Η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας αποδίδεται, στο στρεβλό μοντέλο λειτουργίας της ευρωπαικής αγοράς ενέργειας, επισημαίνεται στην 4σέλιδη επιστολή του πρωθυπουργού προς την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. «Έχουμε δημιουργήσει ένα ακατανόητο «μαύρο κουτί», ακόμη και για τους ειδικούς. Και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πειστικά στους πολίτες μας γιατί η τιμή που πληρώνουν αυξάνεται τόσο ξαφνικά. Αυτό είναι, σε πολιτικό επίπεδο, απαράδεκτο….», αναφέρεται ενδεικτικά.
Ο πρωθυπουργός απευθύνθηκε στην πρόεδρο της Κομισιόν για το ακριβό ρεύμα στον ευρωπαϊκό νότο, καθώς Ελλάδα Βουλγαρία και Ρουμανία είναι τρεις από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από τις ακραίες ενεργειακές τιμές εδώ και 3 μήνες.
Η Ουκρανία επί σειρά ετών εξήγαγε ενέργεια προς χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Τώρα όχι μόνο δεν εξάγει αλλά εισάγει για να καλύψει και τις δικές της ανάγκες, μετά την καταστροφή των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας.
Η Ελλάδα παράγει καθαρή ενέργεια σε χαμηλό κόστος αλλά συνεισφέρει στις εξαγωγές προς Ουκρανία
Αρκεί ο χάρτης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων για μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη, για να αποτυπώσει το «στρεβλό», καθώς η Ουκρανία που επι σειρά ετών εξήγαγε ενέργεια προς χώρες της κεντρικής Ευρώπη, όχι μόνο δεν εξάγει αλλά εισάγει για να καλύψει και τις δικές της ανάγκες, μετά την καταστροφή των ενεργειακών υποδομών.
Με την κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Ουκρανία η Ελλάδα εξάγει ρεύμα προς τη Σόφια και με τη σειρά της η Βουλγαρία στέλνει στο Βουκουρέστι για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ουκρανίας.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δουλέψουν στο «φουλ» όλες οι μονάδες φυσικού αερίου και λιγνίτη για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση.
Και ενώ η Ελλάδα παράγει καθαρή ενέργεια σε χαμηλό κόστος, ο τελικός καταναλωτής πληρώνει ασύμμετρα υψηλά τιμολόγια.
Βλέπουμε πως το δίκτυο των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή μας είναι ισχνό, αντίθετα με το δίκτυο που διασυνδέσει τις χωρείς της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης, οι οποίες όμως που δεν φαίνεται να συνεισφέρουν εξίσου στις εξαγωγές προς την Ουκρανία . Ετσι διατηρούν πολύ χαμηλά τιμολόγια ενέργειας.
Η αυξημένη ζήτηση για ενέργεια φαίνεται οτι διαμορφώνει τις συνθήκες για ακραία υψηλές τιμές στα τιμολόγια και δημιουργεί συνθήκες δημιουργίας υπερκερδών για τους παραγωγούς ενέργειας.
Τι προτείνει ο πρωθυπουργός
Ο πρωθυπουργός προτείνει να επανεξεταστεί το μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας, να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι και να ενισχυθούν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις έτσι ώστε να μην δημιουργούνται συνθήκες για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που πλήττουν τους καταναλωτές αλλά και τον ισότιμο ανταγωνισμό στην Ένωση.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή: Σε ένα ακραίο σημείο, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία ήταν κατά 15 φορές πιο ακριβή στα 900 ευρω /μεγαβατώρα σε σχέση με τη γειτονική της Αυστρία.
Η παράταση της περιφερειακής αυτής ενεργειακής κρίσης που πλήττει συγκεκριμένες μόνο χώρες αποτελεί πλήγμα στον ανταγωνισμό ενισχύοντας τάσεις πολλαπλών ταχυτήτων στην ανάπτυξη και την ευημερία των κρατών μελών, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, ο οποίος προτείνει 4 σημεία:
– Ισχυρότερη διακυβέρνηση με καλύτερο συντονισμό
– Καλύτερη ρυθμιστική εποπτεία από τη Ε.Ε. στην ενεργειακή αγορά για αποτροπή αθέμιτων πρακτικών στην τιμολόγηση
– Διευθέτηση της μεταφοράς ενέργειας στην Ουκρανία και ανάκτηση ουρανοκατέβατων κερδών
– Ενδυνάμωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων
«Το μήνυμα εστάλη, παραδόθηκε και διαβιβάστηκε, όπως επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν.
«Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και είμαστε σε επαφή με όλα τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση του ζητήματος (ενεργειακής κρίσης). Γνωρίζετε ότι ήδη έχουμε λάβει έκτακτα μέτρα και προχωρήσαμε σε δομικές αλλαγές, τα τελευταία δύο χρόνια, για να ανακτήσουμε τον έλεγχο της ενεργειακής αγοράς. Οι τιμές ενέργειας, σήμερα , είναι πολύ πιο σταθερές σε σχέση με την αρχή της κρίσης», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Τιμ Μακ Φι.
