Σπυριδωνία Κρανιώτη
Η παράσταση «Μαχαίρι στο κόκαλο» από την ομάδα Θεάτρου Ça Va, σε σκηνοθεσία Βασίλη Καλφάκη με τον ίδιο να πρωταγωνιστεί μαζί με τη Σάντρα Λειβαδάρα κέρδισε τις εντυπώσεις του κοινού και απέσπασε θετικές κριτικές. Έτσι εκτός από τις δρομολογημένες παραστάσεις στις 7 και 8 Οκτωβρίου, θα δοθούν ακόμη δύο παραστάσεις στις 14 και 15 Οκτωβρίου, στο Θέατρο 104.
Ο ταλαντούχος καλλιτέχνης με αφορμή την ενδιαφέρουσα παράστασή του μίλησε στο zougla.gr και αποκάλυψε τα μελλοντικά του σχέδια καθώς και τι ονειρεύεται για την καλλιτεχνική του διαδρομή.
Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση «Μαχαίρι στο κόκαλο»
Είναι μία παράσταση πάνω στο θεατρικό έργο του Κώστα Μουρσελά, το οποίο και γράφτηκε το 1973. Το έργο μπορεί να θεωρηθεί «καταγωγικό» μιας άτυπης τριλογίας που περιλαμβάνει αυτό και τα μετέπειτα γραμμένα: « Ενυδρείο» και «Φίλοι». Σ’ αυτά ο Μουρσελάς έχει ήδη διακρίνει την ψυχική διάβρωση που προκαλεί ο «μαραθώνας» της οικονομικής αναρρίχησης. Ήδη από την δεκαετία του 1920 ακούγεται διά στόματος του Προέδρου της Αμερικής, Κούλιτζ : « The chief business of (American) people is business» και αυτό ακριβώς προσπερνώντας «ρεαλιστικές» αποτυπώσεις θέλαμε να σωματοποιήσουμε στην παράστασή μας. Το «deal» ανάμεσα σε ένα ζευγάρι πια για τον τρόπο ανέλιξης στην κοινωνική κλίμακα.
Η παράσταση σας έρχεται από την περίοδο του Πολυτεχνείου για να μας θυμίσει οικεία κακά. Τι αντιστοιχίες ή διαφορές βλέπετε με τη σημερινή εποχή;
Το έργο του Μουρσελά γράφεται τη χρονιά που ξεσπά μια από τις σπουδαιότερες εξεγέρσεις στον ελλαδικό χώρο. Βέβαια ο Μουρσελάς καταπιάνεται όχι τόσο με την εξεγερμένη μειοψηφία των φοιτητών – την πιο θαρραλέα πάντα φωνή της κοινωνίας- αλλά με την σιωπηλή πλειοψηφία που ήδη πριν από το Πολυτεχνείο, μέσα στα πέτρινα χρόνια της δικτατορίας, και βέβαια και μετέπειτα, στα μεταπολιτευτικά χρόνια της κοινωνικής ευημερίας προσπαθούσε να αυξήσει μισθούς και υλικά αγαθά. Μια αντιστοιχία που ακόμα καλά κρατεί στην εποχή μας είναι αυτή η δέσμευση του ανθρώπου απ’ την ύλη ενώ μια διαφορά η απουσία συνθημάτων ζωής όπως «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» ή ακόμη παλιότερα «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη».
Τι σας γοήτευσε στο συγκεκριμένο κείμενο;
Σίγουρα η αμεσότητα του λόγου, η κατασκευή των διαλόγων ήταν κάτι που μας συνεπήρε στην πρόβα. Από εκεί και πέρα αυτός ο ρεαλισμός στο έργο του Μουρσελά γίνεται δρόμος για να ανακαλύψεις τους ρυθμούς που υφαίνουν το έργο. Υπάρχει μια περιδίνηση μέσα στον οποία στροβιλίζονται τα πρόσωπα, μέχρι να ανοιχτεί μπροστά τους το φως της αλήθειας.
Ποια χαρακτηριστικά του ρόλου σας έχετε αγαπήσει;
Το πόσο αφρόντιστος υπήρξε μέσα σε μια αποκτηνωμένη κοινωνία. Για το λόγο αυτό εφευρίσκει συνεχώς νέα κόλπα ανέλιξης που εν τέλει τον οδηγούν στο πάτο της εικόνας. Βαθιά μέσα του νιώθει πληγωμένος και αδικημένος, αλλά αυτό δεν είναι ποτέ δικαιολογία για να μεταχειρίζεσαι ανθρώπους.
Πείτε μας λίγα λόγια για τη συνεργασία σας με τη Σάντρα Λειβαδάρα
Δουλεύουμε εντατικά με το κείμενο από την άνοιξη του ΄23 και τώρα που παίζουμε δεν σταματούμε να ανακαλύπτουμε εκ νέου πράγματα επί σκηνής. Έχουμε δημιουργήσει ένα κοινό κώδικα ανάγνωσης του κειμένου και αυτό μας βοηθάει να ανακαλύπτουμε σκηνικά τους ρυθμούς του. Και σ’ αυτό έχουμε καταλήξει από κοινού. Ρυθμός ισούται με ζωή. Είναι ευτυχής η συμπόρευση και ελπίζουμε να ταξιδέψουμε αυτό μας το έργο.
Υπάρχει κάποια φράση του έργου ή του ρόλου σας που σας συγκινεί ιδιαίτερα;
Υπάρχει μια φράση που με συγκινεί να την ακούω. Λέει σε μια συγκεκριμένη στιγμή η Ελένη, η γυναίκα του έργου: « Τέρμα η ανθρώπινη συνύπαρξη και τα κουραφέξαλα. Κλειδώνεσαι στην κρεβατοκάμαρα, στο διάβολο οι άνθρωποι, επιτέλους μόνος! Όχι μόνοι. Μόνος, θα λες και βουρ..»
Πόσο δύσκολο είναι να παίζετε και να σκηνοθετείτε;
Λένε τίποτα δεν είναι δύσκολο μέχρι να τριφτείς μαζί του. Από απόσταση όλοι μπορούμε να παρατηρούμε. Μια νηφάλια στάση που δεν είναι καταδικαστέα και φυσικά χρειάζεται στιγμές στιγμές. Όλα στη ζωή είναι ένας συγκερασμός πιστεύω, ένας συνδυασμός διαφορετικών στοιχείων. Έτσι το παίξιμο επαληθεύει τη σκηνοθεσία και η σκηνοθεσία δείχνει το δρόμο στη λειτουργία του παίζειν.
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;
Ενθουσιώδη και επίμονο.
Τι άλλο περιλαμβάνουν τα άμεσα επαγγελματικά σχέδιά σας και τι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας πορεία;
Πέραν από το «Μαχαίρι στο κόκαλο» από τέλη Οκτωβρίου θα βρίσκομαι σε ένα νέο θεατρικό έργο που γράφτηκε για το Εθνικό θέατρο από τον Κρις Κούπερ. Ο τίτλος : «Στα Όρια». Την παράσταση σκηνοθετεί η Σοφία Βγενοπούλου, η οποία καθημερινά μας εισάγει στην πρόβα σε μονοπάτια αναπάντεχα όπου θα συναντηθούν δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Για το μέλλον παλεύω με πείσμα να «κάνω» μια σειρά από έργα που μελετώ σταδιακά μέσα στο χρόνο. Αν και θα έστεκε συνοδοιπόρος, η βοήθεια από την πολιτεία είναι ελάχιστη ως μηδαμινή. Βέβαια στο τέλος καταλήγω πως με ή χωρίς το κράτος οφείλουμε να «παίζουμε» για όφελος των συμπολιτών μας.
Πώς σχολιάζετε το Προεδρικό Διάταγμα 85 και όλη αυτή την κατάσταση που έχει προκύψει μετά την έκδοσή του;
Ο Ντάριο Φο ξεκινώντας την ομιλία του στη Σουηδική Ακαδημία, όταν του απονεμήθηκε το Νόμπελ ανέφερε τον νόμο που θέσπισε ο αυτοκράτωρ Φρειδερίκος στη Μεσίνα το 1221. Ο νόμος αυτός επέτρεπε στους πολίτες να βιαιοπραγούν ατιμωρητί εναντίον των γελωτοποιών. Δεν είναι πρώτη φορά που εξουσία καταφέρεται εναντίον των καλλιτεχνών. Φυσικά και δεν νομιμοποιείται κάτι τέτοιο στην εποχή μας αλλά η απαξίωση των πτυχίων μας ανοίγει τον δρόμο για την εργαλειοποίηση της τέχνης και κατ’ επέκταση στην επικράτηση της μονοφωνίας. Καθετί επονομαζόμενο «επαναστατικό» θα λειτουργεί στα πλαίσια της αγοράς ενώ η «τέχνη» θα επικαλείται την «προκάτ» λογική και το «προκάτ» συναίσθημα των θεατών και όχι την φαντασία τους, που δεν ελέγχεται από τις εξουσίες.
Δείτε επίσης: «Μαχαίρι στο κόκαλο» στο Θέατρο 104
