Σε δυσχερή θέση στις δημοσκοπήσεις λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, ο βρετανός Πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, έκανε την έκπληξη επιστρατεύοντας στην κυβέρνησή του τον πρώην Πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, τον άνθρωπο του μοιραίου δημοψηφίσματος του Brexit, και τοποθετώντας τον επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας.
Ένας ανασχηματισμός της κυβέρνησης φαινόταν αναπόφευκτος εδώ και μήνες για την αποπομπή της πολύ δεξιάς Υπουργού Εσωτερικών Σουέλα Μπράβερμαν. Αλλά οι δηλώσεις της την περασμένη εβδομάδα κατά της αστυνομίας ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Όμως, κανείς δεν είχε προβλέψει την επιστροφή στο πολιτικό προσκήνιο του 56χρονου Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος προκήρυξε το δημοψήφισμα που οδήγησε το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οργάνωσε καμπάνια για την παραμονή στην ΕΕ. Η αποτυχία του στο εγχείρημα αυτό οδήγησε σε περιπέτειες τη χώρα του και σε νέες εσωτερικές συγκρούσεις το Συντηρητικό Κόμμα.
«Back to the future» («Πίσω στο μέλλον»): Η φράση αυτή κυριάρχησε στις πρώτες σελίδες και την αρθρογραφία των σημερινών εφημερίδων και απηχεί το κλίμα που δημιούργησε η αναπάντεχη επιστροφή του Κάμερον στην κυβέρνηση.
Ο άνθρωπος που υπηρέτησε ως Πρωθυπουργός κατά την περίοδο 2010-2016 δήλωσε ότι θέλει να θέσει την εμπειρία του στην υπηρεσία των «ζωτικών ζητημάτων» του καιρού και αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην κρίση στη Μέση Ανατολή.
«Διαφώνησα με ορισμένες επιμέρους αποφάσεις, αλλά η πολιτική είναι δουλειά ομαδική (…) και πιστεύω ότι ο Ρίσι Σούνακ είναι ένας καλός Πρωθυπουργός που κάνει μια δύσκολη δουλειά σε μία δύσκολη περίοδο», δήλωσε ο Ντέιβιντ Κάμερον.
Επανεξισορρόπηση
Ο Ρίσι Σούνακ έκανε την είσοδό του στη Ντάουνινγκ Στριτ πριν περίπου ένα χρόνο, έπειτα από τα σκάνδαλα της περιόδου του Μπόρις Τζόνσον και την εφήμερη Λιζ Τρας. Καθώς πλησιάζουν οι βουλευτικές εκλογές, ο 43χρονος Πρωθυπουργός χάνει συνεχώς έδαφος στις δημοκοπήσεις απέναντι στο Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ, στο πλαίσιο μίας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας.
Η αποπομπή της φιλόδοξης Σουέλα Μπράβερμαν, που ανήκει στη δεξιότερη πτέρυγα των κυβερνώντων Τόρις, κινδυνεύει ωστόσο να ενισχύσει τις εσωτερικές διαιρέσεις στις τάξεις της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Και ακόμη περισσότερο, η επιστροφή του Ντέιβιντ Κάμερον μοιάζει να σηματοδοτεί μία κίνηση επανεξισορρόπησης που έρχεται σε αντίθεση με ορισμένες πρόσφατες τοποθετήσεις του Ρίσι Σούνακ προς την κατεύθυνση των υπερσυντηρητικών, αλλά και την προσπάθειά του να ενσαρκώσει την αλλαγή.
Οι απόψεις ποικίλουν στους δρόμους του Λονδίνου.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον «έχει εμπειρία (…) αλλά δεν θεωρώ ότι είναι η καλύτερη επιλογή για την κοινή γνώμη», δήλωνε η 24χρονη Αλις Κρίστιανσεν. «Αντιπροσωπεύει σε υπερβολικό βαθμό το παρελθόν και δεν άφησε σε καλή κατάσταση τους Τόρις».
«Είναι μία ασφαλής προσωπικότητα για μία προσωρινή δουλειά», λέει από την πλευρά του ο 50χρονος Ματ Εβανς. «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει οποιοσδήποτε που θεωρεί ότι η παραμονή των Συντηρητικών στην εξουσία μετά τις επόμενες εκλογές είναι κάτι ρεαλιστικό».
Με τον Ντέιβιντ Κάμερον, ο Ρίσι Σούνακ «θέλει κάποιον με κάποια επιρροή στη διεθνή σκηνή», σύμφωνα με τον Τιμ Μπέιλ, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Queen Mary University του Λονδίνου, ο οποίος βλέπει στην κίνηση του βρετανού Πρωθυπουργού μία απόπειρα περισπασμού, αφ’ ενός, από την ατμόσφαιρα κρίσης που περιβάλλει τη Σουέλα Μπράβερμαν και προσέλκυσης, αφ’ ετέρου, κεντρώων ψηφοφόρων. Αλλά ο πολιτικός επιστήμονας εμφανίζεται πολύ επιφυλακτικός ως προς την επιτυχία του ελιγμού: «Μοιάζει πολύ απελπισμένος».
Ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Άντονι Μπλίνκεν, τηλεφώνησε τη Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου, στον Ντέιβιντ Κάμερον για να τον συγχαρεί, όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών μίλησαν για τον πόλεμο του Ισραήλ κατά της Χαμάς, για τις σχέσεις με την Κίνα και για τον πόλεμο στην Ουκρανία, διευκρινίζει η ανακοίνωση της Ουάσινγκτον.
«Εισβολή» και «lifestyle»
Οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν την περασμένη εβδομάδα, όταν η Σουέλα Μπράβερμαν, γνωστή για τις ακραίες δηλώσεις της, επέκρινε σε άρθρο της στους Times την αστυνομία του Λονδίνου, κατηγορώντας την ότι έδωσε άδεια για φιλοπαλαιστινιακή διαδήλωση επιδεικνύοντας μεροληπτική στάση.
Το άρθρο δεν είχε την έγκριση της Ντάουνινγκ Στριτ, παραβιάζοντας τους κανόνες που ισχύουν συνήθως.
Οι δηλώσεις αυτές προστέθηκαν σε σειρά ατοπημάτων των τελευταίων μηνών: είχε χαρακτηρίσει τις αφίξεις μεταναστών «εισβολή» και πιο πρόσφατα δήλωσε ότι ορισμένοι άστεγοι κοιμούνται στο ύπαιθρο ακολουθώντας ένα lifestyle που έχουν επιλέξει.
Η αποπομπή της ήταν το έναυσμα για ακόμη ένα μεγάλο παιχνίδι με μουσικές καρέκλες, έπειτα από χρόνια αποσταθεροποίησης της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Υγείας άλλαξαν και στο Υπουργείο Εσωτερικών η Σουέλα Μπράβερμαν έδωσε τη θέση της στον μέχρι χθες Υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι, που έδωσε τη θέση του στον Ντέιβιντ Κάμερον.
Η θέση του Υπουργού Εσωτερικών είναι ζωτικής σημασίας για την κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ που έχει αναγάγει σε προτεραιότητα την αντιμετώπιση της άφιξης μεταναστών στο βρετανικό έδαφος μέσω της Μάγχης.
Ο Τζέιμς Κλέβερλι καλείται να υπηρετήσει μία εξαιρετικά περιοριστική πολιτική του δικαιώματος του ασύλου, καθώς και το βρετανικό σχέδιο μεταφοράς των μεταναστών, ανεξαρτήτως της προέλευσής τους, στη Ρουάντα. Το πρώτο τεστ αυτού του σχεδίου ο νέος Υπουργός Εσωτερικών θα το περάσει αύριο, Τετάρτη 15 Νοεμβρίου, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο θα αποφανθεί για την εγκυρότητα του σχεδίου.
