Μέσα στο εξουθενωτικά άυλο της παρηκμασμένης μας Αθήνας κι αναθυμούμενοι τα όσα είχαμε γράψει για την άλλη διάσταση της ολικής χρεωκοπίας που βαθαίνει στον χώρο του πνεύματος και των αξιών του νεοέλληνα διαπιστώνουμε και πάλι την ιδιωτική πρωτοβουλία στα πρόσω.
Η λογοτεχνία ακολουθεί (παρά τις αντιξοότητες της τρεχούσης πραγματικότητας) την πλειάδα νέων δημιουργιών που, εκτός από εκείνους τους πρωτοεμφανιζόμενους μετά την μεταπολίτευση– δημιουργούν (σε τούτο το πολιτιστικά άνυδρο τοπίο) με εμμονή στην αρμονία (διασαλευμένη κι αυτή) στην περισυλλογή αλλά και την πλήρη απελευθέρωση των σύγχρονων καταναλωτικών ορέξεων και επιθυμιών και παρά την παρατεταμένη εκπλήρωση (επί ματαίω) της ανάγκης της χλιδής, τον πανάρχαιο αταβισμό της μεγαλοπρέπειας δημιουργούν με αρωγούς ιδιώτες εν τέλει, όπως το Ίδρυμα του Μιχάλη Κακογιάννη.
Βεβαίως δεν είναι μόνο η Αθήνα πρωτεύουσα της νεοελληνικής πνευματικότητας. Είναι και η Θεσσαλονίκη που δουλεύει με το βιωματικό στοιχείο στην πεζογραφία. Ας θυμηθούμε για παράδειγμα πόσο το Λονδίνο μετράει στην πεζογραφία του Ντίκενς, το Παρίσι στον Μπαλζάκ, η Πετρούπολη στον Ντοστογιέφσκι, το Δουβλίνο στον Τζόις, έτσι και η πεζογραφία της Θεσσαλονίκης, όπου η πόλη δεν είναι παρούσα (Δέλιος, Ξεφλούδας, Παπασιώπης, Σκαμπαρδώνη κ.α.) ή σαν παράγοντας που αποτελεί στοιχείο εκ του ουκ άνευ. Πιστεύω προσωπικά πως η περίπτωση της συμπρωτεύουσας στα ελληνικά γράμματα θα μπορούσε να παρομοιασθεί με την περίπτωση των δουβλινέζων – και γενικά των Ιρλανδών – συγγραφέων στα αγγλικά ή βρετανικά γράμματα. Ας αναρωτηθούμε γιατί ο Τζόις το πρώτο του βιβλίο το τιτλοφόρησε «Δουβλινέζοι» και τι ήθελε να υποδηλώσει μ’ αυτό; Είναι συμπτωματικό πως ο Ξεφλούδας έγραψε έναν Οδυσσέα που (κατά σύμπτωση;) έγραψε και ο Τζόις; Είναι βέβαιο πως η Θεσσαλονίκη, σαν δεύτερη πόλη της χώρας, εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από την πρωτεύουσα, χωρισμένη από παλιά σε τρεις τομές, τον χριστιανικό, τον μουσουλμανικό και τον εβραϊκό, επέδρασε πάνω στους συγγραφείς, με τον τρόπο που επέδρασαν στους δικούς τους άλλες πολιτείες, όπως η Πράγα πάνω στον Κάφκα ή η Μέμφις πάνω στον Φόκνερ, για παράδειγμα.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως, στο Ίδρυμα Κακογιάννη που φέτος δίνει τα πρωτειά στους νέους της πεζογραφίας. Με το σύνθημα «Έχουμε πολλά να πούμε, να ανακαλύψουμε, να δούμε…» το Ίδρυμα διοργάνωσε το διήμερο 22-23-2011 μαραθώνιο ανάγνωσης με 40 ταλαντούχους συγγραφείς, με συζητήσεις για την κρίση των αξιών, Bookcrossing», «Συγγραφείς και Μ.Μ.Ε.». Ενδεικτικά και παράλληλα: Το βιβλιοπωλείο των νέων δημιουργών: Ο «Ιανός» οργανώνει το βιβλιοπωλείο του Φεστιβάλ στο φουαγιέ του ισογείου, στηρίζοντας τους νέους δημιουργούς με την προβολή και πώληση των βιβλίων τους.
Συμμετέχουν: Σ. Αραβανής, Π. Αρβανίτης, Γεννάρης Μιχάλης, Κ. Γιαλένιος, Τζούλια Γκανάσου, Αναστασία Γκίτση, Γ. Γκιωνάκης, Π. Γκολίτσης, Άννα Γρίβα, Αγγελική Δημουλά, Γ. Δούκας, Ν. Ερηνάκης, Ν. Ευαντινός, Στέργια Κάβαλλου, Λένα Καλλιέργη, Δήμητρα Κατιώνη, Ναταλία Κατσού, Χ. Κούκης, Ι. Κουμασίδης, Γ. Λαμπράκος, Β. Λουλαδάκης, Α. Μελιδώνης, Χ.Α. Μιχαήλ, Β. Μπέκας, Ν. Νησίδης, Μ. Ξυλούρη, Γ. Παλαβός, Σ. Παλούκης, Ευτυχία Παναγιώτου, Κ. Παπαχαραλάμπους, Βασιλική Πέτσα, Θ. Ρακόπουλος, Τ. Ρήτος, Ειρήνη Σουργιαδάκη, Δ. Τανούδης, Βάσια Τζανακάρη, Ελένη Τζατζιμάκη, Σ. Τσακίρης, Ι. Τσίρκας, Μαρία Φακίνου, Μάγδα Χριστοπούλου.
Όπως επίσης: «Λογοτεχνία και Κινηματογράφος», «Λογοτεχνία και Εικαστικά: Blues screened the Politiscof Loonliness».
Workshops: Τρίωρα εργαστήρια δημιουργικής γραφής για επίδοξους συγγραφείς: μυθιστόρημα με τον συγγραφέα Χρήστο Χρυσόπουλο, ποίηση με τον ποιητή Στρατή Πασχάλη, σενάριο με τον συγγραφέα και σεναριογράφο Νίκο Παναγιωτόπουλο, θεατρική γραφή με τη σκηνοθέτρια και συγγραφέα Ελένη Πέγκα.
Όμως, δεν είναι το μοναδικό πολιτιστικό γεγονός αυτής της περιόδου. Ο Ξενόπουλος αναβιώνει στο Εθνικό Θέατρο εις πείσμα των καιρών, με τον «Κόκκινο βράχο» με τους Μαρωνίτη, Γ. Χρονά και Κ. Καραμπέτη. Αξιομνημόνευτοι και οι «Διάλογοι» με πλήθος συμμετοχές: Γ. Βαλαής, Άκης Δήμου, Σάββας Κυριακίδης. Θα ακολουθήσουν συζητήσεις για το «Ρόλο και την λειτουργία ενός Εθνικού Θεάτρου» και την «Θεατρική παιδεία σήμερα» (4/4) με είσοδο ελεύθερη.
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν σε πείσμα των καιρών πως η ελληνική σύγχρονη πνευματική δημιουργία ανθίσταται σθεναρά στο άυλο της παρηκμασμένης ελληνικής πραγματικότητας.
