Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας στην ΕΕ, το θέμα των θεωρήσεων εισόδου των Τούρκων πολιτών στις χώρες της ζώνης Σένγκεν και η επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης ήταν τα βασικά θέματα στην ατζέντα της συνάντησης του Ευρωπαίου Επιτρόπου Γειτονίας και Διεύρυνσης Όλιβερ Βάρχελι με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στην ‘Αγκυρα.
«Η Τουρκία διεξάγει ενταξιακές διαπραγματεύσεις, αλλά σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι διαπραγματεύσεις αυτές έχουν ανασταλεί λόγω κάποιων οπισθοδρομήσεων στο κράτος δικαίου», τόνισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος στις από κοινού δηλώσεις του με τον Τούρκο υπουργό μετά τη συνάντησή τους.
«Προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος στον τομέα των διαπραγματεύσεων, είναι απαραίτητο να δούμε ότι γίνονται μεταρρυθμίσεις στον τομέα του κράτους δικαίου. Αυτός είναι ένας τομέας που μόνο το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει, δυστυχώς, η απόφαση αυτή δεν είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή» επισήμανε, προσθέτοντας πως «η Τουρκία μπορεί επίσης να αλλάξει αυτή την απόφαση, με τις μεταρρυθμίσεις που θα κάνει στον τομέα του κράτους δικαίου, μπορεί να σημειώσει πρόοδο στον τομέα αυτό και να κάνει το Συμβούλιο να αλλάξει την απόφαση αυτή».
Ο Όλιβερ Βάρχελι διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει δεσμευτεί εκ νέου να συνεργαστεί με την Τουρκία. «Θέλουμε να το κάνουμε με τρόπο που να είναι αμοιβαία επωφελής και με βάση τις δηλώσεις του ύπατου εκπροσώπου Ζοζέπ Μπορέλ το 2023», ξεκαθάρισε και διαβεβαίωσε τον Χακάν Φιντάν ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει την Τουρκία «ως υποψήφια χώρα, ως βασικό εταίρο, ως στρατηγικό και πολύ σημαντικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ, μια χώρα η οποία στην πραγματικότητα βρίσκεται στο σταυροδρόμι, στη μέση δύο ένοπλων συγκρούσεων».
Από την πλευρά του, ο Τούρκος ΥΠΕΞ χαρακτήρισε «χαμένη ευκαιρία» τη μη αποδοχή της Κοινής Δήλωσης για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας στην ειδική σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ στις 17-18 Απριλίου. «Ωστόσο, κατά τη σημερινή μας συνάντηση, (σ.σ. ο Όλιβερ Βάρχελι) δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας από αυτή την άποψη και ότι συνεχίζουν να εφαρμόζουν τις αποφάσεις που έχουν λάβει στην Κοινή Δήλωση για τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ και ότι στηρίζουν τον οδικό χάρτη που έχουν καταρτίσει. Αυτά είναι φυσικά καλά νέα για εμάς», ανέφερε ο Χακάν Φιντάν.
Ο ίδιος αναφέρθηκε επίσης με έμφαση στο θέμα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Τούρκοι πολίτες στις αιτήσεις τους για θεωρήσεις εισόδου στις χώρες της ΕΕ. «Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να έχει σοβαρές δυσκολίες σε θέματα θεωρήσεων, επειδή δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει την έλλειψη δυνατοτήτων τόσο στη μετανάστευση, όσο και στην ασφάλεια και στη μετα-COVID περίοδο. Φυσικά, αυτό είναι ένα ζήτημα που δείχνει ότι οι ανάγκες των πολιτών μας σε ορισμένα θέματα δεν ικανοποιούνται εγκαίρως. Διαπραγματευόμαστε αυτό το θέμα με τους Ευρωπαίους ομολόγους μας εδώ και αρκετό καιρό. Συζητάμε κατ’ ιδίαν με τις ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως όσον αφορά τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση της έκδοσης βίζας, ιδίως για τους επιχειρηματίες και τους φοιτητές μας. Μιλάμε ένας προς έναν με τις χώρες με τις οποίες οι πολίτες μας βρίσκονται σε πολυδιάστατη πολιτική, εμπορική, εκπαιδευτική, καλλιτεχνική και τουριστική αλληλεπίδραση και συζητάμε το θέμα αυτό με τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε.
«Στόχος μας είναι να κάνουμε κάποια από τα πράγματα που πρέπει να γίνουν στο εσωτερικό μας, ειδικά υπάρχουν 4-5 ζητήματα που σχετίζονται με νομοθετικές αλλαγές, και να ξεκινήσουμε πλήρως τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την απελευθέρωση της βίζας. Από την άλλη πλευρά, μέχρι να συμβεί αυτό, ειδικά το θέμα της διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων είναι σημαντικό», συμπλήρωσε ο Τούρκος υπουργός.
Απαντώντας στον Χακάν Φιντάν, ο Ευρωπαίος Επίτροπος δήλωσε: «Πέρυσι είδαμε 30% αύξηση των αιτήσεων θεώρησης από την Τουρκία, οπότε ο τουρκικός λαός έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να επωφεληθούν από αυτή την ευκαιρία, είναι απαραίτητη η διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων. Συζητήσαμε πώς μπορούμε να λύσουμε αυτή την κατάσταση και πώς οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν τις θεωρήσεις τους ταχύτερα. Πώς μπορούν να αποκτήσουν θεωρήσεις που θα ισχύουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πώς μπορούν να εισέλθουν στις χώρες της ΕΕ περισσότερες φορές εντός αυτής της περιόδου θεώρησης, συζητήσαμε αυτά τα θέματα».
Στο άλλο μεγάλο θέμα που απασχολεί την ‘Αγκυρα στις σχέσεις της με τις Βρυξέλλες, εκείνο της Τελωνειακής Ένωσης, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως το ζήτημα της επικαιροποίησής της είναι εξαιρετικά σημαντικό. «Εργαζόμαστε σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Εμπορίου μας για το θέμα αυτό. Επί της αρχής, συμφωνούμε με τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους αρμόδιους Επιτρόπους, ιδιαίτερα με τον κ. Βάρχελι» ανέφερε.
«Εργαζόμαστε για την Τελωνειακή Ένωση σε δύο διαφορετικούς τομείς» διευκρίνισε από την πλευρά του ο Επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση. «Πρώτα απ’ όλα, ασχολούμαστε με την εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων, δηλαδή αναλύουμε και συζητάμε με τους Τούρκους συναδέλφους μας πώς να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υπάρχουσα Τελωνειακή Ένωση. Αντιμετωπίζουμε όλες τις υφιστάμενες εμπορικές δυσκολίες. Συζητάμε εμπορικά ζητήματα που αποτελούν εμπόδιο στη λειτουργικότητα της Τελωνειακής Ένωσης» δήλωσε. Στον τομέα αυτό έχουν εντοπιστεί 26 τέτοιες δυσκολίες, εκ των οποίων αντιμετωπίστηκαν οι 15.
Ο δεύτερος τομέας αφορά, σύμφωνα με τον κ. Βάρχελι, την αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης. «Υπό αυτή την έννοια, εξετάζουμε όλες τις διαθέσιμες επιλογές. Αποφασίσαμε να οδηγήσουμε αυτές τις διαπραγματεύσεις στο επόμενο στάδιο. Θα εξετάσουμε ποιοι τομείς θα αναθεωρηθούν». Έσπευσε να διευκρινίσει ωστόσο ότι η Κομισιόν θα ζητήσει την έγκριση του Συμβουλίου προς αυτή την κατεύθυνση, εκφράζοντας την ελπίδα «ότι από φέτος θα αρχίσει να συζητείται η αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης. Την ουσιαστική απόφαση πάντως, όπως επανέλαβε, θα λάβει το Συμβούλιο. «Εμείς, ως Επιτροπή, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση από την πλευρά μας», συμπλήρωσε.
Τέλος, αναφορικά με το μεταναστευτικό, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας είπε ότι μίλησε με τον κ. Βάρχελι για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, «η οποία αποτελεί προβληματικό τομέα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για εμάς».
Όπως γνωρίζετε, υπάρχει ένας μηχανισμός που επιχειρείται να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει τα τελευταία χρόνια μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας για το θέμα αυτό. Συζητήσαμε για το πώς μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα. Ειδικότερα, το τρέχον ζήτημα της επιστροφής μεταναστών από άλλες χώρες», συμπλήρωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Τέλος, ερωτηθείς για τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για την ΕΕ, ο Χακάν Φιντάν δήλωσε: «Ιστορικά, πάντα δίναμε προτεραιότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εξακολουθούμε να την προτιμάμε. Σε αυτό το σημείο, δεν έχουμε κανένα δισταγμό για την εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας και της πολιτικής συνεργασίας με τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την πραγματοποίηση περαιτέρω βημάτων. Αλλά το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακολουθούν την ταυτοτική πολιτική, ιδίως στην εσωτερική τους πολιτική, τον φτηνό και ανέξοδο αντιτουρκικό λόγο, τον αντιισλαμικό λόγο, που συνδυάζεται με άλλους λόγους για τους μετανάστες και παρουσιάζεται στις κοινωνίες τους ως προπαγανδιστική δραστηριότητα, και έρχονται στην εξουσία κερδίζοντας φτηνές ψήφους μέσω αυτού[…] Ως Τουρκία, εμείς, με τη δυναμική μας δομή, την πολιτική μας σταθερότητα, την ισχυρή μας οικονομία, τον δυναμικό μας πληθυσμό και το δίκτυο συνεργασίας μας στην περιοχή, είμαστε πάντα υπέρ της περαιτέρω ανάπτυξης των σχέσεών μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πότε και πώς θα απαλλαγούν από την ταυτοτική πολιτική και θα τη μεταφέρουν σε ένα στρατηγικό πλαίσιο είναι φυσικά δική τους επιλογή. Αλλά δεν θα εγκαταλείψουμε τη στρατηγική μας να γίνουμε κεντρική χώρα και την ιστορική μας διαδρομή μόνο και μόνο επειδή δεν κάνουν αυτή την επιλογή».
