Άδειοι σιδηροδρομικοί σταθμοί ελλείψει τρένων, απεργία στα νοσοκομεία, αποκλεισμοί δρόμων αύριο, γενική απεργία στα σκαριά: η θερμοκρασία της κοινωνίας στην Αργεντινή ανεβαίνει σιγά σιγά, καθώς τα μέτρα λιτότητας του αλλοπρόσαλου Χαβιέρ Μιλέι αρχίζουν να καίνε, την ώρα που ο ίδιος μιλά για εξυγίανση.
Τα επίσημα ταξίδια γίνονται πλέον σε μικρές ομάδες και με κανονικές πτήσεις, ο αριθμός των υπουργείων μειώθηκε κατά το ήμισυ, 50.000 θέσεις δημοσίων υπαλλήλων καταργήθηκαν, 27.000 «παράτυπα» κοινωνικά επιδόματα περικόπηκαν, όπως και οι επιδοτήσεις των δημοσίων συγκοινωνιών: η κυβέρνηση Μιλέι έχει επιτεθεί εδώ και δύο μήνες στο «Κράτος εχθρό».
Η Αργεντινή κατέγραψε τον Ιανουάριο το πρώτο μηνιαίο δημοσιονομικό πλεόνασμα εδώ και μία δωδεκαετία, ανακοίνωσε πανηγυρικά το υπουργείο Οικονομίας. Και ο στόχος είναι «μηδενικό έλλειμμα» το 2024. Η κυβέρνηση Μιλέι διαβεβαιώνει ότι ο πληθωρισμός έχει ήδη καμφθεί μετά την ανάληψη της εξουσίας: 25% τον Δεκέμβριο, 20% τον Ιανουάριο, «πιο κοντά στο 10% τον Φεβρουάριο» και πιθανώς σε μονοψήφιο νούμερο κατά το δεύτερο εξάμηνο, ισχυρίζεται ο υπουργός Οικονομίας, Λουίς Καπούτο.
«Εξυγίανση ή απλός εξανεμισμός των εισοδημάτων;», αναρωτιέται ο οικονομολόγος Σαλβατόρ Βιτέλι που θεωρεί ότι πρόκειται για άμεσα μαθηματικά αποτελέσματα και δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι θα διαρκέσουν. «Η κοινωνική παράμετρος θα καθορίσει για πόσο χρόνο να γίνεται ανεκτή αυτή η μέθοδος της εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών».
Η λιτότητα πλήττει τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα
Πάντως αυτήν τη στιγμή, ακόμη και αν ο Μιλέι ισχυρίζεται ότι «η πολιτική κάστα είναι αυτή που θα πληρώσει την προσαρμογή», η λιτότητα πλήττει τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα μέσω των δημοσίων συγκοινωνιών, των φαρμάκων (αύξηση του κόστους της προπληρωμένης ασφάλισης υγείας), της απελευθέρωσης των τιμών των τροφίμων και της στέγης.
Για παράδειγμα, η μέση τιμή του εισιτηρίου λεωφορείου στο Μπουένος Άιρες πολλαπλασιάσθηκε επί 4 σε δύο μήνες, από τα 85 στα 300 πέσος (από 9 σε 30 λεπτά του ευρώ). Το εισιτήριο του μετρό θα φθάσει μέχρι τον Μάιο από τα 125 στα 667 πέσος (από 13 σε 75 λεπτά του ευρώ).
Τα ποσά φαίνονται μικρά, αλλά είναι τερατώδη για τα χαμηλά εισοδήματα: ο μέσος μισθός με την καθυστερημένη αύξηση κατά 15% τον Φεβρουάριο φθάνει τα 180.000 πέσος (204 δολάρια), τη στιγμή που από την προηγούμενη αναπροσαρμογή αυτού του μισθού μέχρι σήμερα, ο πληθωρισμός, που έτρεχε με 254% σε ετήσια βάση, του αφαίρεσε περισσότερο του 50%.
«Τώρα ξέρω τι είναι το περπάτημα. Σταμάτησα να παίρνω ορισμένα λεωφορεία, μου κόστιζε 26.000 πέσος το μήνα, αντί 12.000 πριν», λέει η Γιανίνα Σάλτο που εργάζεται ως οικιακή βοηθός για 2.500 πέσος την ώρα και περιμένει σε μία από τις ατελείωτες ουρές στην στάση του λεωφορείου.
«Δεν θα έχει καλό τέλος»
Τουλάχιστον, το μεγαλύτερο συνδικάτο, η CGT και ο ούλτρα-φιλελεύθερος πρόεδρος συμφωνούν σε ένα σημείο: «η πιο σκληρή χρονική περίοδος θα είναι ανάμεσα στον Μάρτιο και τον Απρίλιο», δήλωσε αυτήν την εβδομάδα ο Μιλέι.
Με τη σωρευτική επίδραση του πληθωρισμού, τη στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας και το κόστος των προμηθειών και των σχολικών διδάκτρων κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους.
Αλλά, σύμφωνα με τον Μιλέι, «όταν πιάσουμε πάτο, θα ανεβούμε», ενώ το υπουργείο Οικονομίας προβλέπει την άρση του ελέγχου του συναλλάγματος, που βαρύνει τους πολίτες από το 2019, στα μέσα του 2024.
Αντίθετα, για την CGT «το συγκρουσιακό κλίμα στην κοινωνία θα αυξάνεται. Και δυστυχώς δεν θα έχει καλό τέλος», προειδοποιεί ο Πάμπλο Μογιάνο, μέλος της ηγεσίας του συνδικάτου που οργάνωσε στο τέλος του Ιανουαρίου γενική απεργία (με αρκετά μικρή συμμετοχή) και διαδηλώσεις σε ολόκληρη την χώρα (με μεγάλη συμμετοχή). Το συνδικάτο προγραμματίζει νέες κινητοποιήσεις σε εθνική κλίμακα.
«Σαν να βρίσκεται σε μία μοναδική εμπειρία στη φύση»
Η εικόνα του Μιλέι στέλνει αντιφατικά μηνύματα. Σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η δημοφιλία του αρχίζει να φθίνει, με αργούς ρυθμούς. Συγκεντρώνει λίγο λιγότερο το 50% θετικών γνωμών. Αλλά, παραδόξως, και για πρώτη φορά εδώ και καιρό, η πλειονότητα (46% έναντι 41%) περιμένει βελτίωση της οικονομικής κατάστασης την επόμενη διετία.
Μία σημαντική ένδειξη μεταξύ άλλων, η παράλληλη ισοτιμία του δολαρίου, σύνηθες θερμόμετρο της οικονομικής αγωνίας των Αργεντίνων, παραμένει σταθερή εδώ και εβδομάδες, γύρω στα 1.100 πέσος ανά δολάριο, σε μακρινή, αλλά όχι και εξωπλανητική, απόσταση από την επίσημη ισοτιμία των 882 πέσος ανά δολάριο
Αυτό που απομένει είναι η φιλελεύθερη «επανίδρυση», το πακέτο των απορρυθμιστικών μεταρρυθμίσεων του Μιλέι, που απορρίφθηκε πρόσφατα στο Κοινοβούλιο, όπου το κόμμα του προέδρου είναι μειοψηφικό. Το σχέδιο θα επιστρέψει αναμφίβολα σε δόσεις.
«Αυτός ο δυσανάγνωστος πρόεδρος συνεχίζει να αψηφά το κατεστημένο και την κλασσική πολιτική με την υπερδραστηριότητά του στα κοινωνικά δίκτυα, την ιδεολογική, συγκρουσιακή του επικοινωνιακή πολιτική (…) χωρίς να αναζητά συμφωνίες, χωρίς να δημιουργεί πλειοψηφίες, χωρίς να μετρά το κόστος. Σαν να βρίσκεται σε μία μοναδική εμπειρία στη φύση», συνοψίζει η εφημερίδα La Nacion.
