Ο πρώην αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αντιστράτηγος Πέτρος Τσαλικίδης, απέρριψε κατηγορηματικά την απόδοση ευθυνών στο πρόσωπό του, από τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια για τη φονική έκρηξη στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί.
«Δεν αποδέχομαι και αρνούμαι κατηγορηματικά τον ισχυρισμό αυτό» δήλωσε, δίδοντας σήμερα μαρτυρία ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής υπό τον νομικό Πόλυ Πολυβίου. Πρόσθεσε, δε, ότι η παραίτησή του, λίγες ώρες μετά την έκρηξη, έγινε για καθαρά λόγους ευθιξίας «ως ελάχιστο χρέος τιμής προς τα παλικάρια που έχασαν τη ζωή τους στον βωμό του καθήκοντος».
Επίσης, επέρριψε ευθύνη στον τέως υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Κυπριανού για την καθυστέρηση στη λήψη μέτρων για το φονικό φορτίο.
Στην αρχή της κατάθεσης του, ο κ. Τσαλικίδης ανέγνωσε γραπτή δήλωση, της οποίας τα κύρια σημεία είναι:
«- Η Εθνική Φρουρά (ΕΦ) ουδέποτε ανέλαβε ευθύνη για την κατάσταση του κατασχεθέντος φορτίου. Η εμπλοκή αφορούσε μόνο φρούρηση για αποτροπή κλοπής ή δολιοφθοράς.
– Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω, γιατί εναποτέθηκαν στο συγκεκριμένο σημείο.
– Έγινε εισήγηση το πλοίο και το φορτίο να κρατηθούν σε απόσταση 2,5 ναυτικών μιλίων από τις ακτές για καλύτερη φύλαξη. Όπως προκύπτει από σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, έπρεπε να κρατηθεί μακριά και από κατοικημένη περιοχή. Η απόφαση για εναπόθεση του φορτίου στην ξηρά και στο συγκεκριμένο σημείο έρχεται σε αντίθεση με το σημείωμα. Αγνοήθηκε το αρχικό σημείωμα, διότι υπήρχε η ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στην περιοχή και το Βασιλικό.
– Τον Μάιο του 2009, πραγματοποιήθηκε επιτόπια επίσκεψή μου στη Ναυτική Βάση και διαπίστωσα ότι η παραμονή φορτίου ήταν επικίνδυνη για το προσωπικό της βάσης.
– Τον Φεβρουάριο του 2011, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο ΥΠΕΞ, για να βρεθεί λύση. Επεσήμανα ότι το ΥΠΑΜ (Υπουργείο Άμυνας) έχει επιφορτιστεί με τεράστια ευθύνη. Υπογράμμισα, επίσης, τους κινδύνους για το προσωπικό. Με παρέμβασή μου δήλωσα ότι στις ανάγκες ασφαλούς φρούρησης μπορούσε να ανταποκριθεί η ΕΦ, όμως τόνισα ότι υπάρχει κίνδυνος, λόγω της αλλοίωσης του φορτίου. Ο επιτελάρχης Υλικού Πολέμου, Νικόλαος Γεωργιάδης, ανέλυσε την επικινδυνότητα του φορτίου.
Αμέσως μετά έλαβε τον λόγο ο Μάρκος Κυπριανού (τ. υπουργός Εξωτερικών), ο οποίος ζήτησε από το ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο ΕΦ) να αποστείλει δείγμα από το φορτίο για ανάλυση, ώστε να διαφανεί ο βαθμός επικινδυνότητας. Ο ΥΠΕΞ ζήτησε, επίσης, να διερευνηθεί τυχόν ενδιαφέρον για πώληση του φορτίου στο εξωτερικό.
– Το έγγραφο των εμπειρογνωμόνων δεν αναφέρεται σε εκκένωση της περιοχής.
– Γενικά τα μέτρα της επιτροπής ήταν καθ’ όλα ανεπαρκή και χρονοβόρα. Δεν ήμουν σε θέση να γνωρίζω για τη δεδομένη στιγμή.
– Το πρωί της 11ης Ιουλίου, μου τηλεφώνησε ο πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης και μου είπε ότι τον ενημέρωσαν για ανάφλεξη. Του συνέστησα ότι σημασία είχε η ασφάλεια προσωπικού».
Απαντώντας σε ερωτήσεις του Επιτρόπου Πόλυ Πολυβίου, ο τέως αρχηγός της Εθνικής Φρουράς δήλωσε ότι δεν μπορούσε να παρακάμψει τον ΥΠΑΜ, για να θέσει στον ΥΠΕΞ την κατάσταση.
«Αυτό που ήμουν αρμόδιος να κάνω, το έκανα και με το παραπάνω. Η αγωνία μου και η μέριμνα ήταν να μην πάθει τίποτα το προσωπικό» τόνισε.
Υποστήριξε, επίσης, ότι μια παραίτησή του, πριν από την έκρηξη, εφόσον δεν είχαν εισακουστεί οι προειδοποιήσεις του, δεν θα δρομολογούσε λύσεις για μετακίνηση του φορτίου από τη ναυτική βάση ή την καταστροφή του.
Σε άλλη ερώτηση απάντησε ότι δεν γνώριζε ποιοι ήταν οι «πολιτικοί λόγοι», όπως του έλεγαν, για παραμονή του φορτίου στη βάση.
Σε ερώτηση του επιτρόπου Π. Πολυβίου, εάν θεωρεί άδικη την παρατήρηση πως, για να μην δυσαρεστήσει τους πολιτικούς προϊσταμένους του, δεν έπραξε αυτό που έπρεπε για το στράτευμα, ο κ. Τσαλικίδης απάντησε: «Θα ήταν άδικο. Γιατί ποτέ δεν αποποιήθηκα τις ευθύνες που μου αναλογούσαν. Ούτε τις μετέθετα».
Επιμέλεια: Χρήστος Παναγόπουλος
