Ευρώπη θα συνεχίσει να εξαρτάται από το εισαγόμενο υδρογόνο και άλλα αέρια με χαμηλή περιεκτικότητα άνθρακα με σκοπό να επιτύχει τους στόχους της κλιματικής πολιτικής. Η παροχή υδρογόνου μέσω του δικτύου του αγωγού δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ο CEO του Nord Stream 2, Matthias Warnig, προσδοκά ότι ο αγωγός θα είναι έτοιμος να μεταφέρει υδρογόνο σε 10 χρόνια. Νωρίτερα, ο Andreas Schierenbeck, ο τότε CEO της Γερμανικής εταιρίας ενέργειας Uniper, επιβεβαίωσε ότι δυνητικά, το μερίδιο του υδρογόνου στο μίγμα που θα μεταφέρεται από το Nord Stream 2 θα μπορούσε να φτάσει το 80% (με το μεθάνιο να αποτελεί το εναπομείναν 20%). Υπάρχει επίσης μία άμεση σχέση ανάμεσα στο Nord Stream 2 και την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης, μία σύνδεση η οποία αναγνωρίστηκε πρόσφατα από τους κορυφαίους διπλωμάτες της ΕΕ. Σε έκθεση προσωπικής άποψης, που δημοσιεύτηκε από το RBC, ο Γερμανός και ο Γάλλος Πρεσβευτής στη Ρωσία περιέγραψαν μία μελλοντική “πράσινη” Ρωσία η οποία θα παρέχει υδρογόνο στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream.
Το πλάνο δεν είναι Να οδηγηθεί σε εκτροχιασμό η αγορά ενέργειας της ΕΕ αλλά να ωφελήσει τους καταναλωτές
Υπάρχει πολύ παρανόηση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στους πολιτικούς κύκλους σχετικά με τη λειτουργία των αγορών ενέργειας της ΕΕ και της ικανότητας εξωτερικών παικτών να οδηγήσουν σε εκτροχιασμό τους υπάρχοντες μηχανισμούς της αγοράς .Η επέκταση του LNG της ΕΕ παίζει σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση πιθανών κινδύνων της ασφάλειας παροχής, ενώ οι υπάρχοντες κανονισμοί εγγυώνται (με σπάνιες εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα) ασφαλείς και οικονομικά ανεκτές παροχές ενέργειας στους πελάτες και τη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των εταιρειών ενέργειας. Σε αυτό το ρυθμιστικό πλαίσιο, οι εταιρίες ενέργειας έχουν συμφέρον να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς καθώς εκείνοι οι οποίοι δεν επιθυμούν να συμμορφωθούν απλά θα χάσουν μερίδιο της αγοράς και πελάτες. Κάθε επίσημη μέθοδος μέτρησης που χρησιμοποιήθηκε από τον Ευρωπαϊκό ρυθμιστή(ACER reports) και το σχετικό σύνδεσμο (ENTSOG Security of Supply Simulation) έδειξε ότι η ενοποίηση της αγοράς ,η ασφάλεια παροχής και η αντοχή βελτιώνονται ουσιαστικά, ακόμη και αν οι εισαγωγές αερίου της Ρωσίας έχουν προχωρήσει προς τα πάνω. Επιπλέον, μία μελέτη που διεξήχθη από το Oxford Institute of Energy Studies ανέφερε επίσης ότι το νέο Ρωσικό αέριο που φτάνει στη Γερμανία ίσως είναι η καλύτερη επιλογή για να αντισταθμιστεί οποιοδήποτε έλλειμμα παροχής από εναλλακτικές πηγές. Τελευταία στην αναφορά -όμως εξίσου σημαντική- είναι και μία έρευνα του Frontier Economics/Institute of Energy Economics η οποία τόνισε ότι οι τιμές του αερίου στην Ευρώπη, στην περίπτωση του Nord Stream 2,είναι 0.77 EUR/MWh χαμηλότερες από όταν ο αγωγός δεν χρησιμοποιείται.
Η μεταφορά αερίου μέσω Ουκρανίας δεν τελείωσε
Οι αγωγοί δεν είναι απλά ετήσιες ροές – η καθημερινή χωρητικότητα είναι ίσης ,αν όχι μεγαλύτερης σημασίας. Η ζήτηση την πιο κρύα μέρα είναι τρεις φορές πιο υψηλή από την ζήτηση την πιο ζεστή ημέρα. Συνεπώς, με μία πλήρη χρήση και αξιοποίηση των μη Ουκρανικών διαδρομών κατά τη διάρκεια των περιόδων αιχμής. η Ουκρανία θα παραμείνει “η μόνη διαδρομή μεταφοράς με έξτρα χωρητικότητα και δυνατότητα στο αποκορύφωμα της ζήτησης την περίοδο του χειμώνα”. Η μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη και το κλείσιμο των πυρηνικών ίσως αυξήσει τη ζήτηση για αέριο στην Ευρώπη στα μέσα της περιόδου. Για παράδειγμα, ο Καγκελάριος της Γερμανίας Olaf Scholz είπε ότι η Γερμανία χρειάζεται να χτίσει καινούργιους σταθμούς αερίου για να διασφαλιστεί ενεργειακή ασφάλεια καθώς προγραμματίζει την σταδιακή μείωση εργοστασίων πυρηνικών και άνθρακα. Αυτή η τάση θα ενισχύσει τη χρήση πολλαπλών διαδρομών, συμπεριλαμβανομένων και των αγωγών. Όμως, κάτι τέτοιο θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση για αέριο στην Ευρώπη και από τους όρους μεταφοράς που προσφέρονται από το χειριστή του Ουκρανικού δικτύου. Αυτήν την περίοδο, το κόμιστρο μεταφοράς από την Ουκρανία (US$2.66/100 km/1,000 cm) είναι 60% υψηλότερο από τα κόστη του Nord Stream 1 (US$1.67/100 km/1,000 cm).
Ο αγωγός επίσης έλαβε αρνητική δημοσιότητα εν μέσω υψηλών τιμών στην Ευρώπη. Πολλοί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί πολιτικοί κατηγόρησαν την Gazprom για χειραγώγηση της αγοράς, υπονοώντας ότι ήταν μία
κίνηση που συνδέθηκε με τη βιασύνη της Ρωσίας να προχωρήσει με το Nord Stream 2. Αντικειμενικά, η αύξηση των τιμών οφείλεται σε ένα ολόκληρο φάσμα ρυθμιστικών παραγόντων της αγοράς οι οποίοι έχουν συνασπιστεί για να διαμορφώσουν αυτήν την τέλεια θύελλα, αλλά η πολιτικοποίηση της ενέργειας συχνά εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε γεγονότα παρά σε λανθασμένες αντιλήψεις. Αντί να κατηγορούν εξωτερικούς παράγοντες, οι ρυθμιστές θα πρέπει να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τους παράγοντες που έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν μέσα σε μία σχετικά γρήγορη περίοδο, για παράδειγμα, κάνοντας την στάση τους έναντι της διοίκησης των αγορών ενέργειας πιο ελαστική και ξανακερδίζοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ένα σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον.
