Είναι τουλάχιστον ανεδαφικό, αν όχι αφελές, στην Ελλάδα της νέας χιλιετίας να συζητούμε ακόμη περί «πανεπιστημιακού ασύλου» και άλλων τραγελαφικών. Η πολυδιατυμπανισμένη θεωρία της μη επέμβασης (στην ποδιά της οποίας σφάζονται αναίμακτα κι ασφαλώς παλικαράδες τηλεπαραθυράνθρωποι, δημοσιοσχεσίτες, πολιτικάντηδες, φωστήρες της διανόησης αλλά ανίκανοι της κατανόησης, ποιητές και αποίητοι, φοιτητές και φοιτητοειδή) αναβιώνει διαρκώς μιαν εξαίρετη πρώτη νιότη, ελλοχεύοντας ταυτόχρονα έναν αδιόρατο κίνδυνο: να καταντήσει προϊόν ευρείας κατανάλωσης –και μάλιστα από τα πλέον ακατάλληλα για την… ψυχική μας υγεία!
Όποτε τύχω σε σχετικούς διαλόγους, μια δυνατή κλωτσιά με σπρώχνει να στήσω αφτί, να στρώσω πισινό που λένε, προκειμένου να υποκλέψω έστω και λίγα αμυδρά ψήγματα από την περιρρέουσα και διάχυτα υπερχειλίζουσα σοφία των απίστευτων αυτοαποκαλούμενων εκφραστών του λαϊκού αισθήματος. Το ένα «στρατόπεδο» ευαγγελίζεται σθεναρά την άποψη ότι η προάσπιση και διαφύλαξη του απαραβίαστου του πανεπιστημιακού ασύλου αποτελεί ύψιστο χρέος της πολιτείας και πεμπτουσία της ποιότητας της Δημοκρατίας μας. Απʼ την άλλη όχθη, οι αντίπαλοι επιμένουν μετά πάθους και μανίας να τονίζουν την τραγικότητα της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα, εξαιτίας ακριβώς της ασύστολης δράσης μιας μειοψηφίας νεαρών εραστών της κουκούλας, των λεγόμενων «γνωστών – αγνώστων», οι οποίοι δεν διστάζουν να καταστρέφουν όσα ο «κυρίαρχος» ανά τετραετία (περίπου) λαός πλήρωσε με τους φόρους του και να απειλούν την ζωή και την περιουσία αθώων πολιτών.
Αν η διαπίστωση τού ποιος έχει δίκιο είναι ο ευσεβής αλλά ανέφικτος πόθος μιας κοινωνίας, που εξαντλεί την ενεργητικότητά της σε τέτοιου είδους βαθυστόχαστες αναζητήσεις θεωρητικού τύπου (την στιγμή, μάλιστα, κατά την οποία σε καθημερινή βάση έρχεται αντιμέτωπη με την τρομοκρατία της ανεργίας, της φτώχειας, της νοσηλευτικής ανεπάρκειας και της αβεβαιότητας για το μέλλον), τότε εμείς οι νεοέλληνες θα πρέπει αναμφίβολα να θεωρηθούμε ως υπέρτερος και μοναδικά προικισμένος λαός με όλη την δαρβινική σημασία των λέξεων. Αν, όμως, όλη αυτή η αγωνία της θεωρητικής αναζήτησης δεν αποτελεί παρά έκφραση μιας εφήμερης απατηλότητας και απότοκο στείρων προβληματισμών προκειμένου να εξυπηρετηθεί η ματαιοδοξία εύπιστων και ανώριμων τηλεπολιτών, τότε φοβούμαι πως στην πλειοψηφία μας χρίζουμε ψυχιατρικής παρακολούθησης!
Σε τελική ανάλυση, όποιο κι αν είναι το σενάριο, αφετηρία και βάση του προβληματισμού μας θα πρέπει να είναι ο λαός. Ο λαός σαν έννοια, σαν οντότητα, σαν σώμα ποιοτικά μετρήσιμο και αξιολογούμενο. Ο σεβάσμιος άνθρωπος, ο έντιμος πολίτης, ο ληστευθείς φορολογούμενος, ο ανώνυμος αγωνιστής. Ακόμη κι αυτός… ο άλλος λαός. Ο σκιώδης απατεώνας, ο ευφάνταστος ψεύτης, ο επιτήδειος υποκριτής, το ανελέητο λαμόγιο. Αυτός, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει υιοθετήσει φιλοσοφία ανάδρομη και παρουσιάζεται με τα δύο πρόσωπα του αρχαίου Θεού Ιανού. Που προσπαθεί, άλλοτε επιτυχώς κι άλλοτε όχι, να καλύψει το ένα από τα δύο, εμφανίζοντας κατά περίσταση το πρόσωπο με το οποίο μπορεί καλύτερα να εξαπατά. Όλους και όλα. Ή τουλάχιστον τους περισσότερους. Κι ευθύς αμέσως εξηγούμαι:
Το ανθρωπάκι της καθημερινής τύρβης, ο πολιτάκος – αλητάκος της διπλανής πόρτας, εκστασιάζεται και μεγαλοπιάνεται όταν του δώσεις σημασία. Όταν τον ελεήσεις σημαντικότητα. Όταν τον τραβήξεις από την αφάνεια της άθλιας ασημαντότητας που τον συνθλίβει και τον κατακρατεί σε χαμηλές πτήσεις καθημερινής τρέλας. Ω ναι, τότε η μύτη του αγγίζει τα ουράνια! Κι ας γνωρίζει πως δεν το αξίζει. Κι ας ξέρει ενδόμυχα ότι υποκρίνεσαι. Ότι κάπου αποσκοπείς. Δεν τον νοιάζει η ουσία, μόνο το περιτύλιγμα. Δρα υποχθόνια και σκοτεινά. Με απίστευτη μαεστρία και βλαχομαγκιά. Επαρχιώτης σε αυτόν τον πλανήτη, παρανομεί και διαβάλει ταυτόχρονα, υποστηρίζει και μαχαιρώνει πισώπλατα, ιερουργεί και ανοσιουργεί με την ίδια ανείπωτη ευκολία, με την ίδια πάντα ασυνειδησία, έρημος ηθικής, ορφανός αξιοπρέπειας, στείρος και απαράδεκτος αρχών και ιδεολογίας.
Είναι ο άνθρωπος που επαναστατεί και ωρύεται όταν η ελίτ της εξουσίας παρανομεί, δίχως ωστόσο να τολμά να γνωστοποιήσει σε όλους τις δικές του ανομίες. Αυτός, που παρακολουθεί την είδηση για τις αυθαίρετες βίλες και τα χαρακτηριζόμενα ως «αναψυκτήρια» δομικά μεγαθήρια των υπουργών από το σαλόνι του αυθαίρετου δικού του σπιτιού! Αυτός, που αγανακτεί με τα σκάνδαλα των διορισμών «δια της πλαγίας οδού» των πλέον ακατάλληλων και άχρηστων, λησμονώντας την προχθεσινή επίσκεψή του σε γραφείο πολιτευτή… για το γνωστό ζήτημα της κορούλας του! Για το παιδί, που σε λίγο τελειώνει την θητεία και θα βρεθεί στους πέντε δρόμους! Αυτός, που φιγουράρει ως ήρωας Εθνικής Αντίστασης για την δράση του εκείνες τις μαύρες μέρες, όταν σε ηλικία… προσχολική προέταξε τα παιδικά του χεράκια ενάντια στον κατακτητή με τεντωμένα τα δαχτυλάκια του σε σχήμα μούντζας! Αυτός, που επαναστατεί όταν ακούει για εταιρίες offshore μεγαλόσχημων, ενώ παράλληλα δίνει εντολή στον λογιστάκο του να εμφανίσει από τα εισοδήματά του τα μισά των μισών! Αυτός, εν ολίγοις, που μετά όλων αυτών κοιτά με κρυφό συνωμοτικό χαμόγελο απαξίωσης και ειρωνείας τους συμπαίκτες του στην πρέφα του καφενείου της γειτονιάς, ενώ τα βράδια απολαμβάνει το ματσάκι με μπιρίτσα και μεζεδάκια ή πίτσες από το ντελίβερι του διπλανού τετραγώνου! Παρέα με τους φίλους του, αδιαφορώντας για τα αγκομαχητά της ξεπατωμένης στην δουλειά συζύγου, διατάζει, βρίζει, απειλεί. Και, σαν σκοτεινιάσει, μοστράρει ως θυελλώδης επιβήτωρ στην παραπαίουσα από τις δουλειές του νοικοκυριού σύντροφό του!
Μιλά για την αλητεία της ασυλίας, τον καθωσπρεπισμό, την υπακοή στους νόμους της πολιτείας. Αυτός, που ποτέ του δεν εφάρμοσε κάποιον νόμο, ποτέ του δεν σεβάστηκε την προτεραιότητα άλλων, ποτέ του δεν γνώρισε την έννοια της πειθαρχίας και της δημοκρατίας. Αυτός, που ποτέ του δεν αναγνώρισε δικαιώματα παρά μόνο στον εαυτό του, που διδάσκει στα παιδιά του να κάνουν το ίδιο, αρκεί να μην το μάθει κανείς. Βίαιος σε σκέψη και συμπεριφορά, εμφορείται από τα πλέον ταπεινά συναισθήματα για τους συμπολίτες του, αλλά όταν αντιληφθεί ότι μπήκε στο μάτι της εξουσίας οπισθοχωρεί άτακτα, άτσαλα, πανικόβλητα. Γίνεται σάλιαγκας, οσφυοκάμπτης, ερπετό ιδρωμένο μπροστά στην «κάννη» του νόμου. Πρόθυμος να προδώσει, να συνεργαστεί, να περάσει παντοιοτρόπως στην όχθη των νικητών, των δυνατών. Ορκισμένος να υπεκφεύγει, να διαφεύγει, να μεταλλάσσεται, ο άνθρωπός μας καταντά απειλή για την κοινωνική αρμονία. Για την κοινωνική δικαιοσύνη και ευημερία. Και, τελικά, καταφέρνει την μέγιστη απάτη σε βάρος όλων μας: με το σύνθημα της δήθεν επανάστασης, της δήθεν ρήξης με το κατεστημένο, αναδιπλώνεται, κρύβεται, εξαφανίζεται προσωρινά, για να επανέλθει τροπαιούχος και ήρωας σε κάτι που έλαβε χώρα δίχως αυτόν! Σε κάτι που συνέβη δίχως και έξω από αυτόν! Για να διδάξει τις μέλλουσες γενιές την τέχνη του λακίζειν…
Αυτός, λοιπόν, ο κεκαλυμμένος δεν είναι ο πραγματικός βιαστής των ονείρων μας για ένα καλύτερο μέλλον; Ο πραγματικός συκοφάντης της ανθρωπιάς μας; Ο ιός στην επιρρεπή και ευάλωτη νεολαία μας; Σίγουρα όλοι μας συμφωνούμε. Κι όμως, κάτι τέτοιους στηρίζουμε. Ηθελημένα ή αθέλητα. Αυτοί οι φελλοί είναι που επιπλέουν στην άχρηστη κοινωνία μας. Γίνονται πρότυπα, ακριβώς με την δική μας αρωγή, με την δική μας ενθάρρυνση. Πώς; Με το να μην συμμετέχουμε. Με το να μην αντιδρούμε. Με την παγιωμένη παθητικότητα του καναπέ, του φραπέ και της δεβαριοσύνης μας. Με την έκφραση, εν ολίγοις, της καθημερινής απραξίας μας.
Ω, ναι, αυτός είναι ο πραγματικά επικίνδυνος κουκουλοφόρος! Ο δραπέτης του ελικοπτέρου! Ο τρομοκράτης δίχως όνομα, που πυροβολεί στα τυφλά και σκοτώνει νηφάλια! Ο μπάτσος που σημαδεύει στον αέρα! Ο εφοριακός που τα παίρνει, ο φακελάκιας γιατρός, ο χρυσοθήρας υπουργός, ο ανυποψίαστος πρωθυπουργός, ο ανώμαλος με τα ράσα γενειοφόρος. Αυτός είναι ο κουκουλοφόρος γνωστός μας –ποτέ άγνωστος! Που καίει την σημαία μας και ταυτόχρονα απαξιώνει τα χτυποκάρδια μας. Που συνθλίβει την ανθρωπιά μας και χλευάζει τις ευαισθησίες μας. Που εκτελεί, σε τελευταία ανάλυση, τον ανθρωπισμό μας, την αγάπη μας, τον αυτοσεβασμό μας. Κι έτσι, περνάμε αδιόρατα από το καθεστώς της αλητείας της ασυλίας στην ασυλία της αλητείας! Και στην κουκούλα του παραβάν της ημέρας των εκλογών…
Ο αποκλεισμός της εμπράγματης βίας από τους ναούς της γνώσης προϋποθέτει μιαν εσώτερη αυταπάρνηση. Έναν εξαντλητικό αυτοεπανέλεγχο. Μια γιγάντια υψωμένη γροθιά ενάντια στους αυτοπροσκαλούμενους φορείς της «εννόμου τάξεως». Μια σθεναρή αντίσταση στους ένστολους πιστολέρο συνείδησης. Και, πάνω απʼ όλα, προϋποθέτει την καταδίκη του φασίστα που λιμνάζει εντός μας…
