Υπάρχει λόγος για τον οποίο τελικά το ιστορικό προσωνύμιο «ερμητικά κλειστό βασίλειο» που αφορούσε την άλλοτε ενιαία Κορέα, τώρα χρησιμοποιείται για την Βόρειο Κορέα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του CNN, η χώρα δεν έχει την παραμικρή δυνατότητα να διαχειριστεί τα διαφόρων επιπέδων προβλήματά της όπως λόγου χάρη τη μαύρη αγορά, με την κυβέρνηση της Πνομγιάνγκ να μην έχει καν επίσημα στατιστικά στοιχεία και μεγέθη που αφορούν τα οικονομικά.
Και αυτός είναι άλλος ένας λόγος για να αναρωτηθεί κάποιος για την προέλευση των εσόδων της Βόρειας Κορέας αλλά και για το ποια είναι η γενική οικονομική κατάσταση αυτής της εν πολλοίς «άγνωστης» χώρας.
Η απάντηση που φαίνεται να δίνεται σχετικά εύκολα, είναι πως η οικονομική της κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή. Η οικονομία της φέρεται ως μία από τις περισσότερο κρατικά ελεγχόμενες και από τις πλέον κλειστές παγκοσμίως, σύμφωνα τουλάχιστον με την έκθεση του «CIA World Factbook», μια υπηρεσία που συλλέγει πληροφορίες για την αμερικανική κυβέρνηση.
Ποιός χρηματοδοτεί τον Kim Jong Un;
Κατά την ίδια έκθεση, όλα ξεκινούν από την απίστευτη μηχανή προπαγάνδας που δουλεύει στη χώρα ελέγχοντας τα πάντα και μάλιστα εν τη γενέσει τους.
Η βιομηχανία βρίσκεται σε σχεδόν άθλια κατάσταση, καθώς, χρόνια ολόκληρα ανύπαρκτων επενδύσεων είχαν ως αποτέλεσμα τις δραματικές ελλείψεις ανταλλακτικών και ως εκ τούτου και την εξαιρετικά φτωχή συντήρηση των υποδομών.
Η Factbook, κάνοντας προβολές στη σημερινή πραγματικότητα στοιχείων του ΟΑΣΑ που αφορούν τα οικονομικά της Βόρειας Κορέας του 1999, με σχετική ασφάλεια εκτιμούν πως το ΑΕΠ της συγκεκριμένης χώρας κατά το 2011 κυμάνθηκε στα 1.800 δολάρια ανά κάτοικο, ποσοστό που το θέλει τα τελευταία 22 χρόνια να έχει αυξηθεί κατά 0,8%, ένα ποσοστό που πραγματικά δείχνει τραγικό αν τουλάχιστον το συγκρίνει κάποιος με την χρονικά αντίστοιχη ανάπτυξη της Νότιας Κορέας, στην οποία το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα για το 2011 ανήλθε στο ποσόν των 31.700 δολαρίων.
Ποιες είναι τότε οι κύριες πηγές εισοδήματος της Βόρειας Κορέας;
Kατά την Factbook η Βόρεια Κορέα πρωτίστως «ζει» από βιομηχανίες παραγωγής στρατιωτικού υλικού, μηχανών, ηλεκτρικής ενέργειας, χημικών, εξωρύξεις, μεταλλουργία, κλωστοϋφαντουργία, επεξεργασία τροφίμων αλλά και …τουρισμού. (!)
Οι εξαγωγές της κατά κανόνα αφορούν ορυκτά, μεταλλουργικά προϊόντα, κατασκευάζει, υφάσματα και γεωργικά προϊόντα καθώς και προϊόντα αλιείας, ενώ οι εισαγωγές της με το πετρέλαιο, τον άνθρακα, τους κάθε είδους μηχανολογικούς εξοπλισμούς, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και όσον αφορά τα τρόφιμα, οι Βορειοκορεάτες έχουν ανάγκη εισαγωγής σιτηρών.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η βιομηχανία της χώρας αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ του ΑΕΠ, ακολουθούμενη από τις διάφορες παροχές υπηρεσιών και τη γεωργία.
Το υπουργείο Ενοποίησης της Νότιας Κορέας, τοποθετεί το ποσόν των μεταξύ τους εμπορικών συναλλαγών σε 1.700-1.800 εκατομμύρια δολάρια. Από αυτά, περίπου τα 900 περίπου εκατ, δολάρια ήταν τα εισερχόμενα και 800 εκατομμύρια δολάρια εξερχόμενα με ένα ετήσιο έλλειμμα για την Βόρειο Κορέα της τάξεως των 100-120 περίπου εκατ. δολαρίων να είναι ορατό, μόνο από αυτή τη διακρατική συναλλαγή!
Από την άλλη μεριά, οι προσφορές προς τη χώρα από διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις ανέρχονται ετησίως στα 17,5 εκατ. δολάρια.
Σύμφωνα με στοιχεία της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας «New Focus International», που βασίζονται σε ένα δίκτυο βορειοκορεατών εξορίστων αλλά και πηγές μέσα από τη χώρα, ο περισσότερος «πλούτος» της δεν προέρχεται παρά από εξαγωγές όπλων προς την Κίνα.
Είναι δε χαρακτηριστικό των πολιτικών ηθών της συγκεκριμένης χώρας, πως, όσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται με εξαγωγές στην Κίνα, είναι υποχρεωμένες να δίνουν στο κόμμα ένα μέρος των κερδών τους, συνήθως πάνω από το 50% (!) ως ένδειξη «πίστης» προς το καθεστώς, υπάρχει δε και ειδικό γραφείο γι’ αυτή την …οικειοθελή «συνεισφορά» με τον τίλο «Γραφείο 38», αναφερόμενο στον 38ο παράλληλο.
Ποιοι είναι οι εμπορικοί εταίροι της Βόρειας Κορέας;
Πάντα σύμφωνα με την ίδια έκθεση του «CIA World Factbook», η Κίνα αντιπροσώπευε ένα εκτιμώμενο 67,2% των εξαγωγών της Βόρειας Κορέας και 61,6% των εισαγωγών το 2011, η Νότια Κορέα αντιπροσώπευε το 19,4% των εξαγωγών και το 20% των εισαγωγών, ενώ η Ινδία έλαβε περίπου το 3,6% των εξαγωγών και την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποτελεί το 4% των συνολικών εισαγωγών της.
Βασικός όμως εταίρος της Πιονγιάνγκ για ένα διάστημα και στις αρχές της τελευταίας δεκαετίας ήταν και η Νότια Κορέα. Ωστόσο, αυτό είχε αρχίσει να φθίνει από τότε που έληξε η προεδρία της Lee Myung-bak δίνοντας τα πρωτεία πλέον στην Κίνα.
Στην Βόρεια Κορέα θα βρεις κάθε λογής κινεζικό προϊόν, από πετρέλαιο και μηχανήματα και λεωφορεία και τρόφιμα μέχρι …καπάκια τουαλέτας!
Για ποιο λόγο όμως κυρίως ενδιαφέρεται η Κίνα να «βοηθήσει» τη Βόρεια Κορέα;
Είναι αυτονόητο ότι η Κίνα θεωρεί ασφαλέστερο να έχει τη Βόρεια Κορέα στα σύνορα της από το να έχει μιά χώρα-σύμμαχο των ΗΠΑ όπως λόγου χάρη τη Νότια Κορέα. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί, πως παρ’ όλα αυτά, η Κίνα στράφηκε κατά του «εταίρου» όταν ανταποκρίθηκε θετικά στο ψήφισμα του ΟΗΕ που καταδίκαζε την πυρηνική δοκιμή της Πιονγιάνγκ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις μάλιστα, η κίνηση αυτή του Πεκίνου είχε να κάνει και με άσκηση πίεσης προς την κυβέρνηση του Kim Jong Un καθώς από την ανάληψη της εξουσίας του και μετά, η στρατιωτική ηγεσία της Βόρειας Κορέας αποτελεί ένα «πονοκέφαλο» για την Κίνα, με αποτέλεσμα να έχει χάσει ένα μέρος της επιρροής της, πράγμα που φυσικά δεν αρέσει καθόλου στον ηγέτη της ασιατικής υπερδύναμης Χου Τζιν Tάο.
Ποιο είναι το βιοτικό επίπεδο του βορειοκορεατικού πληθυσμού;
Σύμφωνα με στοιχεία της UNICEF που αφορούν το έτος 2011, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, δηλαδή έξι εκατομμύρια άνθρωποι, κυριολεκτικά δεν έχουν να φάνε. Σχεδόν το ένα εκατομμύριο από αυτόν τον πληθυσμό είναι παιδιά και μάλιστα ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Σύμφωνα με τον ίδιο οργανισμό, η κατάσταση στη χώρα επιδεινώνεται συνεχώς, τόσο λόγω της πολιτικής και οικονομικής της απομόνωσης, όσο και λόγω της αλλαγής του κλίματος.
Η Βόρεια Κορέα αντιμετωπίζει σημαντικότατες ελλείψεις τροφίμων, ένα δε στα τρία παιδιά πάσχουν από χρόνιο υποσιτισμό.
Σημειώνεται πως από το 2009, οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να αναστείλουν τις αποστολές επισιτιστικής βοήθειας προς τη συγκεκριμένη χώρα, όταν η ίδια η κυβέρνησή της απαγόρευσε κάθε βοήθεια των ΗΠΑ, λόγω των εντάσεων που είχαν μεταξύ τους δημιουργηθεί με αφορμή το γνωστό ζήτημα των πυρηνικών.Είναι δε χαρακτηριστικό πως το ζήτημα του επισιτιστικού είχε φτάσει σε τόσο δραματική κατάσταση, ώστε τον Μάρτιο του 2012, η Πιονγιάνγκ συμφώνησε να σταματήσει μέρος του πυρηνικού της προγράμματος με αντάλλαγμα 240.000 μετρικούς τόνους τροφίμων από τις ΗΠΑ. Λίγες μέρες μετά όμως, με μια δεύτερη ανακοίνωσή της η κυβέρνηση της χώρας, δήλωσε πως …η συγκεκριμένη συμφωνία «έλαβε τέλος»!
Ωστόσο, και παρά το ότι ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού κυριολεκτικά λιμοκτονεί, υπάρχει και η ελίτ η οποία μένει κυρίως στο Βορρά και ζει κάτι παραπάνω από πλουσιοπάροχα. Πρόκειται για κρατικούς υπαλλήλους οι οποίοι όπως φαίνεται, είναι οι μόνοι που έχουν πρόσβαση σε μεγάλα κεφάλαια. Η βασική διατροφή στο νότο είναι τα δημητριακά και τα λαχανικά, με τα κρέατα και τα ψάρια να είναι οικονομικώς προσβάσιμα μόνο στους προνομιούχους της ελίτ του βορρά. Χαρακτηριστικά η αμερικανική έκθεση αναφέρει πως οι κάτοικοι στην πρωτεύουσα, σιτίζονται «λίγο καλύτερα από ένα γουρούνι».
Γιατί είναι η οικονομία της Βόρειας Κορέας σε τόσο κακή κατάσταση;
Η επίσημη οικονομία της Βόρειας Κορέας και μέχρι τουλάχιστον τα μέσα του 1970, βασίστηκε στη βαριά βιομηχανία με τη χώρα να είναι, μαζί με την Ιαπωνία, μία από τις δύο κύριες βιομηχανικές χώρες της Ασίας.
Αν και δεν ήταν επίσημο μέλος, της ΚΟΜΕΚΟΝ, του γνωστού Συμβουλίου Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας, η Βόρεια Κορέα είχε ωφεληθεί πολλές φορές ωφεληθεί από τη Σοβιετική ηγεσία του συγκεκριμένου οργανισμού. Αυτή όμως η κάπως ιδιότυπη σχέση της χώρας με την πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, είχε ως αποτέλεσμα, όταν εκείνη κατέρρευσε, να συμπαρασύρει μαζί της και την οικονομία της Βόρειας Κορέας η οποία δέχτηκε ένα βαρύτατο πλήγμα για τη βιομηχανία της. Το πλήγμα όμως αυτό, δεν ήταν το μοναδικό, καθώς μια σειρά από φυσικές καταστροφές που συνέβησαν στη χώρα, αποτέλεσαν τη χαριστική βολή.
Σε κάθε περίπτωση, είναι εξαιρετικά δύσκολο-αν όχι και αδύνατο, να έχουμε απολύτως αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την οικονομία της Βόρειας Κορέας, μιας χώρας η οποία έχει να δημοσιεύσει επίσημα στοιχεία για την οικονομία της από τις αρχές του 1960…
Σε όλα αυτά αξίζει να προστεθεί η τεράστια έλλειψη της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια, πράγμα το οποίο άλλωστε αποτέλεσε και ένα από τα πιο βασικά επιχειρήματα της Πιονγιάνγκ για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. Το Συμβούλιο ωστόσο Ασφαλείας του ΟΗΕ, από την πρώτη κι όλας πυρηνική δοκιμή της Πιονγιάνγκ το 2006, έθεσε το ζήτημα σε ένα από τα πρώτα αλλά και μόνιμα θέματα της ατζέντας του. Και κυρώσεις όπως το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων φορέων εμπλεκομένων με την πυρηνική ανάπτυξη ή την ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων, ή άλλα μέτρα της δύσης όπως το μπλοκάρισμα πώλησης στη χώρα ειδών πολυτελείας, σκαφών αναψυχής και διαφόρων αγαθών που με τον ένα ή άλλο τρόπο απευθύνονται στην μπουρζουαζία της χώρας, δεν φάνηκαν να πτοούν ούτε κατ’ ελάχιστο την κυβέρνηση, η οποία δείχνει να προχωράει σταθερά προς το προσωπικό όνειρο του ηγέτη της Kim Jong Un, ο οποίος, μέσα από τους απίστευτους μηχανισμούς σκληρότατης καταστολής αλλά και οργουελικού μεγέθους προπαγάνδας, κατάφερε, να το επιβάλλει και ως συλλογικό.
Δυστυχώς όμως, και όπως πολλές φορές έχει δείξει η ιστορία, κάθε φορά που οι ηγέτες κοιμούνται με τέτοιου τύπου «όνειρα», οι λαοί ξυπνούν με εφιάλτες.
Και από την 10η Απριλίου 2013 μας χωρίζουν μόνο λίγες ώρες. Και ακόμη και αν αυτή περάσει χωρίς «να αλλάξει κάτι» στην τόσο εύθραυστη ισορροπία του πλανήτη, κάποια άλλη 10η Απριλίου θα υπάρχει πάντα, για να μας θυμίζει πως τελικά, καμία συλλογική πρακτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε ατομικό φαντασιακό.
Παύλος Κιρκασίδης
Πηγές: CNN, CIA World Factbook, UNICEF, OHE, World Food Programme, New Focus Internanional
