Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Η γερμανική πρωτεύουσα είναι η γενέτειρα του ντόνερ κεμπάπ, αυτού του πανταχού ευρωπαϊκού γρήγορου φαγητού, και αυτό φαίνεται.
Μαγαζιά με κεμπάπ πλαισιώνουν τους δρόμους πολλών γερμανικών πόλεων, ιδιαίτερα στο Βερολίνο, και το άρωμα του ψητού, σουβλιστού κρέατος δεν βρίσκεται ποτέ μακριά.
Περίπου δύο εκατομμύρια ντονέρ κεμπάπ – κρέας τυλιγμένο σε ψωμί, με σάλτσες και λαχανικά – καταναλώνονται καθημερινά στη Γερμανία, σύμφωνα με μια ένωση
βιομηχανίας, αρκετά για μια χώρα 83 εκατομμυρίων κατοίκων. Και το ντονέρ κεμπάπ έχει αντικαταστήσει ακόμη και το παλιό currywurst – τηγανητό μοσχαρίσιο λουκάνικο με κέτσαπ και σκόνη κάρυ – ως το πιο δημοφιλές πιάτο fast-food στη χώρα, σύμφωνα με έρευνα του 2022.
Για πολύ καιρό το ντονέρ κεμπάπ — που ξεκίνησε από Τούρκους μετανάστες στο Δυτικό Βερολίνο τη δεκαετία του 1970 — χρησίμευε ως σύμβολο του πολιτιστικού αντίκτυπου της τουρκικής μετανάστευσης στη Γερμανία.
Όμως τον τελευταίο καιρό, επειδή το πιάτο έχει γίνει πολύ πιο ακριβό, το κεμπάπ έχει φτάσει να συμβολίζει κάτι άλλο: την αγωνία για το χαρτζιλίκι.
«Συνήθιζα να τρώω ντονέρ κεμπάπ δύο φορές την εβδομάδα κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού μου διαλείμματος, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πια», είπε ένας 16χρονος μαθητής γυμνασίου που στάθηκε στην ουρά για ένα κεμπάπ 7,50 ευρώ έξω από ένα εστιατόριο στη γειτονιά του Βερολίνου, όπου υπάρχουν πολλά τέτοια εστιατόρια. «Τώρα σχεδόν πάντα αγοράζω κάτι στο σούπερ μάρκετ γιατί είναι φθηνότερο», πρόσθεσε.
«Μπορώ ακόμα να θυμάμαι όταν τα ντονέρ κεμπάπ πωλούνταν για 3,50 ευρώ», θυμήθηκε ένας άλλος μαθητής, ένας 15χρονος που ήταν επίσης στην ουρά. Κανένας από τους μαθητές δεν ήθελε να δώσει το όνομά του για λόγους προστασίας της ιδιωτικής ζωής.
Από το 2016, οι τιμές ντονέρ κεμπάπ στη Γερμανία έχουν αυξηθεί κατά 75 τοις εκατό (έναντι 24 τοις εκατό αύξησης του συνολικού πληθωρισμού), σύμφωνα με μια μελέτη που βασίζεται σε κριτικές της Google για εστιατόρια με κεμπάπ. Η αύξηση ήταν ιδιαίτερα έντονη την τελευταία διετία, με τη μέση τιμή να αυξάνεται από 5 ευρώ το 2022 σε 7 ευρώ το 2024.
Η δυσαρέσκεια για τις αυξανόμενες τιμές του κεμπάπ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη μεταξύ της γερμανικής νεολαίας, οδηγώντας σε ηλεκτρονικές εκκλήσεις προς τους πολιτικούς ηγέτες να δράσουν για να μειώσουν τις τιμές.
«Οκτώ ευρώ για έναν ντονέρ!», φώναξε ένας άνδρας στον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς στο Μόναχο σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο TikTok. «Μίλα στον Πούτιν! Θέλω να πληρώσω τέσσερα ευρώ για ένα ντονέρ. Σας παρακαλούμε!»
Έχει γίνει τέτοιο θέμα, που ορισμένοι πολιτικοί που ανήκουν στο ακροαριστερό Die Linke ή στο κόμμα της Αριστεράς, ζητούν «φρένο τιμής» στο ντονέρ κεμπάπ.
«Όταν οι νέοι ζητούν: «Ολάφ, κάνε το κεμπάπ φθηνότερο», αυτό δεν είναι διαδικτυακό αστείο, αλλά μια σοβαρή έκκληση για βοήθεια!», έγραψε η Κάθι Γκέμπελ, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του κόμματος της Αριστεράς, σε ένα μανιφέστο για το θέμα.
Το κράτος θα πρέπει να ορίσει μέγιστη τιμή 4,90 ευρώ ανά ντονέρ κεμπάπ, σύμφωνα με την εφημερίδα. Αυτό θα σήμαινε επιδότηση κάθε κεμπάπ ύψους 3 ευρώ, με αποτέλεσμα ετήσιο κόστος 4 δισεκατομμυρίων ευρώ για το κράτος με βάση την εκτίμηση ότι 1,3 δισεκατομμύρια ντονέρ κεμπάπ καταναλώνονται στη Γερμανία κάθε χρόνο.
Οι εκκλήσεις για ένα φρένο τιμών έχουν γίνει τόσο συχνές, που ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς ένιωσε υποχρεωμένος να απαντήσει στο TikTok.
«Είναι πολύ αξιοσημείωτο το γεγονός ότι με ρωτούν παντού, κυρίως οι νέοι, εάν θα πρέπει να υπάρχει τροχοπέδη στην τιμή για τα κεμπάπ», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς νωρίτερα φέτος, αναφερόμενος στο ήδη υπάρχον ανώτατο όριο τιμών στα ενοίκια σε ορισμένες περιφέρειες. «Δεν θα υπάρξει τροχοπέδη στην τιμή. Ζούμε σε μια οικονομία της αγοράς», πρόσθεσε. «Αλλά ο πληθωρισμός στη Γερμανία μειώνεται ήδη και θα συνεχίσει να πέφτει».
Οι τιμές του ντονέρ κεμπάπ έχουν αυξηθεί για τον ίδιο λόγο που αυξήθηκαν οι τιμές άλλων αγαθών: αύξηση των τιμών της ενέργειας και των βασικών εμπορευμάτων, ιδιαίτερα μετά την πλήρη εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία.
Ο πληθωρισμός υποχώρησε περαιτέρω στο 2,2% τον Ιούνιο, σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της ομοσπονδιακής στατιστικής υπηρεσίας της χώρας, από 6,2% πριν από ένα χρόνο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει άμεση ανακούφιση όσον αφορά το κόστος του κεμπάπ. Οι τιμές δεν αναμένεται να μειωθούν, αλλά να αυξηθούν λιγότερο γρήγορα.
«Οι αυξήσεις των τιμών που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια θα είναι μόνιμες», δήλωσε ο Timo Wollmershäuser, ειδικός σε θέματα μακροοικονομίας της Γερμανίας, προσθέτοντας ότι αυτό οφείλεται στις σημαντικές αυξήσεις των μισθών τα τελευταία χρόνια.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν επίσης ότι ένα φρένο στην τιμή του ντονέρ κεμπάπ θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε έλλειψη του – μια ακούσια επίδραση που θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργήσει περισσότερη αναταραχή δεδομένης της σημασίας του street food στη γερμανική κοινωνία.
«Δεν έχει νόημα», είπε ο Wollmershäuser.
Με πληροφορίες από POLITICO
