Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως εάν δεν γινόταν ο συστηματικός προληπτικός έλεγχος του προστατικού αντιγόνου (PSA), 17.000 Αμερικανοί κάθε χρόνο θα μάθαιναν ότι πάσχουν από τη χειρότερη μορφή του προστατικού καρκίνου. Πρόκειται για το μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, ο οποίος εξαπλώνεται γρήγορα στα οστά και σε άλλα μέρη του σώματος και επιφέρει το θάνατο μέσα στα δύο πρώτα χρόνια από τη διάγνωση του.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα τρία πρώτα χρόνια πριν η εξέταση του PSA γίνει διαδεδομένη, οι άνδρες που λάμβαναν την αρχική διάγνωση του καρκίνου του προστάτη ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να έχουν καρκίνο τελικού σταδίου, σε σύγκριση με τους άνδρες που λάμβαναν, μετέπειτα, το συστηματικό προληπτικό έλεγχο του αντιγόνου.
Το 2008 στις ΗΠΑ διαγνώστηκαν 8000 άνδρες με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη. Εκτιμάται πως εάν δεν υπήρχε ο συστηματικός έλεγχος του προστατικού αντιγόνου ο παραπάνω αριθμός θα έφτανε τις 25.000, 17.000 δηλαδή παραπάνω θανατηφόρες περιπτώσεις καρκίνου. Οι ειδικοί επισημαίνουν βέβαια πως υπάρχει πρόβλημα ως προς την αξιοπιστία των παραπάνω αποτελεσμάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί, για παράδειγμα, εάν το PSA τεστ ανιχνεύσει σε έναν άνδρα τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο , ακόμα και εάν αυτός είναι μεταστατικός, θα διαγνωστεί η νόσος σε αρχικό στάδιο και θα διαφοροποιηθεί από τις διαγνώσεις του μεταστατικού καρκίνου, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η εξέταση θα μπορέσει να σώσει τον άνδρα.
Οι ερευνητές μάλιστα τονίζουν ότι σύμφωνα με τα ευρήματα τους, η εξέταση του PSA δεν μπορεί ούτε να θεραπεύσει, ούτε να προλάβει τον καρκίνο. Αυτό που μπορεί να προσφέρει είναι τη διάγνωση του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο και την έγκαιρη χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας.
Ο αντίλογος έρχεται από υπηρεσίες πρόληψης των ΗΠΑ που υποστηρίζουν ότι ο προληπτικός έλεγχος PSA μπορεί να βοηθήσει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, έναν άνδρα στους 1000 να αποφύγει το θάνατο από καρκίνο του προστάτη, 10-14 χρόνια μετά. Ταυτόχρονα, αναφέρουν ότι το τεστ του PSA μπορεί να βλάψει περισσότερους άνδρες μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας ελέγχου και θεραπείας που ακολουθεί ένα θετικό αποτέλεσμα.
Αναφορικά με τα ευρήματα που θέλουν το συστηματικό έλεγχο του προστατικού αντιγόνου να μειώνει την πιθανότητα ενός άνδρα να εμφανίσει μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, υπογραμμίζουν τα προβλήματα στο σχεδιασμό της μελέτης που βάλλουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων της.
Οι ερευνητές συμφωνούν σχετικά με τα προβλήματα στο σχεδιασμό, αναφέρουν όμως παράλληλα, τα αποτελέσματα μιας ευρωπαϊκής κλινικής δοκιμής, τα οποία συνηγορούν υπέρ του προληπτικού έλεγχου του PSA σε όλους τους άνδρες μετά τα 50 και σε όσους που έχουν αυξημένο κίνδυνο μετά τα 40.
Ομοφωνία υπάρχει ως προς το ότι ο προληπτικός έλεγχος από μόνος του δεν μπορεί να σώσει τη ζωή των ασθενών. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο οι θεραπεία και, δυστυχώς, τα δεδομένα σήμερα δείχνουν πως οι διαθέσιμες θεραπείες δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές.
Μια πρόσφατη δημοσίευση σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, αναφέρει πως όσοι από τους άνδρες διαγνώστηκαν σε πρώιμο στάδιο και υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή, η οποία θεωρείται σήμερα η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση του προστατικού καρκίνου, είχαν μόνο 3% περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης 10 χρόνια μετά, σε σύγκριση με αυτούς που δεν έλαβαν καμία θεραπεία.
Οι ειδικοί τονίζουν 4 βασικά σημεία αναφορικά με τη εξέταση του PSA.
• Οι άνδρες με ύποπτες τιμές PSA υποβάλλονται σε βιοψίες, το 80% των οποίων βγαίνουν αρνητικές.
• Αν μια βιοψία βγει θετική δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί εάν ο καρκίνος είναι θανατηφόρος
• Για κάθε 1000 άνδρες που μετά τον έλεγχο του PSA λαμβάνουν θεραπεία, ο ένας αναπτύσσει θρόμβο, δύο παθαίνουν καρδιακό, ή εγκεφαλικό επεισόδιο και περίπου 40 εμφανίζουν ακράτεια ούρων
• Ένας στους 1000 άνδρες που κάνουν τον προληπτικό έλεγχο του PSA θα αποφύγει το θάνατο από καρκίνο του προστάτη, αλλά ένας στους 3000 θα πεθάνει σαν αποτέλεσμα του χειρουργείου.
Τελικά πρέπει οι άνδρες να κάνουν την εξέταση του PSA;
Η αμερικανική αντικαρκινική εταιρεία έχει την παρακάτω συμβουλή. Οι άνδρες θα πρέπει να κάνουν το τεστ μόνο αφού συζητήσουν εκτενώς με τον ιατρό τους τα οφέλη και τους κίνδυνους που προκύπτουν από το συστηματικό έλεγχο του προστατικού αντιγόνου.
Πηγή: webmd
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Π. Δρέττας,
Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος,
Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
