Το φαινόμενο του Facebook σήμερα κατέχει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των νέων που σχετίζονται με τη χρήση ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Φράσεις όπως «σε σκούντησα το είδες;», «σου έκανα add» και «έχεις Facebook;» έχουν προστεθεί στο λεξιλόγιό τους.
Νέοι και νέες «χτίζουν» και δοκιμάζουν την ιδανική εικόνα τους καθημερινά στο Facebook, προωθώντας μια ταυτότητα εικονική – όπως οι ίδιοι θα ήθελαν να είναι – και όχι πραγματική πολλές φορές.
Ο Δημήτρης 23 ετών, εθελοντής της οργάνωσης ΝΕΟΙ υποστηρίζει: «Βασικό στοιχείο στο προφίλ μου στο Facebook είναι η φωτογραφία και η εικόνα που παρουσιάζω προς τους άλλους να αρέσει. Στην δική μου φωτογραφία άλλαξα κάποια πράγματα όπως ατέλειες, φωτισμός, χρώματα για να είναι πιο αποδεκτή ή ελκυστική στα δίκτυα φίλων που απευθύνομαι.»
Ιστοχώροι, όπως το Facebook, δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να ερευνήσουν διάφορες πτυχές της προσωπικότητας άλλων χρηστών παρέχοντας παράλληλα στους τελευταίους την ευχέρεια να ερευνήσουν τις πτυχές και της δικής τους προσωπικότητας και τον τρόπο με τον οποίο αυτή παρουσιάζεται στους άλλους. Μοιράζονται το όνομά τους, τις φωτογραφίες τους, λέξεις, σκέψεις με τόσους άλλους ανθρώπους. Ζουν τη ζωή τους on-line. Επικοινωνούν με άλλους χρήστες, οι οποίοι αριθμούν εκατομμύρια, διαλέγουν «φίλους» και ανοίγουν τους εαυτούς τους, δηλώνοντας εάν είναι σε μια σχέση ή μόνοι κλπ. Πολλοί νέοι έχουν πάνω από 1,000 φίλους στο Facebook για να μοιραστούν όλα αυτά μαζί τους.
Η Ελένη 21 ετών δηλώνει φανατική χρήστης του Facebook: «Καθημερινά με το που γυρίζω σπίτι από τη σχολή θα μπω στο ίντερνετ να τσεκάρω το προφίλ μου. Έχω 875 φίλους από τους οποίους μερικούς δεν τους ξέρω απλά τους πρόσθεσα, γιατί βρήκα κάτι ενδιαφέρον στην φωτογραφία τους. Μου αρέσει να κάνω φίλους, να λέω την γνώμη μου αλλά και να ακούγεται η φωνή μου σε διάφορα γκρουπ, να ενημερώνομαι για γνωστούς μου – πού είναι και τι κάνουν – βλέποντας το προφίλ καθώς και τις φωτογραφίες τους. Με την παρέα μου πλέον όταν είμαστε για καφέ συζητάμε σχεδόν πάντα για τους διαδικτυακούς μας φίλους, ποιος μας σκούντησε ή ποιον κάναμε add (αποδοχή).»
Η σύμβουλος ψηφιακής στρατηγικής νέων τεχνολογιών της οργάνωσης ΝΕΟΙ, Μαρία Ράμμου, τονίζει: «Οι παραπάνω συμπεριφορές είναι μέρος του χαρακτήρα των νέων. Ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook δίνουν στους νέους πολύ περισσότερη δύναμη να διαμορφώσουν εικονικές ταυτότητες, συνήθειες και φιλίες με έναν πιο ακραίο τρόπο. Στο χώρο του σχεδιασμού της διαδικτυακής ταυτότητας, αυτό καθιστά τους νέους πιο ατομικιστές και νάρκισσους. Οι νέοι «πλάθουν» τον εαυτό τους με τα προφίλ τους. Στον χώρο όμως των προσωπικών σχέσεων υπάρχει ανησυχία για τη λέξη «φίλοι» καθώς πολλούς από αυτούς δεν τους ξέρουμε. Χάνεται δηλαδή η έννοια της συναναστροφής μεταξύ φίλων για την ανταλλαγή απόψεων, σκέψεων κλπ, και γίνεται μία «παράσταση» σε ένα εικονικό κοινό με κριτές αντί για πραγματικούς φίλους.»
Όλοι θέλουμε να είμαστε δημοφιλείς και κοινωνικοί στο σχολείο, στο φροντιστήριο, στο πανεπιστήμιο και γενικότερα στους χώρους που συναναστρεφόμαστε με ανθρώπους. Το ίδιο συμβαίνει και στον χώρο του διαδικτύου, όπου, για παράδειγμα, το ποιοι είμαστε στο Facebook, αντανακλάται από τους φίλους μας και τα γκρουπ που ανήκουμε.
Θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι και να γνωρίζουμε ότι στο Facebook τίποτα δεν μένει κρυφό. Μπορεί τη μια μέρα να είμαστε σε ένα πάρτυ και κάποιος άγνωστος να τραβήξει μια φωτογραφία μας σε προσωπική στιγμή και την επόμενη μέρα να την δούμε αναρτημένη στο Facebook. Πρέπει ακόμα να γνωρίζουμε ότι υπάρχει η δυνατότητα να ψάξει κάποιος σε μια μηχανή αναζήτησης το όνομά μας και να δει τα στοιχεία μας από το Facebook. Οι φωτογραφίες μας και τα βίντεό μας είναι εκτεθειμένα με δημόσιους συνδέσμους όπου ο καθένας μας μπορεί να έχει πρόσβαση και έχει τη δυνατότητα να κάνει κακόβουλη χρήση.
«Οι γονείς θα πρέπει να είναι ενήμεροι για το τι κάνουν τα παιδιά στο διαδίκτυο, σε ποιες σελίδες μπαίνουν και για τους κινδύνους που μπορεί αυτές να κρύβουν» υπενθυμίζει η Πρόεδρος της οργάνωσης ΝΕΟΙ, κα. Άννα Ευθυμίου. «Το Facebook είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως. Οι περισσότεροι νέοι δείχνουν «τυφλή» εμπιστοσύνη στην κοινότητα χρηστών του Facebook, χρησιμοποιώντας το πραγματικό τους όνομα, διεύθυνση, ημερομηνία γέννησης, φωτογραφία κ.α., χωρίς προηγουμένως να έχουν διαβάσει τα «μικρά γράμματα» του Legal Notice (Όροι Χρήσης). Σύμφωνα με τους όρους λοιπόν αυτούς, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι πριν δώσουμε τα πραγματικά μας στοιχεία, όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ιστορικό, μέχρι και κινητό τηλέφωνο στο Facebook, αυτό δεν εγγυάται τη μυστικότητα τους. Συγκεκριμένα, το Facebook δεν είναι αρμόδιο για την καταστρατήγηση οποιονδήποτε ρυθμίσεων απορρήτου (privacy settings) ή μέτρων ασφαλείας που εμπεριέχονται στον ιστοχώρο. Με άλλα λόγια εάν ένας hacker κλέψει τα προσωπικά μας δεδομένα μέσα από το Facebook, αυτό δε φέρει καμία ευθύνη ούτε μπορεί να κατηγορηθεί για τα μέτρα ασφαλείας του.
Από την άλλη όμως, μέσα από τη σωστή χρήση του Facebook επιτυγχάνεται η επικοινωνία ανθρώπων που υπό διαφορετικές συνθήκες δε θα επικοινωνούσαν ποτέ, η άμεση και γρήγορη πληροφόρηση, καθώς και η ανταλλαγή απόψεων και θέσεων.»
Η ΜΚΟ ΝΕΟΙ ενημερώνει για τέσσερα (4) βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε αναφορικά με το Facebook, παραθέτοντας μερικούς από τους βασικούς όρους που οι χρήστες αυτομάτως συμφωνούν με την εγγραφή τους στο Facebook.
1) Οι όροι μπορούν να αλλάξουν οποτεδήποτε χωρίς προειδοποίηση. Αυτό είναι τυποποιημένο για έναν ιστοχώρο, αλλά στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, η δήλωση αυτή εμφανίζεται στις πρώτες πρώτες σειρές, που σημαίνει ότι ο χρήστης αυτομάτως συμφωνεί και με όλες τις αλλαγές που μπορεί να γίνουν χωρίς προηγούμενη ενημέρωση.
2) Οι εφαρμογές δεν εγγυώνται την ασφάλεια. Οι χρήστες του Facebook που χρησιμοποιούν εφαρμογές που προέρχονται από τρίτους, δηλαδή quiz, παιχνίδια κ.α., πρέπει να γνωρίζουν ότι εάν οι προσωπικές τους πληροφορίες διαρρεύσουν μέσα από τα πρωτόκολλα ασφάλειας του Facebook, το Facebook ΔΕΝ φέρει καμία ευθύνη.
3) Αποποιείστε τα πνευματικά σας δικαιώματα. Το Facebook αναπτύσσεται λόγω της πληρότητας των θέσεων που καταλαμβάνουν οι χρήστες του. Αυτό που πρέπει όμως να γνωρίζουμε είναι ότι ταχυδρομώντας οποιοδήποτε περιεχόμενο δίνουμε στο Facebook την άδεια να το χρησιμοποιήσει με όποιον τρόπο θέλει. Αναλυτικά μέσα στους όρους αναγράφεται το εξής:
«Με την ταχυδρόμηση περιεχομένου από εγγεγραμμένους χρήστες, από οποιαδήποτε περιοχή και μέρος, οι χρήστες χορηγούν αυτόματα και επιτρέπουν στην επιχείρηση Facebook, μια αμετάκλητη, διαρκή, μη αποκλειστέα, μεταβιβάσιμη, πλήρως πληρωμένη, παγκόσμια άδεια (με το δικαίωμα στο sublicense) να χρησιμοποιήσει, αντιγράψει, αποδώσει δημόσια, επιδείξει δημόσια, να επαναφορμάρει και να μεταφράσει, απόσπασμα (γενικά ή εν μέρει) και να διανείμει το περιεχόμενο χρηστών για οποιοδήποτε σκοπό σχετικά με τον ιστοχώρο ή την προώθησή του, να προετοιμάσει σχετικές παράγωγες εργασίες με τον ιστοχώρο, ή να ενσωματώσει άλλες, και να χορηγήσει και να εγκρίνει sublicenses των ανωτέρω.»
Σε απλή γλώσσα, αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες δεν ελέγχουν πλέον τα πνευματικά δικαιώματα του υλικού που εναποθέτουν στον ιστοχώρο του Facebook. Για παράδειγμα, εάν φορτώσετε μια φωτογραφία σας στο Facebook, πρέπει να γνωρίζεται με βάση όσα αναγράφονται στους όρους ότι το Facebook μπορεί να δημιουργήσει αντίγραφά της και να τα πουλήσει έναντι πληρωμής ή μη, σε τρίτους χωρίς την άδειά σας ως προωθητική ή διαφημιστική ενέργεια. Εάν κρατάτε κάποια προσωπικά στοιχεία στο Facebook ή προσωπικές σκέψεις, το Facebook μπορεί να τις μετατρέψει σε βιβλίο, να δημιουργήσει αντίγραφα και να τα προωθήσει στην αγορά.
4) Η μυστικότητα δεν είναι εγγυημένη. Πριν δώσετε τα πραγματικά σας στοιχεία από ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ιστορικό, μέχρι και κινητό τηλέφωνο στο Facebook θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το Facebook δεν εγγυάται τη μυστικότητά τους. Συγκεκριμένα το Facebook δεν είναι αρμόδιο για την καταστρατήγηση οποιονδήποτε ρυθμίσεων απορρήτου (privacy settings) ή μέτρων ασφαλείας που εμπεριέχονται στον ιστοχώρο. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένας hacker κλέψει τα προσωπικά σας δεδομένα μέσα από το Facebook, αυτό δε φέρει καμία ευθύνη ούτε μπορεί να κατηγορηθεί για τα μέτρα ασφαλείας του.
Το πιο σημαντικό είναι ότι το ίδιο το Facebook προειδοποιεί τους χρήστες του μέσα από τους Όρους Χρήσης ότι εάν αποκαλύπτουμε προσωπικές πληροφορίες, φωτογραφίες, video, λίστες αγορών, κινητά τηλέφωνα, κ.α., όλα αυτά μπορούν να διατεθούν δημόσια.
Καθημερινά η οργάνωση ΝΕΟΙ έρχεται σε επαφή με νέους πολίτες, ακούει τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους και προσπαθεί μέσα από διάφορες δράσεις μαζί τους να διαμορφώσει μια πραγματικότητα που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανησυχίες τους, στα θέλω και τα πιστεύω τους. Το έργο της οργάνωσης παρέχεται δωρεάν και υλοποιείται από στελέχη, μέλη, υποστηρικτές, εθελοντές και κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη που θέλει να συμβάλλει. Καθημερινά μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στα τηλέφωνα:
2310 384025 & 2310 232418 ή με email info@mkoneoi.gr
