Του Κλεάνθη Γρίβα
Ρωμαίος ιστορικός, 1ος αιώνας μ.Χ. (*)
• Στις 10 Ιουλίου 1940, η Βρετανία κατάφερε ένα συντριπτικό πλήγμα στο Τρίτο Ράιχ, κρατώντας την ναζιστική στρατιωτική μηχανή έξω από το έδαφος της (η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που πέτυχε ένα τέτοιο άθλο), πράγμα που έδωσε την ευκαιρία και το χρόνο για να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί που θα επέτρεπαν την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο (Δεκέμβριος 1941), με την οποία σηματοδοτήθηκε η αρχή του τέλους της των ηγεμονικών ονείρων και της ύπαρξης του ναζιστικού Τρίτου Ράιχ.
Η ναζιστική Γερμανία κατασπάραξε γοργά και με άνεση το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης: Ενσωμάτωσε την Αυστρία (1938), κατέλαβε και διέλυσε την Τσεχοσλοβακία (Μάρτιος 1939) και την Πολωνία (Σεπτέμβριος 1939), υπέταξε την Δανία και τη Νορβηγία (Απρίλιος-Μάιος 1940) και έκανε στρατιωτικό περίπατο στο Βέλγιο και τη Γαλλία (Ιούνιος 1940).
Συγχρόνως, η σταλινική Σοβιετική Ένωση, σύμμαχός της ναζιστικής Γερμανίας (1939-1941) καταβρόχθισε τη μισή Πολωνία (Σεπτέμβριος 1939), επιτέθηκε στη Φινλανδία (Νοέμβριος 1939-Μάρτιος 1940), υπέταξε τις Βαλτικές Χώρες (Ιούνιος 1940), και απέσπασε τη Βεσσαραβία και τη Βουκοβίνα από τη Ρουμανία (Αύγουστος 1940). Οι συνεταίροι Χίτλερ και Στάλιν μοιράζονταν τα λάφυρα της ληστρικής εκστρατείας.
Αίφνης, η ναζιστική στρατιωτική μηχανή σταμάτησε προ των πυλών της Βρετανίας (Ιούνιος 1940). Η Μάχη της Αγγλίας (από τις 10 Ιουλίου 1940) και το νυχτερινό «Blitz» που ακολούθησε (Σεπτέμβριος 1940 – Ιούνιος 1941), άλλαξαν τη ροή των πραγμάτων.
«Αν μπω στη γη σας, θα σας εκμηδενίσω» διαμήνυσε στους Σπαρτιάτες ο Πέρσης βασιλιάς. Και οι Σπαρτιάτες του απάντησαν λακωνικά: «Αν».
• Στις 23 Ιουνίου 2016, η Βρετανία κατάφερε ένα συντριπτικό πλήγμα στο γραφειοκρατικό τέρας των Βρυξελών, διαμέσου του οποίου υλοποιείται το Τέταρτο Ράιχ στην Ευρώπη, επαναλαμβάνοντας τον ιστορικό της άθλο της προηγούμενης εναντίωσής της στο ναζιστικό Τρίτο Ράιχ. Πρόκειται για την αρχή του τέλους μιας κακοήθους νεοπλασίας που εκπορεύεται από το Βερολίνο και έχει μολύνει όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η τρίτη προσπάθεια της Γερμανίας μέσα σε έναν αιώνα να επιβάλλει την κυριαρχία της στην Ευρώπη και να καταστεί ηπειρωτικός ηγεμόνας, δύο φορές με τη στρατιωτική κατάκτηση (που κατέληξαν σε μια πρωτοφανών διαστάσεων ηπειρωτική καταστροφή) και μια τώρα, με τον οικονομικό καταναγκασμό, που εάν δεν αποτραπεί θα καταλήξει σε ένα παρόμοιο αποτέλεσμα.
Η επιδίωξη και η επιβολή μιας χώρας στη θέση του ηπειρωτικού ηγεμόνα εξαρτάται, κυρίως, από δύο
προϋποθέσεις: Τον πλούτο (οικονομική ισχύς) και τον πληθυσμό (διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό).
Η Γερμανία μέχρι την ενοποίησή της το 1989, είχε διασφαλίσει τη μία προϋπόθεση (οικονομική υπεροχή έναντι όλων των άλλων ευρωπαϊκών χωρών) αλλά της έλειπε η δεύτερη (πληθυσμός). Με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου και την ενοποίησή της, διασφάλισε και τη δεύτερη προϋπόθεση, ανοίγοντας το δρόμο για την επιδίωξη της να επιβληθεί ως ηπειρωτικός ηγεμόνας, πρώτη.
Το σχέδιο αυτό μορφοποιήθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχ (1993), θεσμική αρχιτεκτονική της επιδιωκόμενης Γερμανικής Ευρώπης, που λειτούργησε ως οικονομικό «πάντσερ» του Τέταρτου Ράιχ.
Και εδώ, παρεμβάλλονται οι ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μοναδική χώρα στον πλανήτη που κατάφερε να επιβάλλει την ηγεμονία της στην ήπειρό της, δηλαδή η μοναδική χώρα που πέτυχε να καταστεί «ηπειρωτικός ηγεμόνας» (όρος που υπονοεί ότι οι άλλες χώρες της ηπείρου, είτε μεμονωμένα είτε από κοινού, δεν μπορούν να την αμφισβητήσουν στρατιωτικά και οικονομικά).
Αυτή η μοναδικότητα της εξασφαλίζει μια, επίσης μοναδική, θέση στην διεθνή αρχιτεκτονική της ισχύος: Τη θέση του παγκόσμιου ισορροπιστή. Και η διατήρηση αυτής της θέσης, εξαρτάται από την ικανότητά της να αποτρέπει με κάθε τρόπο την επιδίωξη οποιασδήποτε άλλης δύναμης να αναχθεί σε «ηπειρωτικό ηγεμόνα», γιατί αυτό θα την εξανάγκαζε να μοιραστεί τα προνόμια του «παγκόσμιου ισορροπιστή» με κάποια άλλη δύναμη. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο ώστε καμιά δύναμη να μην επιβληθεί ως «ηγεμόνας» τις ζωτικές ηπείρους (Ευρώπη και Ασία, κυρίως).
Από τη στιγμή που έγινε φανερό ότι η Γερμανία έβαλε πλώρη για την επιβολή της ηγεμονίας της στην Ευρώπη, τέθηκαν σε λειτουργία τα αμυντικά αντανακλαστικά του μοναδικού «παγκόσμιου ισορροπιστή», και άρχισε ο εν εξελίξει «οικονομικός πόλεμος» Ηνωμένων Πολιτειών και Γερμανίας, ο οποίος, κατά τη δεκαετία του 1997-2007) διεξάγονταν από τις ΗΠΑ μέσω «αντιπροσώπων» (Βρετανία και Γαλλία), κατά το πρότυπο των αντίστοιχων πολιτικών των ΗΠΑ στον 1ο και τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο: Τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν άμεσα στην πολεμική σύρραξη (με τα γνωστά, ευεργετικά για την Ευρώπη, αποτελέσματα) μόνο όταν και αφού αποδείχθηκε ότι οι άλλες μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης δεν ήταν σε θέση να αποτρέψουν την Γερμανία.
Το ιστορικό Brexit, αφενός θα επιτρέψει στη Βρετανία να δράσει αποτρεπτικά απέναντι στις ηγεμονικές επιδιώξεις της Γερμανίας (απαλλαγμένη από τις δεσμεύσεις που συνεπάγεται η ιδιότητά της ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και αφετέρου θα εξαναγκάσει την Γαλλία να αναλάβει τον ιστορικό της ρόλο για την αποκατάσταση της ισορροπίας δυνάμεων στην Ευρώπη με την οργάνωση του άξονα Παρίσι, Λονδίνο και χωρών της Νότιας Ευρώπης ως αποτρεπτικού παράγοντα στις πάγιες Γερμανικές ηγεμονικές επιδιώξεις, έχοντας πίσω τους τη μοναδική υπερδύναμη στον πλανήτη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υποχρεωμένη να αναθεωρήσει την ύπαρξή της, ξανα-ανακαλύπτοντας τη μορφή και το περιεχόμενο των (ομοσπονδιακής έμπνευσης) Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, όπως σκιαγραφήθηκε στις προτάσεις πολιτικών που ηγήθηκαν στον αγώνα για την ήττα του Τρίτου Ράιχ, αμέσως μετά το 1945.
Μ’ άλλα λόγια, όπως σημειώνει ο Camille Pecastaing, αρθρογράφος του περιοδικού Foreign Affairs, «Το Brexit θα μπορούσε να είναι το καλύτερο πράγμα που συνέβη στην Ευρώπη μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου».
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΑ
Υ.Γ. 1. Ευτυχώς, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον δεν εμπνεύστηκε από την (παγκόσμιας μοναδικότητας) ταχυδακτυλουργία του κ. Τσίπρα και των συν αυτώ (που μετέτρεψαν το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος στο ακριβώς αντίθετό του) και επέλεξε την οδό της -αξιοπρεπούς- παραίτησης μετά το δημοψήφισμα που είχε ως αποτέλεσμα μια επιλογή με την οποία ο ίδιος διαφωνούσε.
Υ.Γ. 2. Οι πολιτικοί ηγέτες κάθε μικρής χώρας κρίνονται από τις συμμαχίες που επιλέγουν με μοναδικό κριτήριο το συμφέρον της χώρας τους. Στο παρελθόν δύο φορές, στο 1ο και στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, ένας εξέχων δημοκρατικός ηγέτης (ο Ελευθέριος Βενιζέλος) και ένας πολιτικά ανύπαρκτος δικτάτορας (ο Ιωάννης Μεταξάς) επέλεξαν να εντάξουν την Ελλάδα στο στρατόπεδο των δυτικών (αντιγερμανικών) δυνάμεων με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στο στρατόπεδο των νικητών κατά τη λήξη και των δύο πολέμων. Ας αναρωτηθούμε: «ποια θα ήταν η μοίρα της χώρας, εάν είχε επιλεγεί η ένταξη στο στρατόπεδο των ηττημένων;» Μάλλον, τα σύνορα θα είχαν προσεγγίσει στον… Ισθμό της Κορίνθου (κατά το παράδειγμα της Ρουμανίας, συμμάχου της ναζιστικής Γερμανίας, που έχασε το 35% των εδαφών της).
Υ.Γ. 3. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, ένα ανώριμο και ανεπαρκές πολιτικό προσωπικό κάθε απόχρωσης, αναλφάβητο γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά, έκανε τη μοιραία επιλογή να συνταχθεί με το Βερολίνο, καθιστώντας δυνητικά τη χώρα υποκείμενο των συνεπειών από την επικείμενη (απολύτως σίγουρη) ήττα της Γερμανίας.
Υ.Γ. 4. Το αδιαφανές δίκτυο των συμφερόντων που υποστήριζαν την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε., έκανε το λάθος να οργανώσει μια τρομολάγνα εκστρατεία κατατρομοκράτησης των πολιτικών προβάλλοντας στον ορίζοντα έναν οικονομικό αρμαγεδώνα. Αλλά, οι πολίτες αποφάνθηκαν με μη-οικονομικά κριτήρια (εθνική κυριαρχία, άσκηση δημοκρατικού ελέγχου στο νομοθετικό σώμα που αποφασίζει για την ζωή τους, άρνηση υποταγής στο τέρας της αντιδημοκρατικής γραφειοκρατίας που αποφασίζει ερήμην των πολιτών, δεν εκλέγεται και δεν λογοδοτεί σε κανέναν εκτός από τα πραγματικά αφεντικά της που καλύπτονται πίσω από την απειρία των lobbies που παρασιτοβιούν στις Βρυξέλλες, κ.α.)
Υ.Γ. 5. Μια ματιά στις εκφράσεις του Σόϊμπλε και άλλων Γερμανών «αξιωματούχων» κάθε φορά που ερωτώνται ή αναφέρονται στην απόφαση των Βρετανών, επιτρέπει να καταλάβουμε εναντίον ποίου στρέφεται το νικηφόρο Brexit.
Υ.Γ. 6. «Το Brexit θα μπορούσε να είναι το καλύτερο πράγμα που συνέβη στην Ευρώπη μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου» (Camille Pecastaing, αρθρογράφος του περιοδικού Foreign Affairs)
———–
(*) Τάκιτος, Ρωμαίος ιστορικός, 1ος αιώνας μ.Χ. Το έργο του Germania (De Origine et situ Germanorum – Για την καταγωγή και την κατάσταση των Γερμανών), εθνογραφικά δοκίμια για τις γερμανικές φυλές εκτός των ορίων της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, δημοσιεύτηκαν το 98 μ.Χ.. Το απόσπασμα αναφέρεται στο John Hirst, Σύντομη Ιστορία της Ευρώπης (Μεταίχμιο, 2012, σελ. 27)
