Επιλογή κειμένων: Κλεάνθης Γρίβας
ΙΤΑΛΙΑ, Νοέμβριος 2015: η Ιταλική RAI 3 προβάλλει εκπομπή για κινεζικά βιολογικά πειράματα με τον κοροναϊό που μπορεί να προσβάλλει τους ανθρώπους
http://www.rai.it/dl/RaiTV/programmi/media/ContentItem-5e3275ba-475c-4cf4-b402-1e27dc47565b.html
To Νοέμβριο του 2015, η ιταλική κρατική τηλεόραση Rai3 (RadiotelevisioneItaliana 3), πρόβαλλε μια εκπομπή για τα βιολογικά πειράματα Κινέζων επιστημόνων σε έναν ιό που σχετίζεται με το SARS και θεωρείται ότι ανήκει στην οικογένεια των Coronavirus, ο οποίος προσβάλλει νυχτερίδες και ποντίκια και έθετε το ερώτημα αν αξίζει τον κίνδυνο να τροποποιηθεί και να καταστεί συμβατός για τους ανθρώπινους οργανισμούς.
Τα κυριότερα σημεία της ιταλικής εκπομπής:
Κινέζικα βιολογικά πειράματα
Μια ομάδα Kινέζων ερευνητών συνέδεσαν μια πρωτεΐνη του ιού SARS (την Οξεία Πνευμονία) που λαμβάνεται από νυχτερίδες, με μια πρωτεΐνη ιού που προέρχεται από ποντίκια. Το αποτέλεσμα ήταν η παραγωγή ενός σούπερ κοροναϊού που μπορεί να προβάλλει τον άνθρωπο.
[Προσθήκη του επιμελητή: Η υπόθεση δεν αφορά μόνο τους Κινέζους αλλά και τους δυτικούς Frankenstein των εργαστηρίων: ήδη από το 2011, είχε δημιουργηθεί σάλος, όταν δύο ομάδες επιστημόνων-Frankenstein,η ομάδα του RonFouchierστο Ιατρικό Κέντρο Erasmous (Ρότερνταμ, Ολλανδία) και η ομάδα του YoshihiroKawaoka στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison,ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να δημοσιεύσουν τις παράλληλες έρευνές τους μέσω των οποίων είχε δημιουργηθεί στο εργαστήριο ένας νέος ιός.]
Βέβαια, κατά τους επίσημους ισχυρισμούς, ο ιός φυλάσσεται στο εργαστήριο μόνο για σκοπούς ερευνητικούς, μια διαβεβαίωση που αμφισβητείται από πολλούς, το ερώτημα είναι εάν αξίζει να δημιουργηθεί μια τόσο μεγάλη απειλή για τους ανθρώπους μόνο για ερευνητικούς σκοπούς; Αξίζει τον κίνδυνο; Μπορεί να είναι ένα πείραμα, αλλά είναι ένα πείραμα ανησυχητικό για πολλούς επιστήμονες:
Η συζήτηση σχετικά με τους κινδύνους που ενέχονται σε πολλές έρευνες είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η επιστήμη. Όπως ο μύθος του Ικάρου, που έπεσε από ψηλά και χάθηκε στη θάλασσα, γιατί είχε πάει πολύ κοντά στον Ήλιο με τα φτερά από κερί που είχε σχεδιάσει ο πατέρας του.
Σε ένα πείραμα στην Κίνα, μια ομάδα επιστημόνων έχει κατάφερε να κατασκευάσει μια χίμαιρα– έναν νέο τροποποιημένο οργανισμό, συνδέοντας την επιφανειακή πρωτεΐνη ενός κοροναϊού που βρίσκεται σε νυχτερίδες του κοινού είδους που ονομάζεται GreatHorseshoeBat, με έναν ιό που προκαλεί το SARS που υπάρχει σε ποντίκια, αν και σε μη θανατηφόρο μορφή. Οι ερευνητές υπέθεταν ότι η πρωτεΐνη θα μπορούσε να καταστήσει τον χιμαιρικό υβριδικό οργανισμό ικανό να επηρεάσει τον άνθρωπο.Και το πείραμα το επιβεβαίωσε.
[Προσθήκη του επιμελητή: Χίμερα / Χιμερικός. Στη Βιολογία, υποδηλώνει έναν οργανισμό που οι ιστοί του ανήκουν σε δύο γενετικώς διάφορα είδη, δηλαδή ένα δημιούργημα από διαφορετικά βιολογικά είδη. Στην Ελληνική Μυθολογία, η Χίμαιρα αναφέρεται ως ένα πολύμορφο τέρας με κεφάλι λιονταριού, κορμί γίδας και ουρά φιδιού, που έβγαζε από το στόμα φωτιές. (Όμηρος, Ιλιάδα). Η Χίμαιρα ήταν παιδί του Τυφώνα και της Εχίδνας (που ήταν μισή γυναίκα και μισή φίδι), αδέλφια της ήταν η Λερναία Ύδρα, ο Ορθος (σκυλί-τέρας με δύο κεφάλια και φιδίσια ουρά) και ο Κέρβερος (ο φύλακας του κάτω κόσμου με τα πενήντα κεφάλια και τις φιδίσιες ουρές). Παιδιά της Χίμαιρας ήταν ο Λέων της Νεμέας και η Σφίγγα με κεφάλι γυναίκας και σώμα λιονταριού. (Ησίοδος)]
Είναι ακριβώς αυτό το μόριο, που ονομάζεται SHCO14, το οποίο επιτρέπει στον κοροναϊό να προσκολληθεί στα αναπνευστικά μας κύτταρα και να προκαλέσει το σύνδρομο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι δύο μικροοργανισμοί, ο αρχικός και ακόμη περισσότερο ο κατασκευασμένος,μπορεί να μεταδοθεί στους ανθρώπους απευθείας από τις νυχτερίδες, χωρίς να περάσουν από ένα ενδιάμεσο είδος όπως τα ποντίκια. Κι αυτή η δυνατότητα εγείρει πολλές ανησυχίες.
Μόλις πριν από ένα χρόνο (θυμίζουμε ότι η εκπομπή της Rai3 προβλήθηκε το Νοέμβριο του2015), η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέστειλε τη χρηματοδότηση έρευνας, που είχε ως στόχο να καταστήσει τους ιούς πιο μεταδοτικούς. Το μορατόριουμ δεν σταμάτησε το έργο των Κινέζων σχετικά με το SARS, το οποίο ήταν ήδη σε προχωρημένο στάδιο και φαινόταν σχετικά αβλαβές.
Ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας υποστήριξε μια τέτοια επικίνδυνη έρευνα με τον ισχυρισμό ότι «δεν είναι επικίνδυνη επειδή η πιθανότητα να μεταδοθεί ο ιός στονάνθρωπο είναι ασήμαντη σε σύγκριση με τα οφέλη που θα προκύψουν από τη μελέτη του ιού».
Αλλά πολλοί άλλοι επιστήμονες απέρριψαν αυτόν τον ισχυρισμό: πρώτον, επειδή η σχέση μεταξύ κινδύνου και οφέλους είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και δεύτερον, επειδή, ειδικά σε αυτές τις περιόδους, είναι πιο συνετό να μην τεθεί σε κυκλοφορία ένας μικροοργανισμός που μπορεί να διαφύγει από τα εργαστήρια, είτε από λάθος είτε σκοπίμως.
• Αμέσως μετά την προβολή της εκπομπής (RAI3, Νοέμβριος 2015) και ενώ η εκπομπή άρχισε να διαδίδεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αρκετοί δημοσιογράφοι και ειδικοί άρχισαν να την αμφισβητούν, λέγοντας ότι ο ιός στο βίντεο της εκπομπής δεν ήταν COVID-19. Ακόμη και το περιοδικό Nature, στην ανάρτησή του άρθρου του στο οποίοβασίστηκε η ιταλική εκπομπή, φρόντισε να προσθέσει ένα Σημείωμα της Σύνταξηςσύμφωνα με το οποίο«ο ιός στον οποίο αναφέρονταν η εκπομπή δεν είναι ίδιος με τον ιό COVID-19 του Nature».
Προς το παρόν, το εάν οι ιοί είναι κυριολεκτικά ίδιοι, είναι ένα δευτερεύον ζήτημα που θα απαντηθεί όταν γίνει η πλήρης ανάλυση του γονιδιώματος του νέου ιού. Το πρωτεύον ζήτημα είναι εάν τα όσα παρουσιάζοντανστην εκπομπή είναι σύμφωνα με τις πληροφορίες (και του περιοδικού Nature) ότι η Κίνα κάνει πολλές έρευνες σχετικά με ιούς «διπλής χρήσης» (πράγμα που σημαίνει ιούς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ερευνητικούς σκοπούς και ως βιολογικά όπλα).Kαι σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις,τη μεταδοτικότητα και τα συμπτώματα, ο νέος ιός και ο ιός COVID -19 έχουν πολλά κοινά, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα διαθέσιμες πληροφορίες.
• Τον Φεβρουάριο του 2017, το περιοδικό Nature δημοσίευσε ένα άρθρο για το εργαστήριο BSL-4 στο Ινστιτούτο Ιολογίαςστην πόλη Wuhan, εκφράζοντας τις ανησυχίες του και θέτοντας το ερώτημα εάν ο πειραματισμός με θανατηφόρους ιούς αποτελούσε καλή ιδέα.
«Το BSL-4 είναι το υψηλότερο επίπεδο βιοασφάλειας των εργαστηρίων: τα κριτήριά του περιλαμβάνουν το φιλτράρισμα του αέρα και την επεξεργασία των υδάτων και των αποβλήτων πριν εγκαταλείψουν το εργαστήριο και ορίζουν ότι οι ερευνητές αλλάζουν ρούχα και ντους πριν και μετά τη χρήση εργαστηριακών εγκαταστάσεων. Τα εργαστήρια αυτά είναι συχνά αμφιλεγόμενα ….
Τα μελλοντικά σχέδια των ερευνητών περιλαμβάνουν τη μελέτη του παθογόνου παράγοντα που προκαλεί το SARS, για το οποίο η επεξεργασία επίσης δεν απαιτείταινα γίνεται σε εργαστήριο επιπέδου BSL-4, και στη συνέχεια η έρευνα θα προχωρήσει στον ιό Ebola και τον ιό Lassaτης Δυτικής Αφρικής.
… Υπάρχουν πολλές ανησυχίες για τα κινέζικα εργαστήρια … [δεδομένου ότι] ο ιός SARSέχει διαφύγει πολλές φορές από το υψηλής ασφάλειας BSL-4 στο Πεκίνο … Και, επιπλέον, υπάρχει σχέδιο για την επέκτασης των εργαστηρίων BSL-4 και την ένταξή τους σε ένα δίκτυο: Ένα εργαστήριο BSL-4 στο Χάρμπιν αναμένει ήδη την πιστοποίησή του και άλλα δύο βρίσκονται στο Πεκίνο και στο Κουνμίνγκ».
• Τον Ιανουάριο του 2020, το περιοδικό Nature προσέθεσε στην ανάρτηση του προαναφερόμενου άρθρου για το βιοεργαστήριο στηn πόλη Wuhan, ένα Σημείωμα της Σύνταξης στο οποίο δήλωνε ότι «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι το εργαστήριο του Ινστιτούτο Ιολογίας του Wuhanέπαιξε ρόλο στην εκδήλωση του κοροναϊού» και ότι «οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η πηγή είναι πιθανόν μια αγορά ζώων».
