Ζήσης Ψάλλας
Μια μελέτη σε ποντίκια που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα αποδεικνύει ότι η έκθεση σε μολυσμένα μείγματα μετάλλων και υπολειμμάτων φαρμάκων αυξάνει τις βλάβες στην υγεία. Επίσης η μελέτη αξιολογεί τα θετικά αποτελέσματα μιας διατροφής εμπλουτισμένης σε σελήνιο για τη μείωση αυτής της βλάβης
Η ανάλυση των επιπτώσεων της περιβαλλοντικής ρύπανσης στους οργανισμούς είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κανονισμών που καθορίζουν τις μέγιστες δόσεις αυτών των ρύπων για τους ανθρώπους. Τι γίνεται όμως με τα μείγματα ρύπων; Τι συμβαίνει όταν, ακόμη και όταν αντιμετωπίζονται αποδεκτές δόσεις, οι διαφορετικές ενώσεις αλληλεπιδρούν μεταξύ τους;
Για να κατανοήσουν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε αυτά τα «κοκτέιλ μολυσματικών ουσιών», μια ομάδα από το Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα, με επικεφαλής τον καθηγητή Nieves Abril, αξιολόγησε, σε ποντίκια, την τοξικότητα ενός μείγματος μολυσματικών ουσιών που είναι συχνή στο περιβάλλον και συσσωρεύεται κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας: ένας συνδυασμός μετάλλων (αρσενικό, κάδμιο, υδράργυρος) και φαρμάκων (δικλοφενάκη, φλουμεκίνη).
Το αποτέλεσμα του κοκτέιλ δημιουργεί συνέργεια μεταξύ αυτών των ενώσεων, προκαλώντας αυξημένη βλάβη στην υγεία, όταν οι ενώσεις δρουν μαζί. «Χρησιμοποιήσαμε μια τεχνική ανίχνευσης πρωτεϊνών (shotgun proteomic), η οποία μας επέτρεψε να συγκρίνουμε το πώς οι πρωτεΐνες της ομάδας που εκτέθηκαν στο μείγμα των ρύπων αλλοιώθηκαν σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου», εξήγησαν οι ερευνητές.
Από τις πρωτεΐνες που επηρεάστηκαν, οι ερευνητές επέλεξαν 275 για να επαληθεύσουν τι άλλαζε. Μετά από ανάλυση υπολογιστή, μπόρεσαν να προσδιορίσουν τις μεταβολικές οδούς που είχαν αλλάξει και τις συνέπειές τους για την υγεία. Αυτές οι αναλύσεις αποκάλυψαν μια δυσανάλογη αμυντική απόκριση με αντίθετη και επιβλαβή επίδραση στο σύστημα.
Οι ερευνητές τόνισαν ότι «αν και αυτοί οι ρύποι προκάλεσαν οξείδωση στα κύτταρα ξεχωριστά, όταν δρούσαν μαζί, διαπιστώσαμε ότι η οξείδωση ήταν τόσο έντονη που όλες οι αντιδράσεις αντιοξειδωτικής άμυνας ενεργοποιούνταν συνεχώς, χωρίς να απενεργοποιούνται, κάτι που καταλήγει να κάνει ζημιά και να κάνει πολλές πρωτεΐνες για να σταματήσουν να λειτουργούν. Οι αναλύσεις έδειξαν μια παρατεταμένη έκφραση της απόκρισης που μεσολαβεί ο NRF2, ο οποίος είναι ο ρυθμιστής που θέτει σε κίνηση ένα μεγάλο μέρος της αντιοξειδωτικής άμυνας προκαλώντας μείωση του στρες.
Η μελέτη παρέχει επίσης μια ελπίδα, καθώς το σελήνιο θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να μειωθεί η ζημιά που προκαλείται από την έκθεση σε αυτούς τους ρύπους. Σε μια τρίτη ομάδα ποντικών δόθηκαν δόσεις σεληνίου, ένα μέταλλο που βρίσκεται συχνά σε συμπληρώματα βιταμινών που βρίσκονται στα φαρμακεία και οι πρωτεινικές αναλύσεις έδειξαν ανακούφιση από τη μοριακή βλάβη που προκαλείται από τους ρύπους.
