Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης δικηγόρος Αθηνών – συνταγματολόγος
Καταδίκη και αποδοκιμασία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εισπράττει η χώρα μας, για μία ακόμα φορά, εξαιτίας της καθυστέρησης 12 ετών στην εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων στο πολύπαθο ζήτημα των απαλλοτριώσεων. Η καταδίκη έλαβε χώρα, γιατί οι πολίτες ανέμεναν 12 χρόνια να εφαρμοστεί μια δικαστική απόφαση. Δεν φτάνει η υπερβολική καθυστέρηση έκδοσης μίας δικαστικής απόφασης, εξαιτίας της ελλείψεως μηχανογράφησης – ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου, της μη ουσιαστικής ενίσχυσης του θεσμού της διαμεσολάβησης, της μη ενίσχυσης της δικηγορικής ύλης για την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, της μη ενίσχυσης των γραμματειών δικαστηρίων με επιπλέον εξειδικευμένο προσωπικό, της μη ενίσχυσης συμβολαιογραφικών πράξεων σε κάποιες περιπτώσεις για την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων: έχουμε και την υπερβολική καθυστέρηση στην εφαρμογή μίας δικαστικής απόφασης, μετά την δημοσίευση της, από το ίδιο το κράτος.
Η υποχρέωση της Διοίκησης να συμμορφώνεται με το περιεχόμενο των δικαστικών αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων προβλέπεται στο άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος και εξειδικεύεται περαιτέρω στο άρθρο 50 παρ. 4 του π.δ. 18/1989. Η συμμόρφωση εκφράζεται αναλόγως σε κάθε περίπτωση είτε με θετική ενέργεια της Διοίκησης προς το περιεχόμενο της απόφασης ή αποχή από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό. Σήμερα στην Ελλάδα δεν υφίσταται Συνταγματικό δικαστήριο και η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, δεσμεύει την κυβέρνηση – δημόσια διοίκηση, ως προς την εφαρμογή, αλλά όχι ως προς τον χρόνο εφαρμογής της απόφασης και δεν έχει ισχύ νόμου.
Σήμερα, η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου δεν είναι αμέσως εκτελεστή, αλλά απαιτείται προηγούμενη πράξη της δημόσιας διοίκησης για την εφαρμογή της. Απαραίτητη προϋπόθεση, για την ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου, είναι η συνταγματική διασφάλιση της ανεξαρτησίας των δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου και η στελέχωση του, με δικαστές κοινής αποδοχής . Οι αποφάσεις του Συνταγματικού δικαστηρίου είναι αμέσως εκτελεστές, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη πράξη της δημόσιας διοίκησης για την εφαρμογή της δικαστικής αυτής απόφασης. Γενικά στην Ελλάδα, απαιτείται η δημιουργία ψηφιακού φακέλου του αρχείου των Δικαστηρίων της χώρας. Η πρόσβαση στα ψηφιοποιημένα αρχεία, θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα και τη ταχύτητα των δικαστηρίων, μειώνοντας την έγχαρτη και ψηφιακή γραφειοκρατία. Επιπλέον, θα υπάρξει σημαντική εξοικονόμηση κόστους και πόρων και θα ενισχύσει τη διαφάνεια και τη διαχείριση των υποθέσεων. Ο θεσμός της διαμεσολάβησης, έχει κυριαρχήσει εδώ και χρόνια, σε πολλές χώρες του κόσμου, ενώ στην Ελλάδα απαιτείται ουσιαστική ενίσχυση του συγκεκριμένου θεσμού. Η διαμεσολάβηση είναι ένας εναλλακτικός τρόπος επίλυσης διαφορών και διεξάγεται με τη συνδρομή ενός τρίτου αντικειμενικού προσώπου, του Διαμεσολαβητή, ο οποίος προσπαθεί να οδηγήσει τα μέρη στην επίτευξη συμφωνίας.
Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/52/ΕΚ της ΕΕ περί Διαμεσολάβησης στη νομοθεσία της χώρας μας είναι πλέον γεγονός με την ψήφιση του νόμου 3898/12.12.2010 «Διαμεσολάβηση σε εμπορικές και αστικές υποθέσεις». Στη διαμεσολάβηση μπορούν να υπαχθούν διαφορές ιδιωτικού δικαίου (αστικές, εμπορικές, οικογενειακές, εργατικές). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άνοιξε πρόσφατα το δρόμο για την προώθηση της ψηφιοποίησης και την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων απονομής Δικαιοσύνης των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έκδοση κανονισμού για την ψηφιοποίηση της διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και συνοδευτικής οδηγίας , θα διευκολύνει την ηλεκτρονική επικοινωνία στο πλαίσιο των διαδικασιών διασυνοριακής δικαστικής συνεργασίας σε αστικές, εμπορικές και ποινικές υποθέσεις.
Η πρόσφατη απόφαση έλαβε χώρα λίγες ημέρες αφότου οι υπουργοί Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενέκριναν στρατηγική για την ηλεκτρονική Δικαιοσύνη για τα έτη 2024 έως 2028.. Υπέρβαση αρμοδιοτήτων και προσβολή της θεσμικής αυτονομίας των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταλογίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών στην Ευρωπαία Εισαγγελέα Λάουρα Κοβέσι, που είχε ζητήσει πρόσφατα την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών στην Ελλάδα. Η νέα Ευρωπαϊκή καταδίκη για την χώρα μας, ήρθε γιατί οι πολίτες περίμεναν ουσιαστικά 12 χρόνια να εφαρμοστεί μια δικαστική απόφαση. Δηλαδή ενώ από το 2009 είχε κριθεί στα Δικαστήρια η ακύρωση της άρσης απαλλοτρίωσης, μετά τη σιωπηρή άρνηση της διοίκησης, χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2019 ώστε να εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα για την άρση και το 2021 για να βγουν οι διαταγές πληρωμής για την αποζημίωση των ιδιοκτητών.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) αναφέρει στην απόφασή του πως “η εκτέλεση δικαστικής απόφασης είναι αναπόσπαστο μέρος της δίκαιης δίκης”.
Σύμφωνα με την υπόθεση, το “εθνικό δικαστήριο είχε ακυρώσει τη σιωπηρή άρνηση της διοίκησης να άρει την απαλλοτρίωση που αφορούσε το οικόπεδο των προσφευγόντων και παρέπεμψε την υπόθεση στη διοίκηση. Οι προσφεύγοντες, συνιδιοκτήτες ενός οικοπέδου, παραπονέθηκαν για την καθυστερημένη εκτέλεση της με αριθ. 3665/2009 απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης και για την έλλειψη αποτελεσματικής προσφυγής στο εσωτερικό δίκαιο”.
Όπως ανέφεραν οι προσφεύγοντες “η εν λόγω εσωτερική διαδικασία είχε κινηθεί από τους προκατόχους τους και αυτοί απέκτησαν από κοινού την κυριότητα του οικοπέδου στις 23 Ιουλίου 2010, μετά την καταχώριση της συμβολαιογραφικής τους πράξης στο Κτηματολόγιο.
Στις 29 Νοεμβρίου 2019 δημοσιεύθηκε το ΠΔ σχετικά με την τροποποίηση του σχεδίου πόλεως – περιελάμβανε δε την άρση της απαλλοτρίωσης και την επαναφορά της. Στις 31 Μαρτίου 2021 εκδόθηκαν διαταγές πληρωμής για την αποζημίωση των προσφευγόντων, θέτοντας έτσι τέλος στη διαδικασία εκτέλεσης.
Στον προσφεύγοντα της προσφυγής με αριθ. 47788/15, εν τω μεταξύ, επιδικάστηκε αποζημίωση 1.000 ευρώ από το Συμβούλιο Συμμόρφωσης (τριμελής επιτροπή) του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης για την μη εκτέλεση της απόφασης από τις αρχές. Το ποσό αυτό καταβλήθηκε στις 25 Απριλίου 2016”. Κατά το ευρωπαϊκό δικαστήριο ΕΔΔΑ η εκτέλεση απόφασης που εκδίδεται από οποιοδήποτε δικαστήριο πρέπει να θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της “ακροαματικής διαδικασίας”. Παρέπεμψε επίσης στη νομολογία του σχετικά με τη μη εκτέλεση ή την καθυστερημένη εκτέλεση τελεσίδικων εθνικών αποφάσεων.
“Το Δικαστήριο εκτίμησε ότι:
α) στην προκειμένη περίπτωση οι αρχές δεν κατέβαλαν τις απαραίτητες προσπάθειες για την πλήρη και έγκαιρη εκτέλεση της εκδοθείσας δικαστικής απόφασης υπέρ των προσφευγόντων και β) οι προσφεύγοντες δεν είχαν στη διάθεσή τους αποτελεσματικό ένδικο μέσο για τις καταγγελίες τους” υπογραμμίζεται.
Ενδεικτικό είναι πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τις αιτιάσεις της Κυβέρνησης. Εδώ και πολλά χρόνια, γινόμαστε μάρτυρες όχι μονάχα της καθυστέρησης έκδοσης δικαστικών αποφάσεων , αλλά και της καθυστέρησης εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων και μάλιστα από το ίδιο το ελληνικό δημόσιο. Στην Ελλάδα του 2024, οι περισσότερες δικογραφίες ακόμα μεταφέρονται με καροτσάκια των “σουπερμάρκετ”, ενώ η έλλειψη μηχανογράφησης- ηλεκτρονικής διακίνησης εγγράφων, ταλαιπωρεί πολίτες , δικαστικούς υπαλλήλους, δικαστές και δικηγόρους.
Σύμφωνα με την πρώην πρόεδρο της ένωσης διοικητικών Δικαστών,η Ελλάδα κατείχε την πρώτη θέση στις καθυστερήσεις έκδοσης των αποφάσεων από τις 26 χώρες της Ευρώπης. Στα Διοικητικά Δικαστήρια εκκρεμούν 288.229 υποθέσεις. Στο Πρωτοδικείο Αθηνών δεν έχουν προσδιοριστεί 44.000 υποθέσεις. Το «αναβολόσημο» που επιβλήθηκε πριν λίγα χρόνια, εξυπηρετεί «ταμειακές ανάγκες» και όχι την καταπολέμηση της ” βιομηχανίας” αναβολών, κυρίως με την προσκόμιση ιατρικών βεβαιώσεων.
Θεσμοθετήθηκε η καταβολή παραβόλου όταν το δικαστήριο κρίνει νόμιμο το αίτημα χορήγησης αναβολής, διάταξη που εξυπηρετεί ταμειακές ανάγκες και όχι την επιτάχυνση εκδίκασης των υποθέσεων, ενώ παραβλέπεται το γεγονός ότι η εκδίκαση των υποθέσεων αναβάλλεται σε ποσοστά που φθάνουν το 60 και 70% επειδή η διοίκηση δεν προσκομίζει τον φάκελο της υπόθεσης και τις απόψεις της. Ανάμεσα στα 47 κράτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, η χώρα μας κατέχει την τέταρτη θέση σε υπερβολικές καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης και έχει επανειλημμένα καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, λόγω υπερβάσεων του εύλογου χρόνου έκδοσης απόφασης.
Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο ότι πλήττεται το κύρος της χώρας μας διεθνώς, αλλά καταρρακώνεται και το «κοινό περί δικαίου αίσθημα» και η υγιής επιχειρηματική δραστηριότητα. Δεν μπορούν να εισπράξουν βεβαιωμένα πολλά εκατομμύρια ευρώ,από τις γνωστές λίστες φοροδιαφυγής(Λαγκάρντ, Μπόργιανς), λόγω πολυνομίας και γραφειοκρατίας.Το ίδιο συμβαίνει με το λαθρεμπόριο καυσίμων και καπνικών,όπου το κράτος ζημιώνεται με εκατομμύρια ευρώ.
Η πολυνομία αποτελεί τη βάση για την κακοδικία, την ανομία, τη διαφθορά. Το χάος της πολυνομίας είναι από τους κρισιμότερους «αόρατους» εχθρούς της ανάπτυξης. Η Ελλάδα είναι ίσως η χώρα με τους περισσότερους νόμους και ρυθμίσεις στον κόσμο, ένα πολυδαίδαλο νομικό σύστημα του οποίου την ισχύ κανείς δεν γνωρίζει και στα δίχτυα του οποίου «κολλάει» κάθε μεταρρυθμιστική απόπειρα. Με την πολυνομία εννοούμε την ύπαρξη πολλών Νόμων, Υπουργικών Αποφάσεων, Προεδρικών Διαταγμάτων και Εγκυκλίων για το ίδιο θέμα, συχνά αντικρουόμενων μεταξύ τους και οπωσδήποτε πολυδαίδαλων. Κακονομία είναι το φαινόμενο της κακής ποιότητας των νομικών ρυθμίσεων – αντικρουόμενοι, ασαφείς ή κακογραμμένοι νόμοι, ενίοτε γεμάτοι με άσχετες ή αυθαίρετες ρυθμίσεις. Απαιτείται νέα κωδικοποίηση νόμων, με απλούστευση και επαναδιατύπωσή τους.
Στη μηχανογράφηση, στην ηλεκτρονική διακίνηση δικαστικών εγγράφων ,κατέχουμε την τελευταία θέση στην Ευρώπη. Απαιτείται πλήρης μηχανογράφηση όλων των υπηρεσιών των δικαστηρίων και η καθιέρωση, πανελλαδικά και σε όλες τις διαδικασίες, της ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων.
Η Βουλή κατά το νομοθετικό της έργο, θα πρέπει να συμμορφώνεται με τη συνταγματική διάταξη που απαγορεύει να εισάγονται στους νόμους διατάξεις άσχετες με το κυρίως αντικείμενο του νόμου, ώστε να εκλείψει το απαράδεκτο φαινόμενο των λεγομένων «φωτογραφικών» διατάξεων, που εισάγονται τις μεταμεσονύκτιες ώρες και στην πλειοψηφία τους περνούν απαρατήρητες.
Σε πολλές περιπτώσεις η πρόσβαση του πολίτη στη δικαιοσύνη είναι πολύ ακριβή. Και τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχει το ίδιο το κράτος, το οποίο αποφασίζει πολλές φορές για φοροεισπρακτικούς λόγους, άλλες για εξοικονόμηση δαπανών και κάποιες φορές για να αποτρέψει τους πολίτες να καταφύγουν στη δικαιοσύνη.
Η ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, εδώ και χρόνια, δεν έχει προκηρύξει μόνιμες θέσεις εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού στα δικαστήρια της χώρας. Η ένωση δικαστών και οι δικηγορικοί σύλλογοι διαμαρτύρονται για την έλλειψη προσωπικού στα δικαστήρια και για το γεγονός ότι ελάχιστοι υπάλληλοι επωμίζονται δυσανάλογα μεγάλο φόρτο εργασίας. Εκτός από την έλλειψη προσωπικού, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει προβεί διαχρονικά στην κωδικοποίηση της νομόθεσιας (με την έννοια της τακτοποίησης και της κατηγοριοποίησης), με συνέπεια να υφίστανται πολλοί νόμοι για το ίδιο θέμα.
Επιπλέον,οι διαχρονικές καταγγελίες δικαστών για πολιτικές παρεμβάσεις της ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης,στο έργο των ανεξάρτητων δικαστών,μόνο προβλήματα δημιουργούν στην εξέλιξη μίας υπόθεσης. Προβλήματα που αμαυρώνουν την εικόνα της ανεξάρτητης Δικαιοσύνης. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαχρονικά δεν έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα δεν υφίσταται Συνταγματικό Δικαστήριο και απαιτείται πράξη της δημόσιας διοίκησης για την εφαρμογή μίας δικαστικής απόφασης. Η πράξη της διοίκησης συνήθως καθυστερεί υπερβολικά, επικαλούμενη ως
αιτιολογία καθυστέρησης την έλλειψη πόρων για την υλοποίηση της απόφασης. Αντιθέτως η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ισχύει από την δημοσίευσή της, ως νόμος του κράτους, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη πράξη της δημόσιας διοίκησης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αξιοκρατική εκλογή των Δικαστικών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, ώστε να λειτουργεί ως ανεξάρτητο Δικαστήριο.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο ελέγχει την συνταγματικότητα των νόμων, έχει αρμοδιότητα να εκδικάζει συνταγματικές προσφυγές πολιτών και ελέγχει τις πράξεις και παραλείψεις όλων των πολιτειακών οργάνων. Κάθε πολίτης δικαιούται να προσφύγει κατά κρατικής πράξης η οποία του θίγει ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο ατομικό δικαίωμα. Ως κρατική πράξη νοείται κάθε πράξη καθεμίας από τις τρεις εξουσίες του κράτους, όχι μόνο της
εκτελεστικής. Δηλαδή πράξη μπορεί να είναι νόμος, διοικητική πράξη ή δικαστική απόφαση. Αν το Συνταγματικό Δικαστήριο κάνει δεκτή την προσφυγή, τότε ακυρώνει την πράξη. Αν η πράξη είναι δικαστική απόφαση,
τότε εξαφανίζει την απόφαση του προηγούμενου δικαστηρίου και αναπέμπει την υπόθεση σε αυτό για επανεκδίκαση. Οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές για όλα τα κρατικά όργανα.
Η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης λόγω έλλειψης προσλήψεων στα δικαστήρια με ευθύνη του εκάστοτε υπουργού, η απουσία Συνταγματικού Δικαστηρίου, η υπερβολική καθυστέρηση αποστολής στην βουλή αιτημάτων άρσης ασυλίας βουλευτών, η μη εφαρμογή Δικαστικών αποφάσεων από την δημόσια διοίκηση, η τότε απομάκρυνση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, η τότε τροπολογία για τις τότε offshore εταιρείες υπουργών και βουλευτών, οι παρεμβάσεις στο έργο των ανεξάρτητων δικαστών, συνθέτουν πολλές φορές μία εικόνα διάλυσης, που αδικεί την Δικαιοσύνη με υπαιτιότητα της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.
Το Σύνταγμα της Ελλάδος, θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Όμως το ζήτημα είναι πρωτίστως η εφαρμογή και ο σεβασμός του Συντάγματος, καθώς πρόσφατοι νόμοι, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και η μη εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων από την δημόσια διοίκηση, παραβιάζουν ξεκάθαρα διατάξεις του Συντάγματος. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι η δημόσια διοίκηση οφείλει να σέβεται και να εφαρμόζει τις δικαστικές αποφάσεις. Επιπλέον, οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου επιτρέπονται μόνο σε έκτακτες περιστάσεις για την χώρα(π.χ. Πολέμου) και όχι στην συγκεκριμένη εποχή.
Σε δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως ανέρχεται το κόστος της διαφθοράς στην Ελλάδα, ενώ σε κακή σειρά επί συνόλου 196 χωρών κατατάσσεται η χώρα μας, σύμφωνα με το δείκτη αντίληψης της διαφθοράς. Η διαφθορά αυξάνει κατά 10 τοις εκατό το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, εξανεμίζοντας έτσι τα όποια οφέλη. Μερικά από τα αίτια της διαφθοράς, είναι η μη κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η μη παραδειγματική τιμωρία, η υπερβολική
καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης λόγω έλλειψης προσωπικού στα δικαστήρια, η έλλειψη σοβαρού ελέγχου από ανεξάρτητες αρχές, η αφαίρεση σημαντικών αρμοδιοτήτων από τις ανεξάρτητες αρχές, οι
αδικαιολόγητες παρεμβάσεις της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου δικαιοσύνης στο έργο των ανεξάρτητων Δικαστών σύμφωνα με καταγγελίες, η αναχρονιστική νομοθεσία, η γραφειοκρατία, η έλλειψη κυβερνητικής διαφάνειας, το ασθενές κράτος δικαίου, η έλλειψη αξιολόγησης και κινήτρων και η έλλειψη βασικής εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφθοράς ή οι πολιτικές παρεμβάσεις στους
ανεξάρτητους δικαστές.
Με την απόφαση 4467/2012 του Συμβουλίου της Επικρατείας, για πρώτη φορά, Ελληνικό Δικαστήριο αποζημιώνει πολίτη, λόγω μεγάλης καθυστέρησης στην απονομή της Δικαιοσύνης. Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού το Συμβούλιο της Επικρατείας σε μονομελή σύνθεση, εξέδωσε σ’ εφαρμογή του νόμου 4055/2012 , απόφαση επί αίτησης πολίτη με την οποία ζητάει να του καταβάλλει το ελληνικό Δημόσιο ως αποζημίωση 30.000 ευρώ, καθώς το δικαστήριο καθυστέρησε να εκδώσει την απόφαση του κατά 8 έτη, 6 μήνες και 18 ημέρες. Το ποσό αυτό το διεκδικούσε ως δίκαιη ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη από την παραβίαση του δικαιώματος του σε ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης. Από την πλευρά των εκπροσώπων του δικαστικού σώματος, αλλά και της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, που εκπροσωπήθηκε από την πρόεδρο του Αρείου Πάγου και την εισαγγελέα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην γενική συνέλευση της ένωσης δικαστών και εισαγγελέων, εκφράστηκε, στα βασικά σημεία, συμφωνία για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στη δικαιοσύνη με στόχο την επιτάχυνση, ενώ όλοι σημείωσαν το θλιβερό ρεκόρ της χώρας να κατέχει την 147η θέση στην παγκόσμια κατάταξη σχετικά με τις καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης.
Από τον Σεπτέμβριο του 2024, εφαρμόστηκε ο νόμος 5108/2024 , ο οποίος επέφερε την συγχώνευση των Ειρηνοδικείων ολόκληρης της χώρας με τα Πρωτοδικεία, με σκοπό την ταχεία απονομή της δικαιοσύνης (Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις). Η αλήθεια είναι ότι τελευταία, έχει ξεκινήσει μία σημαντική προσπάθεια με πολλές ψηφιακές υπηρεσίες των δικαστηρίων, με την ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, με την ενίσχυση της δικηγορικής ύλης με σκοπό την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, με τηλεματικες συνεδριάσεις των δικαστηρίων, με την καθιέρωση της απόλυσης δικαστών που καθυστερούν την έκδοση δικαστικής απόφασης εις βάρος του πολίτη κ.α…
Την τελευταία τριετία έχουν απολυθεί συνολικά 32 δικαστές και εισαγγελείς, ενώ στην τελευταία Πειθαρχική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου απολύθηκαν ένας Εφέτης, δύο πρόεδροι Πρωτοδικών και μια Πρωτοδίκης.
