Η Ελληνική Ένωση Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών απένειμε σήμερα Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024, για δεύτερη χρονιά, τα Βραβεία Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή στην Αθήνα.
Τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής -Σμαρώ Κώτσια, Ιωάννα Μπλάτσου, Γεώργιος Παπαγιαννάκης, Σάββας Πατσαλίδης, Ελευθερία Ράπτου, Τόνια Τσαμούρη, οι Συνεργάτες της Επιτροπής -Δημήτρης Τσατσούλης και Ματίνα Καλτάκη- και τα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών -Ελένη Βαροπούλου, Ρέα Γρηγορίου, Άννυ Κολτσιδοπούλου, Ντέπυ Κορεντίνη, Νατάσσα Χασιώτη- απένειμαν σήμερα συνολικά 17 Βραβεία συν το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου, καθώς και 2 Επαίνους.
Την τελετή απονομής παρουσίασαν η κριτικός θεάτρου και δημοσιογράφος, μέλος της ΕλΕΚΘεΠΤε, Ματίνα Καλτάκη και ο κριτικός θεάτρου και πρόεδρος της ΕλΕΚΘεΠΤε, Γεώργιος Παπαγιαννάκης.
Η φετινή Τελετή Απονομής ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του διακεκριμένου σκηνοθέτη Σταύρου Ντουφεξή.
Βραβεύσεις
1. ΒΡΑΒΕΙΟ ΦΩΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Ελίζα Αλεξανδροπούλου (Νέκυια, σύλληψη/καλλιτεχνική επιμέλεια Γιάννης Αγγελάκας, σκην. Χρήστος Παπαδόπουλος, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση)
2. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ/ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑΣ
Αγγελική Τρομπούκη (Δωδέκατη Νύχτα ή Ό,τι Επιθυμείτε του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, σκην. Γιάννης Κακλέας, Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν)
3. ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ – ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Γιάννης Αγγελάκας – Coti K. (Νέκυια, σύλληψη/καλλιτεχνική επιμέλεια Γιάννης Αγγελάκας, σκην. Χρήστος Παπαδόπουλος, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση)
4.ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ
Ηλένια Δουλαδίρη (Σαλό, 120 Ημέρες στα Σόδομα, βασισμένο στην ομώνυμη ταινία του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, σκην. Άρης Μπινιάρης, Εναλλακτική Σκηνή – Εθνική Λυρική Σκηνή)
5.ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ
Νίκος Παπαδόπουλος (Μάθε με να Φεύγω του Άκη Δήμου, σκην. Γιάννης Σκουρλέτης, Bijoux de Kant Hood art space)
6.ΒΡΑΒΕΙΟ VIDEO ART
Klaas Verpoest (Η Αγαπημένη του Κυρίου Λιν του Philippe Claudel, σκην. Guy Cassiers, ΚΘΒΕ, Φεστιβάλ Αθηνών)
7.ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών (Λυσιστράτη του Αριστοφάνη, σκην. Εύη Σαρμή)
8.ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ
Το Νησί των Θησαυρών (βασισμένο στο βιβλίο του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, σκην. Θωμάς Μοσχόπουλος, Θέατρο Πόρτα)
9.ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
Rayman Ούρλιαξε του Γιάννη Μαυριτσάκη (σκην. Περικλής Μουστάκης, Θέατρο Σφενδόνη)
10.ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑΣ
Χάρης Φραγκούλης (Η Σκέψη του Λεονίντ Αντρέγιεφ, σκην. Χάρης Φραγκούλης, Θέατρο Σφενδόνη)
11.ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΕΑΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Νατάσα Εξηνταβελώνη (Ο Γλάρος του Άντον Τσέχωφ, σκην. Δημήτρης Καραντζάς, Θέατρο Προσκήνιο)
12.ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΕΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Γιάννης Νιάρρος (Ο Αποτυχημένος του Τόμας Μπέρνχαρντ, σκην. Έκτορας Λυγίζος, Εναλλακτική Σκηνή – Εθνική Λυρική Σκηνή)
13.ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ
Στεφανία Γουλιώτη (The Doctor του Ρόμπερτ Άικ, σκην. Κατερίνα Ευαγγελάτου, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου)
14.ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ
Αργύρης Ξάφης (Το πιο Όμορφο Σώμα που Έχει Βρεθεί ποτέ σε Αυτό το Μέρος του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, σκην. Ζωή Ξανθοπούλου, Θέατρο Θησείον)
15.ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΤΕΛΕΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
Λίγο Φαΐ για τον Δρόμο μια περιπατητική περφόρμανς του Κωνσταντίνου Μαυρόπουλου, σκην. Χρήστος Παπαδημητρίου, Ομάδα ΓΚΡΑΝ ΓΚΙΝΙΟΛ, Διάφοροι χώροι – Δυτική Θεσσαλονίκη
ΤΑΝΚ – Όλη Νύχτα Εδώ βασισμένο στο βιβλίο Όλη Νύχτα Εδώ σε επιμέλεια Ιάσονα Χανδρινού, δραματουργία της ομάδας RMS MATAROA, σκην. Μάνος Βαβαδάκης, ομάδα RMS MATAROA, Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν)
16.ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ
Κατερίνα Μαυρογεώργη (Jane βασισμένο στην Τζέην Έυρ της Σαρλότ Μπροντέ, Θέατρο Θησείον)
17.ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ο Αποτυχημένος του Τόμας Μπέρνχαρντ, σκην. Έκτορας Λυγίζος, Εναλλακτική Σκηνή – Εθνική Λυρική Σκηνή
ΕΠΑΙΝΟΙ
1ος Έπαινος
Στάθης Γράψας – Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) (Συνεχής ακτιβιστική δράση που αποτυπώνεται σε 14 παραστάσεις, βασισμένες στα βιώματα κρατουμένων, σε 9 Σωφρονιστικά Ιδρύματα, από το 2010)
2ος έπαινος
Ομάδα «Εν Δυνάμει» – Ελένη Δημοπούλου (Μια κοινότητα νέων καλλιτεχνών, με και χωρίς αναπηρία, η οποία, από το 2008, στηρίζει και ενθαρρύνει τα μέλη της να ενταχθούν ισότιμα στο κοινωνικό σύνολο μέσω της τέχνης)
ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ Θεόδωρος Τερζόπουλος
Η Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου & Παραστατικών Τεχνών Ιωάννα Μπλάτσου προλόγισε τον βραβευθέντα με το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου Θεόδωρο Τερζόπουλο:
«Επιλέξαμε να τιμήσουμε με το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου τον Θεόδωρο Τερζόπουλο -τον οικουμενικό Έλληνα, τον παγκόσμιο θεατράνθρωπο- με αφορμή την πλούσια, ακάματη πορεία του εδώ και σαράντα χρόνια, η οποία αποκρυσταλλώνεται στην ‘’Ορέστεια’’.
Η παλλαϊκής αποδοχής ‘’Ορέστεια’’ του Θεόδωρου Τερζόπουλου διατρανώνει urbi et orbi τη δύναμη του θεάτρου που εμβαπτίζεται στα νάματα του πολιτικού και οντολογικού προβληματισμού.
Το θέατρο του Θεόδωρου Τερζόπουλου είναι αποταμιευτήριο ατομικής και συλλογικής μνήμης, κεφάλαιο υψηλής αισθητικής, πυξίδα σύγχρονου φιλοσοφικού προβληματισμού. Είναι ο ομφάλιος λώρος που συνδέει οργανικά τον σύγχρονο θεατή με τις απαρχές του θεάτρου, με τον αρχέγονο Μύθο.
Η μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου έχει ενεργό σωματικό κέντρο, είναι μισγάγγεια ροών ψυχής και σώματος, ψυχοδιανοητική άσκηση, κράμα Ανατολής και Δύσης, γεφύρωση πολιτισμικών ορθωμάτων.
Η κολεκτίβα του Θεόδωρου Τερζόπουλου αποτελείται από σύγχρονους μύστες που ζουν και εργάζονται παρέα με τον δάσκαλό τους. Μοιράζονται δεκαετίες, δημιουργούν τον δικό τους χρόνο και κόσμο, που απαρτίζεται από πεφιλημένους τεθνεώτες -τη Σοφία Μιχοπούλου, την Αννέζα Παπαδοπούλου, τον Γιάννη Κουνέλη, τον Μπάμπη Τερζόπουλο- και ακριβούς ζώντες συνοδοιπόρους, όπως ο Τάσος Δήμας, η Σοφία Χιλλ, ο Σάββας Στρούμπρος, η Αγλαΐα Παππά, για να αναφέρω απλώς μερικούς.
Ο ίδιος ο Θεόδωρος Τερζόπουλος «υπερπόντιος» -όπως τον αποκαλεί ο φίλος του Βασίλης Παπαβασιλείου, «υπερπολιτισμικός» -όπως τον ονομάζει στο τελευταίο του βιβλίο ο συνάδελφος Δημήτρης Τσατσούλης, αεικίνητος, αειθαλής, δεκτικός, οικουμενικός , μαχητικός, ερευνητικός, διαλεκτικός, εγελιανός και ανατρεπτικός. Διάσχισε και διασχίζει όλον τον πλανήτη, σκηνοθετώντας έργα, διαμορφώνει σε κάθε χώρα που φιλοξενεί παραστάσεις του πυρήνες της Μεθόδου του, γονιμοποιεί και γονιμοποιείται συναναστρεφόμενος ανθρώπους άλλων πολιτισμών.
Ας ελπίσουμε ότι το θέατρο και η σκέψη του Θεόδωρου Τερζόπουλου δεν θα είναι το υστερόγραφο της ανθρώπινης προσπάθειας να αντισταθεί στην κυριαρχία του ανθρωπολογικού τύπου, που ονομάζεται μετάνθρωπος, και λυσσαλέα προωθείται από το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό σύστημα, αλλά η αφετηρία για τη διάσωση του ανθρώπινου είναι».
Η ομιλία του Θεόδωρου Τερζόπουλου:
Μπορεί το θέατρο να αφουγκραστεί το sos που εκπέμπει η εποχή μας; Αγωνιά για την ανθρώπινη κατάσταση όπως αυτή διαμορφώνεται τον 21ο αιώνα;
Ο πολίτης άγεται και φέρεται από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, από δίκτυα ενημέρωσης και εταιρείες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο και αν διευκολύνουν, αποτελούν το μεγάλο άλλοθι της επικοινωνίας, γιατί προσφέρουν την απαραίτητη απόσταση ασφαλείας από τον Άλλον. Οι σύγχρονοι άνθρωποι δεν συνυπάρχουν, ένα διάχυτο αίσθημα φόβου απέναντι στον Άλλον, τον διαφορετικό, κυριαρχεί στις σκέψεις και τις πράξεις τους.
Πτωχοποιημένοι πολίτες των σύγχρονων μητροπόλεων, έγκλειστοι στα κελιά της εικονικής πραγματικότητας, περιχαρακωμένοι στην ασφυκτική ιδιώτευσή τους. Ένας παράλληλος κόσμος, προκατασκευασμένος για να μπορούν οι άνθρωποι να ζουν με υποκατάστατα. Ένας κόσμος με ρομποτοποιημένες υπάρξεις μέσα σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα ελέγχου και καταστολής σε όλο το φάσμα της ζωής. Ο μηχανισμός της λήθης εγκαθιδρύθηκε.
Η παγκοσμιοποίηση και ο νεοφιλελευθερισμός δεν επιθυμούν τη δημιουργική συνάντηση της μνήμης με τον χρόνο, του μύθου με τον λόγο, αλλά αντιθέτως καθυποτάσσουν αυτές τις θεμελιώδεις αρχές σε ένα εξουσιαστικό, περιοριστικό σύστημα.
Μπορεί το θέατρο να λειτουργήσει ως ένα εργαστήρι συνύπαρξης μιας πολλαπλότητας διαφορετικοτήτων;
Μπορεί να γεφυρώσει τις γλώσσες, τις σχολές, τις εθνικές παραδόσεις, τις εποχές, τις τάσεις, χωρίς να λάβει υπόψιν το σύγχρονο τραύμα;
Ερωτήματα που συνήθως δεν απαντώνται γιατί τελικά το θέατρο υπάρχει και μακροημερεύει λόγω των αναπάντητων ερωτημάτων.
Το τραύμα αιμορραγεί και μας καλεί να ανακατασκευάσουμε τον Μύθο. Όπως λέει ο Χάινερ Μύλλερ, «ο μύθος είναι ένα σώρευμα, μια μηχανή, στην οποία μπορούν διαρκώς να προσαρτώνται κι άλλες μηχανές και μεταφέρει την ενέργεια ώσπου η αυξανόμενη ταχύτητα να ανατινάξει τον κύκλο του πολιτισμού», θα πρόσθετα τον κύκλο της βαρβαρότητας.
Θα ήθελα να αναφερθώ στο συγκλονιστικό γεγονός της νύχτας της 22ας Οκτωβρίου του 2019, όταν μέσα στη νεκρική ησυχία της απαγόρευσης της κυκλοφορίας στο Σαντιάγο της Χιλής, μια σοπράνο βγήκε στο μπαλκόνι και τραγούδησε συγκλονιστικά το τραγούδι του Victor Jara «Το δικαίωμα να ζεις ειρηνικά». Οι κάτοικοι βγήκαν στα παράθυρα, στα μπαλκόνια και χειροκροτούσαν με επευφημίες. Το γεγονός, σαν ηλεκτρικό ρεύμα, μεταδόθηκε από γειτονιά σε γειτονιά, η σοπράνο συνέχισε να τραγουδάει, οι επευφημίες πολλαπλασιάστηκαν μέχρι που έγιναν ένα ρυθμικό σύνθημα διεκδίκησης. Η μυλλερική μηχανή δημιουργήθηκε, ο προβολέας της ζωής φώτισε το μέλλον, ενώ ο προβολέας του θεάτρου παραπλανητικά συνεχίζει να φωτίζει τον εαυτό του.
Θεόδωρος Τερζόπουλος
Το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου φιλοτέχνησε και προσέφερε αφιλοκερδώς ο εικαστικός Θάνος Κυριακίδης (Blind Adam).
ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ των Βραβείων (με αλφαβητική σειρά):
Σμαρώ Κώτσια, Ιωάννα Μπλάτσου, Γεώργιος Παπαγιαννάκης, Σάββας Πατσαλίδης, Ελευθερία Ράπτου, Τόνια Τσαμούρη.
Με την Επιτροπή συνεργάστηκαν ο Δημήτρης Τσατσούλης και η Ματίνα Καλτάκη. Στην τελική επιλογή των παραστάσεων η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τις προτάσεις μελών της.
ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών:
Γιώργος Παπαγιαννάκης (Πρόεδρος)
Ιωάννα Μπλάτσου (Αντιπρόεδρος)
Τόνια Τσαμούρη (Γενική Γραμματέας)
Σμαρώ Κώτσια (Ταμίας)
Σάββας Πατσαλίδης (Έφορος Δημοσίων Σχέσεων)
ΜΕΛΗ της Ελληνικής Ένωσης Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών:
Βαροπούλου Ελένη (επίτιμο μέλος), Θωμαδάκη Μαρίκα (επίτιμο μέλος), Βερβεροπούλου Ζωή, Γρηγορίου Ρέα, Ζαπάντης Δημήτριος, Ιωαννίδης Γρηγόρης, Καγγελάρη Δηώ, Καλτάκη Ματίνα, Κολτσιδοπούλου Άννυ, Κορεντίνη Δέσποινα, Κώτσια Σμαρώ, Λιούτσια Ιωάννα, Μουντράκη Ειρήνη, Μπελέκου Ερριέττα, Μπλάτσου Ιωάννα, Παπαγιαννάκης Γεώργιος, Πατσαλίδης Σάββας, Πετάση Ελένη, Πεφάνης Γιώργος, Προύσαλη Εύη, Ράπτου Ελευθερία, Σιμελιτίδου Σοφία, Τεκτονίδου Παρασκευή, Τσαμούρη Τόνια, Τσατσούλης Δημήτρης, Τσιότσιου Αντριάνα, Τσόκου Γιάννα, Χασιώτη Νατάσσα
Στα διαλείμματα της τελετής, η σολίστ πιάνου Μαργαρίτα Κολάση ερμήνευσε:
1. Liszt, Paraphrase de concert sur Rigoletto S. 434.
2. Debussy, Feux d’artifice.
3. Mozart/Liszt, Réminiscences de Don Juan S. 418.
Την τελετή απονομής παρουσίασαν η Ματίνα Καλτάκη και ο Γεώργιος Παπαγιαννάκης.
Επιμέλεια powerpoint: Τόνια Τσαμούρη
Φωτογραφίες: Παναγιώτα Καραχάλιου
Video: Αταλάντη Απέργη
Οργάνωση επικοινωνίας: Ιωάννα Μπλάτσου
