Ζήσης Ψάλλας Οι επιστήμονες δημιούργησαν τέσσερα ανάλογα της CBN που προέρχονται από την κάνναβη με ενισχυμένες νευροπροστατευτικές ιδιότητες και δυνατότητα θεραπευτικής εφαρμογής σε νευρολογικές διαταραχές όπως το Αλτσχάιμερ, το Πάρκινσον και η τραυματική εγκεφαλική βλάβη. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν νέες πτυχές της νευροπροστατευτικής δραστηριότητας της CBN και καταδεικνύουν τις κλινικές δυνατότητες της CBN και την αξία της μελέτης των αναλόγων της.
Ένα στα 10 άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών αναπτύσσει νευρολογική διαταραχή που σχετίζεται με την ηλικία, όπως Αλτσχάιμερ ή Πάρκινσον, ωστόσο οι θεραπευτικές επιλογές παραμένουν σπάνιες για αυτόν τον πληθυσμό. Οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να διερευνούν εάν τα κανναβινοειδή -ενώσεις που προέρχονται από το φυτό της κάνναβης, όπως η γνωστή THC (τετραϋδροκανναβινόλη) και η CBD (κανναβιδιόλη)- μπορούν να προσφέρουν μια λύση.
Ένα τρίτο, λιγότερο γνωστό κανναβινοειδές που ονομάζεται CBN (κανναβινόλη) έχει πρόσφατα κεντρίσει το ενδιαφέρον των ερευνητών, οι οποίοι διερευνούν τις κλινικές δυνατότητες αυτής της πιο ήπιας, λιγότερο ψυχοδραστικής ουσίας.
Σε νέα μελέτη, οι επιστήμονες στο Ινστιτούτο Salk εξηγούν πώς η CBN προστατεύει τον εγκέφαλο από τη γήρανση και τον νευροεκφυλισμό και στη συνέχεια χρησιμοποιούν τα ευρήματά τους για να αναπτύξουν πιθανές θεραπευτικές ουσίες. Οι ερευνητές δημιούργησαν τέσσερις ενώσεις εμπνευσμένες από την CBN που ήταν πιο νευροπροστατευτικές από το τυπικό μόριο CBN -μία από τις οποίες ήταν εξαιρετικά αποτελεσματική στη θεραπεία τραυματικού εγκεφαλικού τραυματισμού σε ένα μοντέλο μύγας Drosophila.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Redox Biologyon, υποδηλώνουν μια υπόσχεση για τη CBN ως θεραπεία νευρολογικών διαταραχών όπως τραυματική εγκεφαλική βλάβη, νόσος Αλτσχάιμερ και νόσος Πάρκινσον, και υπογραμμίζουν επίσης ότι περαιτέρω μελέτες των επιδράσεων του CBN στον εγκέφαλο θα μπορούσαν να εμπνεύσουν την ανάπτυξη νέων θεραπείες για κλινική χρήση.
«Όχι μόνο η CBN έχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες, αλλά τα παράγωγά της έχουν τη δυνατότητα να γίνουν νέα θεραπευτικά για διάφορες νευρολογικές διαταραχές», λέει η καθηγήτρια Pamela Maher, ανώτερη συγγραφέας της μελέτης. «Καταφέραμε να εντοπίσουμε τις δραστικές ομάδες στη CBN που κάνουν αυτή τη νευροπροστασία και στη συνέχεια να τις βελτιώσουμε για να δημιουργήσουμε παράγωγες ενώσεις που έχουν μεγαλύτερη νευροπροστατευτική ικανότητα και αποτελεσματικότητα».
Πολλές νευρολογικές διαταραχές περιλαμβάνουν τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων που ονομάζονται νευρώνες, λόγω της δυσλειτουργίας των μιτοχονδρίων τους που παράγουν ενέργεια. Η CBN επιτυγχάνει το νευροπροστατευτικό αποτέλεσμα αποτρέποντας αυτή τη μιτοχονδριακή δυσλειτουργία -αλλά το πώς ακριβώς το κάνει αυτό και αν οι επιστήμονες μπορούν να βελτιώσουν τις νευροπροστατευτικές ικανότητες της CBN, παραμένει ασαφές.
Η ομάδα του Salk ανακάλυψε προηγουμένως ότι η CBN τροποποιούσε πολλαπλά χαρακτηριστικά της μιτοχονδριακής λειτουργίας για να προστατεύσει τους νευρώνες από μια μορφή κυτταρικού θανάτου που ονομάζεται ωξύτωση/φερρόπτωση. Αφού αποκάλυψαν αυτόν τον μηχανισμό της νευροπροστατευτικής δραστηριότητας της CBN, άρχισαν να εφαρμόζουν τόσο ακαδημαϊκές όσο και βιομηχανικές μεθόδους ανακάλυψης φαρμάκων για να χαρακτηρίσουν περαιτέρω και να προσπαθήσουν να βελτιώσουν αυτή τη δραστηριότητα.
Για να δοκιμάσει τις χημικές φαρμακευτικές ιδιότητες των τεσσάρων αναλόγων CBN, η ομάδα τα εφάρμοσε σε καλλιέργειες νευρικών κυττάρων ποντικού και ανθρώπου. Όταν ξεκίνησαν την ωξύτωση/φερρόπτωση με τρεις διαφορετικούς τρόπους, διαπίστωσαν ότι καθένα από τα τέσσερα ανάλογα ήταν σε θέση να προστατεύσει τα κύτταρα από το θάνατο και είχε παρόμοιες νευροπροστατευτικές ικανότητες σε σύγκριση με τη κανονική CBN.
Τα επιτυχημένα ανάλογα τέθηκαν στη συνέχεια σε δοκιμή σε ένα μοντέλο μύγας φρούτων Drosophila με τραυματική εγκεφαλική βλάβη. Ένα από τα ανάλογα, το CP1, ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη θεραπεία τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης -παράγοντας το υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης μετά την έναρξη της πάθησης.
