Η περίοδος της γαλουχίας είναι ένα μοναδικό ταξίδι για κάθε μητέρα, γεμάτο όμορφες στιγμές αλλά και προκλήσεις. Μία από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν κατά τον θηλασμό είναι η μαστίτιδα, μια φλεγμονή του μαστού που εμφανίζεται κυρίως τις πρώτες 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο της λοχείας.
Είναι σημαντικό οι θηλάζουσες μητέρες να γνωρίζουν τα συμπτώματα, τις αιτίες, καθώς και τις στρατηγικές αντιμετώπισης και πρόληψης της μαστίτιδας, ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένες.
Τι είναι η μαστίτιδα και ποια είναι τα συμπτώματά της;
Η μαστίτιδα είναι μια λοίμωξη ή φλεγμονή του μαστού που προκαλείται συχνά από μικρόβια όπως ο Χρυσίζων Σταφυλόκοκκος (Staphylococcusaureus), το κολοβακτηρίδιο (e.coli) και ο σταφυλόκοκκος.
Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό (άνω των 38,5°C), ρίγος, έντονο πόνο, διόγκωση και κοκκίνισμα στην προσβεβλημένη περιοχή του μαστού, ενώ συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα που θυμίζουν γρίπη.
Ποια είναι τα αίτια της μαστίτιδας;
Η μαστίτιδα προκαλείται συχνά από παθογόνα μικρόβια, αλλά οι κύριοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της περιλαμβάνουν:
• Ερεθισμένες ή πληγωμένες θηλές: Οι ρωγμές στις θηλές αυξάνουν την πιθανότητα βακτηριακής μόλυνσης.
• Λανθασμένη προσκόλληση του βρέφους στον μαστό: Εάν το βρέφος δεν πιάνει σωστά τη θηλή, μπορεί να παρεμποδίζεται η αποτελεσματική απομάκρυνση του γάλακτος, οδηγώντας σε απόφραξη των πόρων.
• Παράλειψη ή καθυστέρηση γευμάτων θηλασμού: Η μη τακτική απομάκρυνση του γάλακτος από το στήθος μπορεί να προκαλέσει απόφραξη πόρων.
• Μη αποτελεσματικό άδειασμα του μαστού κατά το θηλασμό
• Σφιχτά ρούχα ή σφιχτό σουτιέν: Η πίεση στο στήθος μπορεί να επηρεάσει τη ροή του γάλακτος.
• Σωματική εξάντληση και άγχος: Η κόπωση και το άγχος επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή και τη ροή του γάλακτος.
Πώς να αντιμετωπίσετε τη μαστίτιδα;
Όταν εκδηλωθεί μαστίτιδα,η συνέχιση του θηλασμού είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή περαιτέρω επιπλοκών. Ο θηλασμός δεν πρέπει να διακόπτεται, καθώς αυτό μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση. Η απομάκρυνση του γάλακτος είναι ο βασικός τρόπος για να μειωθεί η πίεση στον μαστό κι αυτό βοηθά σημαντικά στην ανάρρωση.
• Συχνός θηλασμός ή άντληση γάλακτος: είναι σημαντικό να θηλάζετε ή να αντλείτε γάλα τακτικά, ξεκινώντας από τον προσβεβλημένο μαστό. Η συχνή απομάκρυνση του γάλακτος είναι το πιο σημαντικό βήμα.
• Μασάζ και κομπρέσες: ελαφρύ μασάζ με τα δάκτυλά σας να κάνουν την κίνηση από την ερεθισμένη περιοχή προς τη θηλή, κατά τη διάρκεια του θηλασμού, μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση του γάλακτος. Επίσης, θερμές κομπρέσες πριν και κρύες μετά τον θηλασμό ανακουφίζουν από τη φλεγμονή.
• Καλή υγιεινή και επούλωση των τραυμάτων στις θηλές: εάν υπάρχουν τραυματισμοί στις θηλές, πρέπει να τις φροντίζετε σωστά για να αποφευχθεί η μόλυνση.
• Φαρμακευτική αγωγή: Ο πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλά αναλγητικά ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (κατόπιν συνεννόησης με τον γιατρό σας). Η αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να βοηθήσει την εκροή του γάλακτος κι έτσι να συνεχιστεί ο θηλασμός. Εάν τα συμπτώματα της μαστίτιδας δεν υποχωρούν εντός 12-24 ωρών, ίσως απαιτείται αντιβιοτική αγωγή. Συνήθως, χορηγούνται αντιβιοτικά που είναι ασφαλή για τη μητέρα και το βρέφος, όπως η αμοξυκιλλίνη με κλαβουλανικό οξύ, καθώς και κεφαλοσπορίνες πρώτης γενιάς.
Η μαστίτιδα απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό αποστήματος, το οποίο είναι μια σοβαρή επιπλοκή και μπορεί να χρειαστεί διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση.
Πρόληψη της μαστίτιδας
Η πρόληψη της μαστίτιδας βασίζεται σε απλές αλλά αποτελεσματικές πρακτικές που στοχεύουν στη σωστή διαχείριση του θηλασμού και της υγιεινής των μαστών:
• Σωστή τοποθέτηση του βρέφους: Το μωρό πρέπει να είναι σωστά προσκολλημένο στον μαστό, ώστε να αποφεύγονται οι τραυματισμοί στις θηλές και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική απομάκρυνση του γάλακτος.
• Τακτικός θηλασμός: Η διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος θηλασμού μειώνει τον κίνδυνο απόφραξης των πόρων.
• Άνετα ρούχα και σουτιέν: Η αποφυγή σφιχτών ρούχων και η χρήση άνετων σουτιέν μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη της πίεσης στο στήθος και της φραγής των πόρων.
• Επαρκής ενυδάτωση και ξεκούραση: επαρκής ενυδάτωση και όσο τον δυνατόν πιο καλός και επαρκής ύπνος είναι σημαντικοί παράγοντες για να ενισχυθεί η παραγωγή γάλακτος, αλλά και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η σημασία της συνέχισης του θηλασμού
Είναι λογικό η μαστίτιδα να προκαλεί έντονο άγχος στις θηλάζουσες μητέρες, αλλά πρέπει να θυμούνται ότι είναι σημαντικό να συνεχιστεί ο θηλασμός. Ο απογαλακτισμός δεν αποτελεί λύση και, αντιθέτως, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Η συνέχιση του θηλασμού βοηθάει στον καθαρισμό των πόρων και στην απομάκρυνση του γάλακτος από το στήθος, κάτι που μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα.
