Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών – Συνταγματολόγος
Η διαφορά αυτή τη στιγμή μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ είναι πέντε βουλευτές. Ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει μετά την πρώτη του διάσπαση 35 βουλευτές, ενώ το ΠΑΣΟΚ 31. Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουνίου του 2023 εξέλεξε 47 βουλευτές, έναντι 32 του ΠΑΣΟΚ. Η αποχώρηση των 10 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που συγκρότησαν την Κοινοβουλευτική Ομάδα και εν συνεχεία το κόμμα της Νέας Αριστεράς, κάνουν ουσιαστικά τη διαφορά. Αν φύγουν έξι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (ενώ φημολογείται η αποχώρηση 8-10 βουλευτών), το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύεται αυτομάτως αξιωματική αντιπολίτευση.
Η μη έγκριση – απαγόρευση της υποψηφιότητας του προέδρου Στέφανου Κασσελάκη, σίγουρα θα οδηγήσει στην ανεξαρτητοποίηση βουλευτών υποστηρικτών του ή στην δημιουργία νέου κόμματος, με πρόεδρο τον κ. Κασσελάκη, ως θύμα που του απαγόρευσαν να κατέλθει ως υποψήφιος πρόεδρος.
Ο κ. Καρανίκας για την απαγόρευση υποψηφιότητας Κασσελάκη, αναφέρεται σε ανάρτησή του σε «αποκλεισμό ανθρώπου» και «μπλόκο στη δημοκρατία», κάνοντας λόγο για «βαρόνους του ΣΥΡΙΖΑ» και αντιδημοκρατική διαδικασία.
Για να προκληθεί Έκτακτο Συνέδριο, με ζητούμενο την έκπτωσή του από το αξίωμα του πρόεδρου, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του 15% των οικονομικά τακτοποιημένων μελών του κόμματος, ήτοι 30.000 μελών.
Επιπλέον, αν σήμερα προκηρυχθεί Έκτακτο Συνέδριο στον ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να μεσολαβήσουν – βάσει διαδικασίας- τουλάχιστον τρεις μήνες και λόγω και των γιορτών, αυτό δεν θα μπορεί να λάβει χώρα νωρίτερα από το Φεβρουάριο.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διανύει την δεύτερη θητεία της στην κυβέρνηση, με την φυσιολογική φθορά, εξαιτίας της καθημερινότητας (ακρίβεια βασικών προϊόντων, αυξημένα τιμολόγια ρεύματος , εισπρακτικές εταιρείες χωρίς κρατικό έλεγχο κλπ), αλλά και δημοσιεύματα ότι ο πρωθυπουργός θα καταλάβει θέση στην ευρωπαϊκή ένωση, οπότε θα αποχωρήσει, την στιγμή μάλιστα που παρακολουθούμε την ανυπαρξία ηγετών στην ευρωπαϊκή ένωση.
Μπορεί η κρίση στο χώρο της λεγόμενης κεντροαριστεράς να αναδεικνύεται ακόμα και ως υπαρξιακή, εντούτοις στρατηγική είναι και η κρίση της εκάστοτε κυβέρνησης που διανύει την δεύτερη θητεία της. Κάποιοι πιστεύουν ότι το κυβερνών κόμμα είναι δύσκολο να έχει αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές, καθώς χρειάζεται 38% για να είναι σίγουρο ότι με το κλιμακωτό μπόνους του εκλογικού νόμου το πρώτο κόμμα θα λάβει οριακή αυτοδυναμία 152 εδρών. Ταυτόχρονα, όμως, δεν έχει συγγενικό κόμμα με το οποίο θα μπορεί να δημιουργήσει κυβέρνηση συνεργασίας, χωρίς να εκτεθεί -όπως θα γινόταν πχ αν σχηματιζόταν μια κυβέρνηση με την Ελληνική Λύση.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, μετά την χθεσινή ανανέωση της εμπιστοσύνης από την κομματική λαϊκή βάση, θα προωθήσει το προφίλ του νέου ανθρώπου, του άφθαρτου που δεν έχει διατελέσει ποτέ πρωθυπουργός ή υπουργός και του αυτοδημιούργητου που δεν προέρχεται από “τζάκι”. Πρώτος στόχος θα πρέπει να είναι ο επαναπατρισμός των ψηφοφόρων που στις προηγούμενες εθνικές εκλογές ψήφισαν Νέα Δημοκρατία και σε παλαιότερες εκλογικές αναμετρήσεις, ΣΥΡΙΖΑ.
Ο επαναπατρισμός του δημοκρατικού κέντρου, που κρίνει κάθε φορά και τον νικητή των εκλογών. Μεγάλο ποσοστό διαχρονικών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, είχαν κατευθυνθεί σε άλλα κόμματα, εξαιτίας λαθών, μνημονίων ή επίδειξη αλαζονείας από μεμονωμένα άτομα που κατείχαν κυβερνητικές θέσεις στο παρελθόν. Δανειακές συμβάσεις ή μνημόνια κατά πολλούς, είχαν στόχο την σωτηρία της πατρίδας, αλλά είχαν ταυτόχρονα δυσμενείς συνέπειες για τον προσωπικό προϋπολογισμό των νοικοκυριών. Την τελευταία διετία, το ΠΑΣΟΚ προέβαλε σημαντικές προτάσεις για την καθημερινότητα και για σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, αλλά υπήρχε έλλειμμα επικοινωνίας, οπότε δεν έφταναν στον απλό Πολίτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα,
Πρόταση που είχε καταθέσει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης στη Βουλή στις αρχές Φεβρουαρίου και προέβλεπε να απαγορευθεί τα ακίνητα που αποκτούνται μέσω Golden Visa να χρησιμοποιούνται για βραχυχρόνια μίσθωση, εξαιτίας των μη διαθέσιμων ακινήτων και των ακριβών ενοικίων. Την ανάγκη σχεδιασμού προγραμμάτων κοινωνικής κατοικίας ώστε να μειωθεί το κόστος ζωής για νέα ζευγάρια, φοιτητές και ευάλωτους πολίτες, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας πολύ μεγάλης δεξαμενής κοινωνικών κατοικιών, ώστε νέα ζευγάρια, φοιτητές και αδύναμοι συμπολίτες μας να μπορούν να τα ενοικιάσουν με πολύ χαμηλότερο κόστος απ’ ό,τι το σημερινό . Πρόσφατα μάλιστα , βρέθηκε στο προάστιο Sonnwendviertel, που είναι πρωτοπόρος στα προγράμματα κοινωνικής στέγης.
Εκεί υλοποιείται ένα πρότυπο πρόγραμμα ανάπλασης μιας περιοχής 300 στρεμμάτων, προκειμένου να κατασκευαστούν 5.500 νέες κοινωνικές κατοικίες για να στεγάσουν 13.000 πολίτες μέχρι το 2023. Συνδυάζεται, δε, με την κατασκευή ενός πάρκου με αθλητικές και εκπαιδευτικές υποδομές, δημιουργώντας πάνω από 20.000 θέσεις εργασίας. Οι δυνατότητες στην αξιωματική αντιπολίτευση: Σε καμία περίπτωση δεν κυβερνά η αντιπολίτευση , αλλά η απουσία αντιπολίτευσης δεν είναι άλλοθι για να μετατραπούμε σε μια χώρα μειωμένων προσδοκιών.
Πρώτον, ο τίτλος του επικεφαλής: «O πρόεδρoς της μεγαλύτερης σε δύναμη K.O. πoυ δεν μετέχει στην κυβέρνηση απoκαλείται αρχηγός της αξιωματικής αντιπoλίτευσης και έχει τα ιδιαίτερα δικαιώματα πoυ τoυ αναγνωρίζει o Kανoνισμός της Boυλής και oι κείμενες διατάξεις», αναφέρει το άρθρο 20 του Κανονισμού της Βουλής. Σημειώνεται ότι στο Σύνταγμα δεν υπάρχει αναφορά στον συγκεκριμένο όρο. Ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατέχει και περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο.
Δεύτερον, η θεσμική του σημασία: ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρείται ότι είναι ο τέταρτος κατά σειρά (μετά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της Βουλής) πολιτειακός παράγοντας.
Τρίτον, στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες έχει τυπικά το επιπρόσθετο δικαίωμα (άρθρο 143) να ζητήσει τη διεξαγωγή δύο συζητήσεων προ ημερησίας διατάξεως, με τους αρχηγούς των δεύτερου, τρίτου και τέταρτου κόμματος της αντιπολίτευσης να έχουν από μία. Θεωρητικά, επίσης, τυγχάνει μεγαλύτερης ανοχής έναντι των αρχηγών των μικροτέρων κομμάτων κάθε φορά που υπερβαίνει τον χρόνο ομιλίας στις συνεδριάσεις, ενώ είθισται και ο εκάστοτε πρωθυπουργός να έχει λεκτικές «μονομαχίες» μόνο με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Επίσης, διαθέτει –άρθρο 17 του Κανονισμού της Βουλής– το δικαίωμα να ορίσει ως και τρεις αναπληρωτές εκπροσώπους του στις συνεδριάσεις, όσους και ο πρωθυπουργός. Οι αρχηγοί των μικροτέρων κομμάτων, μόνο έως δύο. Υπό τον όρο «πρόταση μομφής» ή «πρόταση δυσπιστίας» αναφέρεται η πρόταση που καταθέτει κόμμα της αντιπολίτευσης στη Βουλή των Ελλήνων, με σκοπό το Σώμα να άρει την εμπιστοσύνη του από την κυβέρνηση ή από μέλος της.
Το καθεστώς που διέπει τη διαδικασία της πρότασης μομφής περιγράφεται πρωτίστως στο άρθρο 84 του Συντάγματος και με πιο αναλυτικό τρόπο στο άρθρο 142 του Κανονισμού της Βουλής. Tα μέσα κoινoβoυλευτικoύ ελέγχoυ, εκτός από την πρόταση δυσπιστίας, πoυ ρυθμίζεται από τo άρθρo 142, είναι: α) oι αναφoρές β) oι ερωτήσεις γ) oι επίκαιρες ερωτήσεις δ) oι αιτήσεις κατάθεσης εγγράφων ε) oι επερωτήσεις, στ) oι επίκαιρες επερωτήσεις και ζ) η σύσταση εξεταστικών επιτροπών.
Για αναζήτηση συγκεκριμένων ερωτήσεων, επερωτήσεων, αναφορών κ.λ.π, πατήστε εδώ:
Α) Αναφορές
(άρθρο 125 του ΚτΒ)
Καθένας ή πολλοί μαζί μπορούν να απευθύνουν εγγράφως και επωνύμως παράπονα ή αιτήματα στη Βουλή των Ελλήνων. Οι Βουλευτές μπορούν, εάν το επιθυμούν, να υιοθετήσουν τις αναφορές αυτές. Ο Υπουργός είναι υποχρεωμένος, εντός είκοσι πέντε ημερών, να απαντήσει στην αναφορά.
Β) Ερωτήσεις
(άρθρα 126-128Β του ΚτΒ)
Οι Βουλευτές μπορούν να απευθύνουν εγγράφως στους Υπουργούς ερωτήσεις για οποιαδήποτε δημόσια υπόθεση, οι οποίες σκοπούν στην ενημέρωση της Βουλής σχετικά με την υπόθεση αυτή. Οι Υπουργοί οφείλουν να απαντούν εγγράφως στους ερωτώντες Βουλευτές εντός είκοσι πέντε ημερών. Σε κάθε περίπτωση, στην αρχή μιας συνεδρίασης κάθε εβδομάδα εγγράφονται στην ημερήσια διάταξη της Βουλής και συζητούνται αναφορές και ερωτήσεις.
Γ) Επίκαιρες ερωτήσεις
(άρθρα 129-132Α του ΚτΒ)
Για θέματα της άμεσης επικαιρότητας, κάθε Βουλευτής έχει δικαίωμα να υποβάλλει επίκαιρη ερώτηση που απευθύνεται στον Πρωθυπουργό ή τους Υπουργούς, οι οποίοι απαντούν προφορικά. Μία φορά τουλάχιστον την εβδομάδα, ο Πρωθυπουργός απαντά ο ίδιος σε δύο τουλάχιστον επίκαιρες ερωτήσεις που αυτός επιλέγει. Επίκαιρες ερωτήσεις συζητούνται στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων σε τρεις συνεδριάσεις κάθε εβδομάδα, αλλά και στο Τμήμα διακοπής των εργασιών.
Δ) Αιτήσεις Κατάθεσης Εγγράφων
(άρθρο 133 του ΚτΒ)
Οι Βουλευτές έχουν το δικαίωμα να ζητούν εγγράφως από τους Υπουργούς την κατάθεση εγγράφων σχετικών με κάποια δημόσια υπόθεση. Ο Υπουργός οφείλει να καταθέσει εντός μηνός τα ζητούμενα έγγραφα. Πάντως δεν μπορούν να κατατεθούν έγγραφα που αφορούν διπλωματικό ή στρατιωτικό ή σχετικό με την ασφάλεια του Κράτους μυστικό.
Ε) Επερωτήσεις
(άρθρα 134-137 του ΚτΒ)
Οι επερωτήσεις αποσκοπούν στον έλεγχο της Κυβέρνησης για πράξεις ή παραλείψεις της. Οι Βουλευτές που έχουν καταθέσει ερωτήσεις ή αίτηση κατάθεσης εγγράφων μπορούν να τις μετατρέψουν σε επερωτήσεις εάν κρίνουν ότι η απάντηση του Υπουργού δεν είναι επαρκής. Οι επερωτήσεις συζητούνται στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων. Εάν υπάρχουν περισσότερες επερωτήσεις για το ίδιο θέμα, η Βουλή μπορεί να αποφασίσει την ταυτόχρονη συζήτησή τους, ή ακόμη και τη γενίκευση της συζήτησης.
ΣΤ) Επίκαιρες επερωτήσεις
(άρθρο 138 του ΚτΒ)
Για θέματα της άμεσης επικαιρότητας οι Βουλευτές έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν επίκαιρες επερωτήσεις. Οι επίκαιρες επερωτήσεις συζητούνται κάθε Δευτέρα στην Ολομέλεια αλλά και σε ορισμένες συνεδριάσεις του Τμήματος διακοπής των εργασιών. Κατά γενικό κανόνα, οι διαδικασίες που προβλέπει ο Κανονισμός για τις επερωτήσεις εφαρμόζονται και στις επίκαιρες επερωτήσεις.
Τέλος , ο εκάστοτε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, φαινομενικά είναι το νούμερο δύο και εν δυνάμει Πρωθυπουργός στις επόμενες εθνικές εκλογές.
