Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης δικηγόρος – συνταγματολόγος – συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα – νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα – Δ.Σ. πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων – νομικός σύμβουλος Βορειοηπειρωτών Ελλάδος…
Μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου θα πρέπει να καταβάλουν οι εργοδότες το δώρο Χριστουγέννων στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, αρχές Δεκεμβρίου θα γίνει από τη ΔΥΠΑ η καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στους επιδοτούμενους ανέργους και στις δικαιούχους της ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας. Το δώρο Χριστουγέννων καταργήθηκε για τους εργαζόμενους στο δημόσιο, μετά τη ψήφιση του πρώτου μνημονίου και δεύτερου μνημονίου. Στις 2 Μαΐου 2010 ανακοινώνονται τα μέτρα που συμφώνησε η τότε κυβέρνηση με την Τρόικα. Ανάμεσα στα λοιπά αποφασίστηκε η αντικατάσταση του 13ου και 14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων με επίδομα 500 ευρώ – σε όσων οι αποδοχές φτάνουν μέχρι 3.000 ευρώ – και πλήρης κατάργηση των δύο μισθών, για μεγαλύτερες αποδοχές. Με τον νόμο 3833/2010 μειώθηκε για όλους τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα – ανάμεσα στα υπόλοιπα – και το δώρο Χριστουγέννων, κατά 30%. Ακολούθησε η κατάργηση του. Με τους Αντισυνταγματικούς Νόμους 4051 και 4093, επήλθε κατάργηση των δώρων από κύριες και επικουρικές συντάξεις στους συνταξιούχους του δημοσίου και παράνομες μειώσεις σε 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους.
Υπολογισμός:
Για τον υπολογισμό του ποσού του δώρου όσον αφορά στους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών, δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό.
Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Χριστουγέννων αρχίζει από την 1η Μαΐου μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους.
Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που αναφέραμε δηλαδή από 1ης Μαΐου μέχρι 31ης Δεκεμβρίου κάθε έτους, δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο που είναι ίσο με ένα (1) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Όσοι όμως από τους παραπάνω μισθωτούς, που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκησε ολόκληρο το χρονικό διάστημα (από 1/5 έως και 31/12), δικαιούνται να λάβουν τμήμα του δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης.
Σε αυτή τη περίπτωση το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται ως εξής: 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια – ανάλογα με το πώς αμείβονται – για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.
Παράδειγμα: εργαζόμενος με δώρο Χριστουγέννων 900 ευρώ (μικτό μισθό) με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ. Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα οι αποδοχές των Δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα. Το δώρο Χριστουγέννων υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΙΚΑ, Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών. Νοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
Δώρο Χριστουγέννων ανέργων:
Για την καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων θα πρέπει ο άνεργος να παίρνει επίδομα ανεργίας ή να έχει λάβει επίδομα ανεργίας για κάποιο διάστημα από την 1η Μαΐου 2022 και μετά. Οι πιστώσεις των επιδομάτων και του Δώρου Χριστουγέννων θα γίνουν αυτόματα, με απευθείας κατάθεση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων και δεν υφίσταται κανένας λόγος προσέλευσης των δικαιούχων στα Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ2) του ΟΑΕΔ.
Οι πληρωμές εμφανίζονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς εντός 3 εργάσιμων ημερών, μετά την καταβολή τους από τον ΟΑΕΔ.
Όλοι οι άνεργοι που είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ και παίρνουν το επίδομα ανεργίας δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων. Ωστόσο, το ύψος του δώρου Χριστουγέννων και αν θα τους καταβληθεί ολόκληρο δηλαδή 438 ευρώ εξαρτάται από το πόσο διάστημα ήταν άνεργοι μέσα στο τρέχον έτος.
Ειδικότερα, το ποσό του δώρου Χριστουγέννων που θα πάρουν ισούται με ένα ολόκληρο επίδομα ανεργίας, εφόσον λάμβαναν το επίδομα από την 1η Μαΐου έως τις 31 Δεκεμβρίου, δηλαδή 438 ευρώ.
Στην περίπτωση που έπαιρναν για διάστημα μικρότερο από το παραπάνω, δικαιούνται οικονομική ενίσχυση ίση με τρία ημερήσια επιδόματα ανεργίας για κάθε μήνα επιδότησης. Σήμερα το ημερήσιο επίδομα ανεργίας διαμορφώνεται στα 17,52 ευρώ και το μηνιαίο στα 438 ευρώ.
Το «δώρο Χριστουγέννων» καθιερώθηκε στην χώρα μας, το 1951 με τον νόμο, «1901/1951», τότε που η Ελλάδα άλλαζε κυβερνήσεις κάθε τρεις με τέσσερις μήνες. Με τον νόμο αυτό ορίστηκε, πως οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας «δύνανται, δια κοινών αποφάσεων, να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τας εορτάς των Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος».
Οι ζωντανές γαλοπούλες που γράφαμε παραπάνω.
Φτάσαμε στο 1980 όπου με το άρθρο 1 του Ν. 1.082/80, το δώρο μετονομάστηκε σε «επίδομα εορτών Χριστουγέννων». Ταυτόχρονα, καθορίστηκε το πλαίσιο χορηγήσεώς του.
Η καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να γίνει έως τις 21/12 ενώ η ημερομηνία 31/12 αποτελεί δήλη ημέρα (ΑΠ 40/2002 Ολ.) και είναι το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του. Σε περίπτωση που το Δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς στα αστυνομικά τμήματα οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν παράβολο. Εάν όμως καταθέσουν ατομική μήνυση οφείλουν να πληρώσουν ατομικό παράβολο το κόστος του οποίου κυμαίνεται από 100-150 ευρώ. Επισημαίνουμε ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.
