Την ακλόνητη πεποίθηση του ότι στην πυρκαγιά στο Μάτι το 2018 «κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε επιχειρησιακά, με τα μέσα που διαθέταμε» εξέφρασε κατά τη δεύτερη μέρα απολογίας του στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο, ο τότε διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων Ιωάννης Φωστιέρης, ο οποίος επέρριψε ευθύνες στο Λιμενικό και την Αστυνομία.
Ο κατηγορούμενος, πολλοί ισχυρισμοί τού οποίου προκάλεσαν αντιδράσεις από τους συγγενείς θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς, επέλεξε στην κατακλείδα της απολογίας του να δηλώσει, επικαλούμενος επιστημονικές γνώμες, ότι «το Μάτι πέθανε εκατό μέτρα πριν το μέτωπο της φωτιάς περάσει τη Μαραθώνος από τα υπέρθερμα αέρια. Πρώτα πέθανε και μετά κάηκε. Εμείς δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι. Τα εναέρια μέσα ήταν μετρημένα κουκιά και δεν μπορούσαν με τέτοιους ανέμους». Υποστήριξε δε πως ορθώς δεν έγινε οργανωμένη απομάκρυνση «γιατί θα είχαμε 200 νεκρούς».
Κατά την εξέταση του από έδρας, ο κ. Φωστιέρης επέρριψε ευθύνες στο Λιμενικό, όταν ρωτήθηκε σχετικά με τη μη κινητοποίηση των πλωτών της Πυροσβεστικής για διάσωση ανθρώπων από τη θάλασσα: «Η διάσωση γίνεται από το Λιμενικό!», είπε εκνευρισμένος και συνέχισε: «Μας έχουν φορτώσει τα πάντα! Οι λέμβοι που έχουμε στα δικά μας σκάφη είναι για το προσωπικό μας! Δεν κάνουμε εμείς διασώσεις! Πώς θα ανεβάσουμε τον κόσμο στο σκάφος με αυτά τα μποφόρ. Το Λιμενικό τι έκανε; Αυτή ήταν η δουλειά του. Γιατί δεν έδωσε εντολή από τη στιγμή που έβλεπε αυτή τη λαίλαπα, να κρατήσει τα δύο καράβια της γραμμής να κατεβάσει λέμβους και να σώσει κόσμο; Το φορτωθήκαμε και αυτό. Τινάχτηκα από την καρέκλα όταν έμαθα ότι ξεφόρτωναν κόσμο τα καράβια. Λέω πάει πνίγηκε η Μαραθώνος. Τι έκανε το Λιμενικό; Γιατί το έχουμε; Για να κυνηγάει λαθρομετανάστες;».
Αντίστοιχα για την Αστυνομία ο κ. Φωστιέρης είπε πως όταν έμαθε πως οδηγούσε τα αυτοκίνητα μέσα στο Μάτι «παλάβωσα».
Αναφερόμενος και πάλι στις καιρικές συνθήκες, ο τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ είπε: «Αν ξέραμε ότι θα είχαμε σταθερή ροή ανέμου, όπως την είχαμε υπόψη, αλλά σε συνδυασμό και με ριπές θα σχεδιάζαμε κάτι άλλο. Εγώ τι πρόταση να κάνω στην ηγεσία; Έχω τέτοια ένδειξη; Ούτε κατά διάνοια… Που να πάνε τα δικά μας; Εγώ είμαι με τα χέρια δεμένα. Στα εναέρια, το ίδιο… Τα εναέρια τρέμουν δεν μπορούν να κάνουν ρίψεις. Όλοι το έχουν πανάκεια σε πρακτικό επίπεδο, ότι “θα σηκώσω εναέριο και θα σβήσω τι φωτιά”. Για αυτό “ανοίγουν” οι φωτιές».
Ο κατηγορούμενος είπε πως η όλη διαχείριση που έκαναν εκείνη την περίοδο τελούσε υπό καθεστώς ένδειας σε μέσα και με πίεση περιορισμού τού κόστους λόγω της οικονομικής κρίσης. «Ελάτε στη θέση μας… Θέλαμε εμείς να πάθουν οι άνθρωποι αυτήν τη ζημιά; Χάσαμε τις θέσεις μας. Έχει αλλάξει η ζωή μας… Ελεγχόμαστε αυτή τη στιγμή για το πώς επιχειρούμε: Έτσι επιχειρούμε καθώς αυτά μας είχε δώσει το ελληνικό κράτος. Είχαμε οικονομικές δυσκολίες. Αυτή τη στιγμή υπάρχει οικονομική δυνατότητα για εναέρια … Εκείνη την περίοδο παλεύαμε με τα τεσσάρια καναντέρ (εννοεί τα 415 cl νεώτερης γενιάς). Τα δυάρια (215 cl) καναντέρ είναι ιπτάμενα φέρετρα … Πετούν στα κόκκινα … Με απλά λόγια… Ας με παρεξηγήσουν, δεν με απασχολεί- και δεν μιλάω για τους πληγέντες προς Θεού! Αυτά είναι δυστυχώς τα εργαλεία μας και αυτές είναι οι επιχειρήσεις μας, γι αυτό βλέπετε και οι πυρκαγιές ότι “ανοίγουν”…», είπε.
Σε ερώτηση για την εκτροπή του ελικοπτέρου που ξεκίνησε για Μάτι και έλαβε εντολή να πάει στα διυλιστήρια, ο κ.Φωστιέρης είπε πως δέχθηκε δύο τηλεφωνήματα από τον επιχειρηματία που ζήτησε να ενισχυθούν οι επίγειες δυνάμεις, με εναέρια μέσα και πως ενημέρωσε σχετικά τη φυσική και πολιτική ηγεσία. Ακολούθησε τρίτο τηλεφώνημα για τα διυλιστήρια από τον μηχανικό ασφαλείας των εγκαταστάσεων.
«Δεν είναι τυχαίος! Έχει εξειδικευμένες γνώσεις. Εμένα δεν με ενδιαφέρει ο κύριος ο συγκεκριμένος, αλλά η εγκατάσταση. Εάν γινόταν κάτι θα είχαμε εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Αν γινόταν μία έκρηξη θα έφευγε όλο το διυλιστήριο στον αέρα», συνέχισε.
Όσον αφορά την οργανωμένη απομάκρυνση ο πρώην διοικητής του ΕΣΚΕ δήλωσε ότι ορθώς δεν δόθηκε εντολή: «Τον πραγματικό αριθμό για το πόσοι άνθρωποι ήταν στο Μάτι δεν το γνωρίζει κανένας. Ας πούμε, μίνιμουμ 2.000 άνθρωποι υπήρχαν … Δεν υπήρχε υποδομή να δεχθεί με ασφάλεια 500 ανθρώπους. Να πάρει κάποιος την απόφαση ότι ο κόσμος φεύγει. Πού τον πας; Αυτά που έχουν ειπωθεί στο δικαστήριο σας είναι στην επικίνδυνη ζώνη. Θα πάμε τους ανθρώπους μεταξύ θερμής και καυτής ζώνης; Δεν θα πάρει κανείς την ευθύνη να πει φύγετε! Να πάνε πού; Δεν θα αναλάβει κανείς ευθύνη γιατί εκεί είναι που θα κάψει τον κόσμο. Θα φτάσουμε σε επίπεδο δεδομένου κακουργήματος… Τουλάχιστον 200 άνθρωποι θα είχαν καεί αν κάποιος έδινε “απομάκρυνση” και κάποιος δήμαρχος τον άκουγε. Σας μιλάω ειλικρινά, σας ορκίζομαι! Λυπάμαι, πραγματικά λυπάμαι. Έχει αλλάξει η ζωή μου. Όμως αυτή είναι η αλήθεια, αρέσει δεν αρέσει! Μετά θα λέγανε “δώσατε την εντολή και εκθέσατε τον κόσμο σε κίνδυνο”. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν μπορείς να τους πεις απλά φύγετε. Όλα αυτά που λέγονται είναι εκ των υστέρων».
Σε ερώτηση του εισαγγελέα ο κ. Φωστιέρης επανέλαβε ότι λάμβαναν εντολές από τον πολιτικό του προϊστάμενο καθώς «είμαστε πολιτική υπηρεσία».
Εισαγγελέας: Έδινε εντολές υπηρεσιακές ο κ. Τόσκας;
Κατηγορούμενος: Έχει υπόβαθρο από τον στρατό. Έχει δίπλα του άνθρωπο από Πολεμική Αεροπορία. Κατά νόμο είναι προϊστάμενος και από τη στιγμή που θα εκφράσει κάτι, σε εμένα είναι εντολή.
Εισαγγελέας: Λανθασμένα το έχετε στο μυαλό σας. Ο πολιτικός προϊστάμενος δεν δίνει εντολές.
Κατηγορούμενος: Εάν έρθει εδώ ο υπουργός Δικαιοσύνης και πει κάτι δεν είναι εντολή;
Εισαγγελέας: Όχι.
Εισαγγελέας: Το ελικόπτερο της ΕΛΑΣ στις 17:30 δεν θα μπορούσε να βοηθήσει για την απομάκρυνση, με τα μέσα που διαθέτει για να ειδοποιήσει τον κόσμο;
Κατηγορούμενος: Διαθέτει μέσα; Μικρόφωνα μεγάφωνα κλπ. ήταν σε λειτουργία; Δεν το γνωρίζω.
Εισαγγελέας: Διαθέτει. Ας υποθέσουμε ότι είχε δυνατότητα. Δεν μπορούσε να ειδοποιήσει;
Κατηγορούμενος: Υποθετικά θα απαντήσω: Αν έχει, δεν μπορεί να πάει μέσα στον καπνό. Πρέπει να πάει από πάνω και να αρχίσει να φωνάζει να φύγει ο κόσμος, χωρίς να βλέπει κάτω! Είναι λάθος. Δεν θα το κάνει, δεν είναι ασφαλές.
Εισαγγελέας (εκνευρισμένος): Δηλαδή ήταν καλύτερο αυτό που έγινε;
Κατηγορούμενος: Ηθικά, έχετε δίκιο: όχι! Επιχειρησιακά όμως δεν μπορούσε να γίνει κάτι άλλο.
Η δίκη συνεχίζεται αύριο.
