Ο καθηγητής Ιωάννης Πανάρετος ίδρυσε το 1995 (ΦΕΚ 246, Τεύχος Α και Προεδρικό Διάταγμα 432/24-11-1995) το Ινστιτούτο Στατιστικής Τεκμηρίωσης, Ανάλυσης και Έρευνας. Έκτοτε, το Ινστιτούτο αυτό έχει συμβληθεί με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών -τουτέστιν ΑΣΟΕΕ. Από το 1995 έως σήμερα το ερευνητικό έργο του Ινστιτούτου έχει περιοριστεί σε μελέτες και στατιστικές έρευνες που αφορούν στο γνωστικό αντικείμενο μαθητών και σπουδαστών και ποσοτικές αναλύσεις που αφορούν σε στατιστικά στοιχεία της Εκπαίδευσης γενικότερα. Με λίγα λόγια, το συγκεκριμένο επιστημονικό έργο αφορά στο αντικείμενο αυτό καθ’ εαυτό, στο οποίο δραστηριοποιείται και πολιτικά ο κ. Πανάρετος, ο οποίος ως γνωστόν είναι Υφυπουργός Παιδείας.
Το Ινστιτούτο, το οποίο κατά την δεκαπενταετή λειτουργία του χαίρει πλήρους διαχειριστικής αυτονομίας ως προς τα κονδύλια -ημεδαπά και ευρωπαϊκά- που διαχειρίζεται, δηλώνει τρεις (3) διεθνείς συνεργασίες: Με ένα Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου Στάντφορντ, όπου ο υπεύθυνος καθηγητής είναι και επιστημονικός συνεργάτης του κ. Πανάρετου, με το Βασιλικό Ίδρυμα Μπωντουέν του Βελγίου και με τον θεσμό «Notre Europe» (Η Ευρώπη μας). Τα δύο τελευταία, και κυρίως το τρίτο, αποτελούν και εφαλτήρια διοχέτευσης ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Σε αυτό το χρονικό διάστημα το Ινστιτούτο -πάντα κατά την ιστοσελίδα του, η οποία και αναφέρει σήμερα ως Διευθυντή του τον υφυπουργό κ. Πανάρετο- δικαιολογεί 17 επιστημονικές συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια και συναντήσεις, οι 15 εκ των οποίων αφορούν προσωπικά στην συμμετοχή του κ. Πανάρετου. Αν κανείς ανατρέξει στο επιστημονικό έργο αυτό καθ’ εαυτό, θα αντιληφθεί πως πρόκειται για 20 έρευνες – μετρήσεις – μελέτες με αντικείμενο αυστηρά την Παιδεία, εκτός από μία που αφορά σε πολιτική έρευνα της περιοχής Αμαρουσίου (τα όρια του συγκεκριμένου Δήμου). Αυτά κατά την διάρκεια της δεκαπενταετούς λειτουργίας του Ινστιτούτου, το οποίο ασχολείται και με τις διατριβές φοιτητών της ΑΣΟΕ, δηλαδή με νεαρούς επιστήμονες οι οποίοι δεν εμφανίζονται να συμμετέχουν, να ενεργοποιούνται και, τέλος, να συνδράμουν το επιστημονικό έργο, τα συνέδρια και τις έρευνες του Ινστιτούτου αυτού. Εκτός εάν οι νεαροί επιστήμονες συμμετέχουν στις στατιστικές έρευνες ως κομιστές και συλλέκτες στοιχείων που θα χρησιμοποιούνται στις επίσημες δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις του κ. Καθηγητή. Αν κανείς ερωτήσει και επιμείνει στο ερώτημά του, περί της επιστημονικής αρτιότητας των μελετών και ερευνών που επισήμως αναφέρονται στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου, θα εισπράξει ένα αδιόρατο, διακριτικά σαρκαστικό, χαμόγελο. Οι μπάντες γνωρίζουν πως ο κ. Πανάρετος είναι ένας «ισχυρός παράγων».
Ο Κουμπάρος
Ο κ. Ιωάννης Πανάρετος έχει λοιπόν στήσει ένα μαγαζάκι, μάλλον διακριτικό, που δεν γεμίζει το επιστημονικό μάτι των αρμοδίων καθηγητών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και -προφανώς λόγω τακτικής και στρατηγικής επιλογής- επιχειρεί να διέλθει τον χρόνο παραμένοντας στην σκιά. Ο κ. Πανάρετος, ωστόσο, δεν είναι τυχαίο πρόσωπο, αφού πέρα από υφυπουργός είναι και προσωπικός σύμβουλος του κ. Γ. Παπανδρέου, αλλά και κουμπάρος του Πρωθυπουργού, και ως εκ τούτου πόλος άσκησης εξουσίας και επιρροής, ιδιαίτερα όταν εκτός από καθηγητής είναι και Διευθυντής του προσωπικού του Ινστιτούτου.
« Ο κ. Πανάρετος ανεβοκατεβαίνει όποτε το επιθυμεί τα σκαλοπάτια στο Μαξίμου» ομολογούν, με κάποια διάθεση να αποφύγουν την κουβέντα, τα γνωστά στελέχη που συγκροτούν την πρωθυπουργική ομάδα.
Πολύ πρόσφατα, ο κ. Πανάρετος απασχόλησε την κοινή γνώμη με τις ατυχείς αναρτήσεις του στην προσωπική του Ιστοσελίδα περί μετατροπής ορισμένων ΤΕΙ σε Κολλέγια, κατά το παράδειγμα της Καλιφόρνιας. Οργισμένος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κ. Πεταλωτής, «άδειασε» όπως σπάνια συμβαίνει στην Ελλάδα τον υφυπουργό, αλλά ο κ. Πανάρετος παρέμεινε στη θέση του, προφανώς λόγω των ιδιοτήτων του: κουμπάρος και προσωπικός σύμβουλος, φίλος και «κολλητός» της ευρύτερης οικογενείας Παπανδρέου.
Το υπέρτατο ρουσφέτι
Το Ινστιτούτο του κ. Πανάρετου δεν έχει καμία ιδιαίτερη σχέση με την λειτουργία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ούτε το γνωστικό αντικείμενο του Ινστιτούτου του υφυπουργού έχει σχέση με το συγκεκριμένο αντικείμενο που απασχολεί την αμαρτωλή δημόσια υπηρεσία. Λόγω συνθηκών, η κυβέρνηση Παπανδρέου αποφάσισε την δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής, στην σκέπη της οποίας τίθεται δια ειδικού νόμου η πρώην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Όλα αυτά, για να πιεσθούν οι κουτόφραγκοι της Εσπερίας πως η Αθήνα αποφάσισε επιτέλους να αποκτήσει αξιόπιστο μηχανισμό και επιστημονικά τεκμηριωμένη υπηρεσία καταμέτρησης, καταγραφής και δημοσιοποίησης των οικονομικών μεγεθών της χώρας. Το σχέδιο νόμου προβλέπει τη συγκρότηση ενός Διοικητικού Συμβουλίου με μέλη γνωστούς «θεσμούς», όπως το ΙΟΒΕ ή το ΚΕΠΕ ή το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, εγνωσμένης αξίας και επιστημονικής τεκμηρίωσης των ερευνών και μελετών τους. Αν μην τι άλλο, αιφνιδιάζει η συμμετοχή σε αυτό το Διοικητικό Συμβούλιο ενός προσωπικού ινστιτούτου, μη εξειδικευμένου στην παρατήρηση και καταγραφή της Εθνικής Οικονομίας, χωρίς παλαιότερη συμμετοχή σε προγράμματα στατιστικής επεξεργασίας οικονομικών μεγεθών και εξειδικευμένων δραστηριοτήτων της Οικονομίας.
Επίσης, αιφνιδιάζει το πώς ένα μικρό και διακριτικό μαγαζί, που λειτουργεί στην σκιά της ΑΣΟΕΕ, με συνεχή ροή κονδυλίων και ευρωπαϊκών προγραμμάτων σήμερα αλλά και στο παρελθόν, και κατά τη διάρκεια την περιόδου που ο κ. Παπανδρέου ήταν υπουργός Παιδείας και ο κ. Πανάρετος το δεξί του χέρι, αναλαμβάνει χρέη «ελεγκτή» και αξιόπιστου συνεργάτη της ανεξάρτητης Αρχής. Ανώτερο στέλεχος της EUROSTAT, που ερωτήθη σχετικά από την εφημερίδα το «VETO», αποκάλεσε την νομική κατοχύρωση τη παρουσίας του ινστιτούτου του κ. Πανάρετου στο νέο σχήμα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας «ως ιδιαιτέρως σκανδαλώδη και ένδειξη ότι η κυβέρνηση στην Αθήνα δεν αλλάζει μυαλά, αλλά επιχειρεί να διαθέτει ιδιότυπους μηχανισμούς ελέγχου εντός της κατ’ ευφημισμόν ανεξάρτητης Αρχής».
Προφανώς, ο προσωπικός σύμβουλος του πρωθυπουργού και συνδαιτυμόνας στο Μαξίμου (και στο Καστρί) καθηγητής και διευθυντής ινστιτούτου, υφυπουργός στο απυρόβλητο και -εσχάτως- πυλώνας της νέας Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, που πασχίζει να αποκτήσει αξιοπιστία και αξιοπρέπεια ως «μηχανισμός» και «θεσμός», κατάφερε να εισχωρήσει και σε νέο θεσμικό πλαίσιο, αυτή την φορά σε ό,τι πιο σημαντικό υπάρχει για την εθνική μας οικονομία. Ο κ. Πανάρετος, για να είναι σαν τον «Πέτρο που πάει παντού»… διαθέτει αναμφίβολα ένα μεγάλο προσόν, που επισκιάζει όλα τα άλλα. Είναι κουμπάρος και μάλιστα του πρωθυπουργού -και αυτή η λέξη, σημειολογικά, στην Ελλάδα σημαίνει πολύ περισσότερα από το απλό νόημά της. Σημαίνει Νεποτισμό.
Περισσότερα στοιχεία για το εν λόγω θέμα και τις εξελίξεις στην εφημερίδα «VETO» της Κυριακής.
Διευκρινίσεις από τον Πρόεδρο του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητή Επαμεινώνδα Πανά
Σε απάντηση της σημερινής σας ανάρτησης που αφορά το Ινστιτούτο Στατιστικής Τεκμηρίωσης Ανάλυσης και Έρευνας σας γνωρίζω τα εξής:
Το Ινστιτούτο Στατιστικής Τεκμηρίωσης Ανάλυσης και Έρευνας ανήκει στο τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Την συμμετοχή του Ινστιτούτου ως Συμβούλου της νέας ανεξάρτητης Στατιστικής Υπηρεσίας ζήτησα εγώ ως Πρόεδρος του Τμήματος Στατιστικής, ως μέρος μια σειράς προτάσεων που περιλάμβαναν τα εξής:
1. Την συμμετοχή του Ινστιτούτου Στατιστικής Τεκμηρίωσης Ανάλυσης και Έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο είναι το μοναδικό στην Ελλάδα Ινστιτούτο, του οποίου ακριβώς ο στόχος είναι η παραγωγή και η επεξεργασία πρωτογενών στατιστικών δεδομένων.
Λόγω του αντικειμένου του το εν λόγω Ινστιτούτο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά, δεδομένης της νέας μορφής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η οποία καλείται πλέον να λειτουργήσει άκρως αποδοτικά.
Επίσημες στατιστικές, οι οποίες δεν υποστηρίζονται από τη Στατιστική Επιστήμη και Ερευνητικό Στατιστικό Ινστιτούτο εφαρμοσμένης στατιστικής έρευνας, είναι δύσκολο να θεωρηθούν αξιόπιστες. Η επιστημονική γνώση Στατιστικής παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της βέλτιστης δομής των επίσημων στατιστικών, έτσι ώστε αυτές να έχουν την αποδοχή και να τύχουν της εμπιστοσύνης της κοινωνίας.
2.Την συμμετοχή στη σύνθεση του Δ.Σ. της νέας υπηρεσίας , μέλους του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, το οποίο έχει προσφέρει πολλά στην οικονομική επιστήμη, στην αξιοποίηση στατιστικών δεδομένων και στη διαμόρφωση οικονομικών πολιτικών.
Σας γνωρίζω επίσης ότι με το ιδρυτικό διάταγμα του Ινστιτούτου, όλα τα μέλη του Τμήματος Στατιστικής, αποτελούν και μέλη του Ινστιτούτου. Ως εκ τούτου, το Ινστιτούτο έχει όλες τις προϋποθέσεις και τα εχέγγυα να συμβάλλει στην σωστή λειτουργία της νέας ανεξάρτητης Στατιστικής Υπηρεσίας, όπως άλλωστε είναι και η διεθνής πρακτική.
Η έρευνα που διεξάγεται στο Ινστιτούτο, είναι η έρευνα των μελών ΔΕΠ η οποία και δεν χρηματοδοτείται ξεχωριστά.
Το Ινστιτούτο δεν έχει συμμετάσχει σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα ελληνικά ή διεθνή πέραν των τεσσάρων που αναφέρονται στην ιστοσελίδα του, τα οποία έχουν γίνει σε συνεργασία με αντίστοιχα Ινστιτούτα του εξωτερικού.
Τέλος σας γνωρίζω ότι ο καθηγητής κ. Ιωάννης Πανάρετος ο οποίος είχε οριστεί Πρόεδρος του Ινστιτούτου με απόφαση της Συγκλήτου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τελεί σε αναστολή εκτέλεσης των καθηγητικών του καθηκόντων λόγω της ανάληψης υπουργικών ευθυνών. Με την από 7/10/2009 επιστολή του, ζήτησε να αντικατασταθεί και από Διευθυντής του Ινστιτούτου, όπως και έχει ήδη γίνει με απόφαση της ΓΣ του Τμήματος Στατιστικής της 16/10/2009, η οποία ανέθεσε καθήκοντα προέδρου στον αναπληρωτή πρόεδρο του Ινστιτούτου κ. Σ. Ψαράκη, αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος.
Με την παράκληση η επιστολή μου αυτή να αναρτηθεί στην σελίδα σας για ενημέρωση των αναγνωστών σας
Με εκτίμηση
Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς
Πρόεδρος του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
