Ο Ιωσήφ ο υμνογράφος (Συρακούσες, 816 – Κωνσταντινούπολη, 3 Απριλίου 886) ήταν σημαντικός Έλληνας μουσικός και ποιητής της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής.
Ο Όσιος Ιωσήφ γεννήθηκε στη Σικελία από ενάρετους και ευσεβείς γονείς, τον Πλουτίνο και την Αγάθη. Τα περί της ζωής και της δράσεώς του τα γνωρίζουμε από τον βίο που συνέταξε ο μαθητής και διάδοχός του στη μονή του, Θεοφάνης, συμπληρωματικά δε από τα εγκώμια που του αφιέρωσαν ο Ιωάννης Διάκονος και ο Θεόδωρος Πεδιάσιμος.
Έγραψε πολυάριθμους κανόνες των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών και σε αγίους.
Ένα από τα ωραιότερα ποιήματά του είναι ο κατανυκτικότατος κανόνας του Ακάθιστου Ύμνου «Χριστού βίβλον έμψυχον». Συμπλήρωσε την «Οκτόηχο» του Ιωάννη Δαμασκηνού, και πρόσθεσε 48 κανόνες με το όνομα «Ιωσήφ».
Έργα του τυπώθηκαν το 1610 και 1640 στη Βενετία.
Απολυτίκιον
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα
Τὸ δωδεκάχορδον τοῦ Λόγου ὄργανον, τὴν παναρμόνιον λύραν τῆς χάριτος, τὸ Ὑμνογράφον Ἰωσὴφ τιμήσωμεν ἐπαξίως, οὗτος γὰρ ἀνύμνησε, μελιχροὶς μελωδήμασι, Πνεύματι κινούμενος, τῶν Ἁγίων πᾶν σύστημα. Μεθ’ ὧν καὶ ἱκετεύει ἀπαύστως, δοῦναι ἠμὶν πταισμάτων λύσιν.
