Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης δικηγόρος Αθηνών – συνταγματολόγος
Η χώρα μας βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στο σύνολο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως προς την έκδοση διαζυγίων , σε αναλογία με τον πληθυσμό εκάστου κράτους. Στη χώρα μας τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 λύνονται 550-900 στους 10.000 γάμους. Η ένταση αυξάνεται προοδευτικά στη συνέχεια: 2.200-2.500 γάμοι στη δεκαετία του 2000 και περισσότεροι από 2.500 στους 10.000 γάμους κατά τη διάρκεια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης της τελευταίας εικοσαετίας. Ταυτόχρονα, η αύξηση της έντασης του διαζυγίου (αλλά και η αύξηση των γεννήσεων εκτός γάμου όπως επίσης και των δεύτερων γάμων) έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση τόσο των μονογονεϊκών οικογενειών, όσο και των παιδιών που μεγαλώνουν σε οικογένειες με έναν θετό και έναν βιολογικό γονέα. Ενδεικτικά μόνο, το 2017 εκδόθηκαν στην Ελλάδα, 19.190 διαζύγια, 44% περισσότερα σε σχέση με το 2010. Τα περισσότερα από αυτά συμβαίνουν στα επτά (7) χρόνια γάμου. Δεν είναι, όμως, καθόλου σπάνιο ένας χωρισμός να προκύψει και στο 1 με 2 χρόνια γάμου (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ). Ειδικοί υποστηρίζουν πως είναι προτιμότερη η έκδοση διαζυγίου , παρά η παραμονή σε έναν γάμο όπου υφίσταται ασυμφωνία χαρακτήρων και αργότερα επέρχεται ενδοοικογενειακή βία , ψυχολογικά προβλήματα κλπ.. Τρόποι έκδοσης διαζυγίου: – 1) Το άυλο συναινετικό διαζύγιο ηλεκτρονικά: Την διαδικασία την εκκινεί ο δικηγόρος.
Θα χρειαστείτε:
τους προσωπικούς σας κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet (σύζυγοι, συμβολαιογράφοι),
τους κωδικούς της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων (δικηγόροι).
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, θα βρείτε την συμβολαιογραφική πράξη Άυλου Συναινετικού Διαζυγίου στην ηλεκτρονική Θυρίδα σας. Επισημαίνεται ότι για τους γάμους που τελέστηκαν πριν το 2013, απαιτείται ΠΡΙΝ την είσοδο στην εφαρμογή, η επικοινωνία με το Ληξιαρχείο του Δήμου που τελέστηκε ο γάμος για την καταχώριση της Ληξιαρχικής Πράξης Γάμου στο ΠΣ «Μητρώο Πολιτών». Στις περιπτώσεις που στην συνταχθείσα Ληξιαρχική Πράξη Γάμου δεν αναφέρεται το ΑΦΜ και το ΑΜΚΑ των συζύγων, καθώς τα εν λόγω στοιχεία στην παρούσα φάση, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για την ταυτοποίηση των προαναφερθέντων προσώπων, ΔΕΝ είναι δυνατή η χρήση της παρούσας ψηφιακής υπηρεσίας.
– 2) Συναινετικό διαζύγιο σε συμβολαιογράφο με την υποχρεωτική παράσταση ενός δικηγόρου για την κάθε πλευρά: Βάση για την έναρξη της διαδικασία αποτελεί η έγγραφη συμφωνία των συζύγων για τη λύση του γάμου (ΑΚ 1441, ιδιωτικό συμφωνητικό). Η συμφωνία αυτή συνάπτεται εγγράφως μεταξύ των συζύγων με τη παρουσία και του πληρεξούσιου δικηγόρου του καθενός από αυτούς (απαιτείται παρουσία δύο δικηγόρων) και υπογράφεται από τους ίδιους και τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους. Το γνήσιο της υπογραφής των συζύγων (όχι των δικηγόρων) επί του εγγράφου της συμφωνίας επικυρώνεται από τη Γραμματεία του Πρωτοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου ή από οποιοδήποτε ΚΕΠ. Η συμφωνία για τη λύση του γάμου μπορεί να υπογραφεί μόνο από τους δικηγόρους με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι έχει χορηγηθεί προηγουμένως σε αυτούς η ειδική πληρεξουσιότητα με το συμβολαιογραφικό έγγραφο, στο οποίο πρέπει να περιέχεται οπωσδήποτε η κοινή συμφωνία των συζύγων. Μπορεί να γίνει σε οποιονδήποτε συμβολαιογράφο.
Προθεσμίες:
Το ειδικό πληρεξούσιο προς τους δικηγόρους έχει ισχύ μόνο για ένα μήνα.
Η κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης για τη λύση του γάμου πρέπει να απέχει 10 μέρες από τον επομένη της υπογραφής της έγγραφης συμφωνίας των συζύγων. Η ημερομηνία αυτής αποδεικνύεται από την επικύρωση του γνησίου της υπογραφής των συζύγων από τη γραμματεία του ως άνω Πρωτοδικείου ή ΚΕΠ. Αν η συμφωνία υπογράφεται από τους δικηγόρους, η δεκαήμερη προθεσμία εκκινεί από την επομένη της ημερομηνίας σύναψης αυτής από τους έχοντες το ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο δικηγόρους των συζύγων. -3) Διαζύγιο με αντιδικία όταν η μία μονάχα πλευρά επιθυμεί την έκδοση διαζυγίου: Από την ημέρα κατάθεσης της αγωγής διαζυγίου ( χωρίς να απαιτείται απόφαση) ο άλλος σύζυγος χάνει τα κληρονομικά δικαιώματα και δεν έχει δικαίωμα στην περιουσία του άλλου. Από την ημέρα κατάθεσης της αγωγής διαζυγίου, δύναται ο καθένας να κάνει μεμονωμένη φορολογική δήλωση και όχι κοινή. Συνηθέστερος λόγος λύσης του γάμου με αντιδικία, αποτελεί η διετής διάσταση των συζύγων. Η συμπλήρωση του χρόνου δεν εμποδίζεται- δεν επηρεάζεται από μικρές διακοπές που έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ των συζύγων.. Το διαζύγιο κατ’ αντιδικία περιλαμβάνει δύο τρόπους λύσης του γάμου: τη λύση του γάμου λόγω ισχυρών κλονιστικών γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της εγγάμου συμβιώσεως και καθιστούν ανυπόφορη την περαιτέρω συνύπαρξη των μερών και τη λύση του γάμου λόγω διετούς διαστάσεως.
Στην περίπτωση ύπαρξης ανηλίκου τέκνου σε έναν γάμο του οποίου επίκειται η λύση με διαζύγιο, κρίσιμη είναι η περιφρούρηση πάνω απ’ όλα των συμφερόντων του. Η επιμέλεια ανηλίκου τέκνου, η διατροφή ανηλίκου τέκνου, η επικοινωνία του γονέα που δεν ασκεί την επιμέλεια του τέκνου με το τελευταίο είναι ορισμένα μόνο από τα βασικά ζητήματα που πρέπει να απαντηθούν. Εάν οι δύο γονείς επιλέξουν τη λύση του συναινετικού διαζυγίου, όλα τα παραπάνω ζητήματα μπορούν να επιλυθούν στα πλαίσια ενός ιδιωτικού συμφωνητικού, το οποίο θα συμπεριληφθεί αυτολεξεί μέσα στη συμβολαιογραφική πράξη συναινετικής επίλυσης του γάμου, που θα συνταχθεί από τον συμβολαιογράφο και θα επικυρωθεί από το δικαστήριο. Εάν ωστόσο δεν υπάρχει δυνατότητα συναίνεσης των μερών στα ως άνω ζητήματα, η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί είναι αυτή της αντιδικίας ως προς τη λύση του γάμου και των ασφαλιστικών μέτρων ως προς τα θέματα επιμέλειας, διατροφής και επικοινωνίας του ανηλίκου τέκνου.
Ζητήματα διανομής της κοινής περιουσίας που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της εγγάμου συμβιώσεως (αποκτήματα γάμου) επίσης εγείρονται πολλές φορές στην περίπτωση διαζυγίου, τα οποία λύνονται είτε με την έγερση αγωγής για τα αποκτήματα του γάμου είτε με συμφωνία των μερών. Αντίστοιχα θέματα μπορούν να προκύψουν αναφορικά με τη διανομή της οικοσκευής. Οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση όταν είτε ζουν χωριστά με πρόθεση διάσπασης της μεταξύ τους συμβίωσης, είτε αν και κατοικούν στην κοινή τους οικογενειακή στέγη τουλάχιστον ο ένας εκ των δύο συζύγων να έχει την ψυχική διάθεση να απέχει από την έγγαμη συμβίωση και πλέον δεν συμπεριφέρεται ως σύζυγος , με αποτέλεσμα να διακόπτεται ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των συζύγων με αποτέλεσμα την απομάκρυνση αυτών. Αρμόδιο δικαστήριο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος όπου καταρτίστηκε η δικαιοπραξία ή όπου πρέπει να εκπληρωθεί η παροχή εισάγοντας στα πλαίσια αυτά ειδική συντρέχουσα δωσιδικία από το άρθρο 33 ΚΠολΔικ, η οποία συντρέχει παράλληλα με την γενική συντρέχουσα δωσιδικία της κατοικίας του εναγομένου, η οποία θεμελιώνεται στο άρθρο 22 ΚΠολΔικ.. Ως περιουσία νοείται οτιδήποτε αποκτήθηκε κατά την διάρκεια του γάμου, εκτός εάν η απόκτηση έγινε από χαριστική αιτία ( π.χ. δωρεά). Ως περιουσία νοείται το σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα, ενώ η αύξηση αναφέρεται στην διαφορά της περιουσίας κατά την τέλεση του γάμου και κατά τον χρόνο που γεννιέται η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα. Στην επαύξηση της περιουσίας δεν εντάσσονται οι δωρεές, η κληρονομία και η κληροδοσία, δεδομένου ότι η απόκτηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων έγινε από χαριστική αιτία και δεν θα ήταν σωστό να συνυπολογιστούν στην αύξηση της περιουσίας. Στην έννοια της δωρεάς εντάσσεται οποιαδήποτε απόκτηση οφέλους από χαριστική αιτία, όπως και η γονική παροχή. Το συναινετικό διαζύγιο επιλέγεται όταν υπάρχει κοινή βούληση για την λύση όλων των ανωτέρω ζητημάτων ενώ το διαζυγιο με αντιδικία ταιριάζει στην μη συναινετική λύση ενός γάμου. Και οι δύο διαδικασίες τελούνται από δικηγόρο διαζυγίων. Σε κάποιες περιπτώσεις, η λύση του διαζυγίου, είναι αναπόφευκτη.
Η διαχείριση των προβλημάτων που προκύπτουν σε ένα γάμο, με υγιή τρόπο μπορεί να είναι πολύ δύσκολη, καθόσον, αυτά μπορεί να προέρχονται από διαφορετικές πηγές. Μερικές από τις πιο κοινές πηγές οικογενειακού στρες και προβλημάτων γάμου είναι: οικονομικά προβλήματα, καθημερινό άγχος, η πίεση της φροντίδας των παιδιών, παρεμβάσεις συγγενών και φίλων, η αλλαγή συμπεριφοράς του συζύγου, ενδοοικογενειακή βία κ.α.
