Άνοδο κατά 7,7% σημείωσε η αδήλωτη εργασία το πρώτο τετράμηνο του 2012, με ποσοστό 36,3%, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, σύμφωνα με τον απολογισμό του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας. Ελέγχθηκαν συνολικά 7.474 επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονταν 20.772 εργαζόμενοι. Εντοπίσθηκαν συνολικά 7.549 ανασφάλιστοι, από τους οποίους οι 5.956 ήταν ημεδαποί και οι 2.813 αλλοδαποί.
Οι έλεγχοι έγιναν κυρίως στον κλάδο του επισιτισμού, (εστιατόρια-ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες μπαρ, κέντρα διασκέδασης), σε βιοτεχνικά πάρκα, βιομηχανίες, μέσα μαζικής ενημέρωσης, κομμωτήρια, συνεργεία και βενζινάδικα, στις μεταφορές και το λιανικό εμπόριο, την καθαριότητα, τις κατασκευές, σε τουριστικές επιχειρήσεις σε υπηρεσίες ασφαλείας (security), καθώς και επιχειρήσεις φασόν. Το 65% των ανασφάλιστων εντοπίστηκε στις επιχειρήσεις του επισιτισμού όπου όμως έγινε και το 55% των ελέγχων.
Οι έλεγχοι για τον εντοπισμό της ανασφάλιστης εργασίας είναι δειγματοληπτικοί και διενεργούνται από μικτά κλιμάκια της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφάλισης (ΕΥΠΕΑ) του ΙΚΑ, του ΣΔΟΕ, όπου απαιτείται, και του ΣΕΠΕ. Οι δυνατότητες όμως των επιθεωρητών είναι περιορισμένες εξαιτίας κυρίως της έλλειψης προσωπικού. Οι 160 επιθεωρητές του ΣΕΠΕ και οι 28 της υπηρεσίας ειδικών ελέγχων του ΙΚΑ, καλούνται να ελέγξουν κάθε χρόνο περισσότερες από 700.000 επιχειρήσεις, ενώ σε πολλές περιοχές έχουν περικοπεί τα ποσά που καταβάλλονται στους ελεγκτές ως έξοδα κίνησης.
Παρ’ όλα αυτά οι επιθεωρητές πραγματοποίησαν το τετράμηνο του έτους 19.130 ελέγχους, δηλαδή 994 περισσότερους από τον αρχικό προγραμματισμό και 2.689 περισσότερους από το 2011. Για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας έγιναν 10.604 έλεγχοι, 781 μηνύσεις, 1.065 μηνυτήριες αναφορές και επιβλήθηκαν 1.781 πρόστιμα συνολικού ύψους 7.066.148 ευρώ.
Οι κυριότερες παραβάσεις αφορούν μη καταβολή αποδοχών (κυρίως σε εμπορικά καταστήματα), απολύσεις χωρίς καταβολή αποζημίωσης, οφειλές αποδοχών αδείας και επιδομάτων αδείας, μη χορήγηση αναλυτικών εκκαθαριστικών σημειωμάτων στους μισθωτούς κατά την εξόφληση των αποδοχών τους, εξαναγκασμό υπογραφής εξοφλητικών αποδείξεων και καταβολή μικρότερου ποσού, παραβίαση ωραρίου -φαινόμενο συχνό στις τράπεζες που επικαλούνται «ταμειακό λάθος»-, απασχόληση σε ημέρα ανάπαυσης (ρεπό), μη κατάθεση και ανάρτηση στους χώρους εργασίας, πινάκων προσωπικού και των ωρών εργασίας ή των προγραμμάτων εργασίας.
Το 45,45% των εργατικών διαφορών επιλύεται πλέον με τη διαδικασία της μεσολάβησης που διενεργείται από τους επιθεωρητές του ΣΕΠΕ.
Το α’ τετράμηνο του 2012, διενεργήθηκαν 7.574 εργατικές διαφορές, από τις οποίες επιλύθηκαν οι 3.274 και καταβλήθηκαν στους εργαζόμενους 6.881.482 ευρώ. Στην ίδια περίοδο, αυξήθηκαν κατά 10% τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα, αν και παρατηρήθηκε μείωση 10,1% του συνόλου των εργατικών ατυχημάτων.
Για θέματα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία έγιναν 8.526 έλεγχοι, 243 μηνύσεις και επιβλήθηκαν 291 πρόστιμα συνολικού ύψους 1.156.377 ευρώ και 227 διακοπές εργασιών.
Επιμέλεια: Μυρτώ Τσάβαλου
