Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Σε άρθρο του 2014, η βρετανική Guardian ρωτούσε στον τίτλο της: “Τι συνέβη στο Νταρφούρ μετά την έλευση του Τζορτζ Κλούνεϊ στην πόλη;”. Σήμερα, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, δεν άλλαξε απολύτως τίποτα όσον αφορά αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως “η πρώτη γενοκτονία του 21ου Αιώνα”.
Το 2009 ο πρόεδρος του Σουδάν, Ομάρ αλ Μπασίρ, έγινε ο πρώτος εν ενεργεία ηγέτης στον κόσμο που κατηγορήθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για τον ρόλο της κυβέρνησης στη σύγκρουση του Νταρφούρ.
Στη Δύση, η γενοκτονία στο Νταρφούρ έγινε περισσότερο γνωστή λόγω της σύνδεσης της με τον ηθοποιό του Χόλιγουντ Τζορτζ Κλούνεϊ, ο οποίος έχει πιστωθεί ότι έφερε τη σύγκρουση στην παγκόσμια σκηνή.
Συγκέντρωσε χρήματα, συγκέντρωσε υποστήριξη διασημοτήτων και μάλιστα απευθύνθηκε στον ΟΗΕ για να προσπαθήσει να επιστήσει την προσοχή στις εκτεταμένες φρικαλεότητες στην περιοχή. Ακόμη και όταν η προσοχή του κόσμου ξέφευγε αλλού, ο Κλούνεϊ συνέχιζε τη δουλειά του στο Σουδάν.
Το 2010 ξεκίνησε το Sentinel Project για να παρακολουθεί τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω δορυφόρου, και το 2012 συνελήφθη έξω από την πρεσβεία του Σουδάν στην Ουάσιγκτον DC.
Μπορεί ο Κλούνεϊ με χειροπέδες να έγινε πρωτοσέλιδο, αλλά είχε κάποιο αντίκτυπο στους ανθρώπους που ζουν στο Νταρφούρ;
Η Guardian τότε μίλησε με διάφορους κατοίκους του Νταρφούρ και η θλιβερή αποκάλυψη ήταν πως όχι.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων, με όσα συνέβαιναν σε καθημερινή βάση, η γενοκτονία δεν είχε σταματήσει ή έστω μειωθεί. Οι δολοφονίες, οι εκτοπισμοί, οι σεξουαλικές επιθέσεις και οι βιασμοί δεν σταμάτησαν ποτέ. Το ίδιο και οι λεηλασίες.
Τον Οκτώβριο φέρεται ότι έγινε μαζικός βιασμός σε ένα χωριό που ονομαζόταν Tabit. Μια ερευνητική ομάδα από το Unamid, την κοινή ειρηνευτική αποστολή ΟΗΕ-Αφρικής Ένωσης, κατάφερε να φτάσει στο Tabit μόνο 10 ημέρες μετά το συμβάν.
Ο στρατός αρνήθηκε το περιστατικό, όπως και οι άνθρωποι του Tabit, πιθανότατα επειδή φοβήθηκαν. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις ζήτησαν να τους επιτραπεί να κάνουν κι άλλη έρευνα, αλλά δεν τους επιτράπηκε.
«Ένα ταξίδι στο Νταρφούρ»
Τον Απρίλιο του 2006 ο βετεράνος δημοσιογράφος Νικ Κλούνεϊ κλήθηκε από τον γιο του, Τζορτζ, να τον συνοδεύσει στην ταραγμένη περιοχή του Νταρφούρ. Ο στόχος ήταν να ρίξει φως στη σύγχρονη γενοκτονία σε αυτή την απομακρυσμένη περιοχή της Αφρικής.
Πήγαν απροειδοποίητα, χωρίς ΜΜΕ, χωρίς συνοδεία και χωρίς ασφάλεια, μόνο οι Νικ και Τζορτζ Κλούνεϊ, και ο κάμεραμαν, ο Μάικ Χέρον, προσωπικός φίλος.
Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι μια αφήγηση του ταξιδιού τους, οι ιστορίες μιας αφάνταστης βίας που έπληξαν τους κατοίκους του Νταρφούρ.
Το ντοκιμαντέρ στη συνέχεια διανεμήθηκε παγκοσμίως σε μέλη της οργάνωσης Save Darfur, για να προβληθεί σε εκδηλώσεις που λάμβαναν χώρα τότε σε όλον τον πλανήτη.
Ο Συνασπισμός Save Darfur ήταν μια παγκόσμια οργάνωση που είχε δημιουργηθεί για «να ευαισθητοποιήσει το κοινό και να κινητοποιήσει μαζικά ενάντια στις φρικαλεότητες στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ του Σουδάν». Τα μέλη της αποτελούσαν πολιτικοί, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θρησκευτικές οργανώσεις και ακτιβιστές απ’ όλον τον κόσμο, για να μπει ένα τέλος στην ανθρωπιστική κρίση και την εθνοκάθαρση.
Ο αριθμός των θυμάτων όταν γυρίστηκε το βίντεο, απαριθμούσε ήδη πάνω από 300.000 νεκρούς, και οι εκτοπισμένοι κάτοικοι από τα καμένα τους χωριά ξεπερνούσαν τα 2,5 εκατομμύρια.
Οι μαρτυρίες που κατέγραψε ο φακός των Κλούνεϊ κόβουν την ανάσα. Μια μητέρα διηγείται πως “σώθηκε” η ίδια επειδή τη σφαίρα έφαγε το μωρό που κουβαλούσε στην πλάτη.
Σαν να μην πέρασε μια μέρα…
Σήμερα, με τον ανελέητο πόλεμο που ξέσπασε από τη 15η Απριλίου στο Σουδάν ανάμεσα στους στρατηγούς για την εξουσία, η καταμέτρηση των νεκρών μοιάζει λες και το κοντέρ έχει μηδενιστεί από τις προηγούμενες φρικαλεότητες, μετρώντας μόνο τους τωρινούς σε αυτή την αναζωπύρωση.
Ωστόσο οι εκτοπισμένοι ξεπερνούν πλέον τα 4,3 εκατομμύρια, ενώ περίπου 1,5 εκατ. παιδιά βρίσκονται σε κατάσταση λιμού ως τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Save the Children («Σώστε τα παιδιά»).
Τους εκτελούν εν ψυχρώ στην έρημο, αναφέρει πρόσφατο δημοσίευμα του CNN.
Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε στις 16 Ιουνίου 2023, δείχνει πτώματα σκορπισμένα σε εξωτερικούς χώρους κοντά σε σπίτια στην πρωτεύουσα του Δυτικού Νταρφούρ Ελ Τζενέινα.
Εκατοντάδες οικογένειες συγκεντρώθηκαν στην Ελ Τζενέινα, πρωτεύουσα του Δυτικού Νταρφούρ, στις 15 Ιουνίου, σχεδιάζοντας τη διαφυγή τους από την κόλαση με τα διαλυμένα κτίρια που “κοσμούν” ρατσιστικά γκράφιτι και δρόμους γεμάτους με πτώματα. Ο κυβερνήτης της πολιτείας είχε μόλις εκτελεστεί και ακρωτηριαστεί από ομάδες αραβικών πολιτοφυλακών, αφήνοντας στους αμάχους καμία άλλη επιλογή από το να τραπούν σε φυγή.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια φρικτή σφαγή, είπαν αυτόπτες μάρτυρες. Οι ισχυρές παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) και οι συμμαχικές τους πολιτοφυλακές κυνήγησαν μη Άραβες σε διάφορα μέρη της πόλης και της γύρω περιοχής της ερήμου, αφήνοντας εκατοντάδες νεκρούς καθώς έτρεχαν να σώσουν τη ζωή τους, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το CNN.
Το CNN ανέλυσε βίντεο, φωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες και συγκέντρωσε 11 μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες και επιζώντες της βίας στην Ελ Τζενέινα, συμπεριλαμβανομένων εργαζομένων που περισυνέλεξαν τους νεκρούς και ενός χειρουργού που περιέθαλψε τραυματίες στο Τσαντ, για τη φρίκη της 15ης Ιουνίου.
Καθώς η δολοφονία συνεχίζεται αμείωτη στο Σουδάν, με αναφορές ότι η βία επιταχύνεται, η έρευνα τους για τις θηριωδίες που πραγματοποιήθηκαν εκείνη τη μέρα προσφέρει ένα παράθυρο στην κλίμακα των θηριωδιών, που σε μεγάλο βαθμό κρύβονται από την κοινή θέα.
Τις πρώτες πρωινές ώρες, οι κάτοικοι ξεκίνησαν μαζικά από τη νότια Ελ Τζενέινα, πολλοί προσπαθώντας να φτάσουν στο κοντινό σουδανικό στρατιωτικό αρχηγείο όπου νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να βρουν ασφάλεια. Αλλά είπαν ότι αποτράπηκαν γρήγορα από επιθέσεις. Κάποιοι εκτελέστηκαν συνοπτικά στους δρόμους, είπαν οι επιζώντες. Άλλοι έχασαν τη ζωή τους σε ένα περιστατικό μαζικού πνιγμού, και πυροβολήθηκαν καθώς προσπαθούσαν να διασχίσουν ένα ποτάμι. Πολλοί από αυτούς που τα κατάφεραν, έπεσαν σε ενέδρα κοντά στα σύνορα με το Τσαντ, αφού αναγκάστηκαν να καθίσουν στην άμμο, τους είπαν να τρέξουν σε ασφαλές μέρος και στη συνέχεια τους ψέκασαν με σφαίρες.
«Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις 15 Ιουνίου. Μάζευα πτώματα εκείνη την ημέρα. Μάζεψα έναν τεράστιο αριθμό», είπε στο CNN ένας τοπικός ανθρωπιστής, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί για λόγους ασφαλείας. Είπε ότι οι νεκροί θάφτηκαν σε πέντε διαφορετικούς ομαδικούς τάφους μέσα και γύρω από την πόλη.
«Οι 15, 16 και 17 Ιουνίου ήταν οι πιο αιματηρές μέρες στη Τζενέινα», είπε ο ανθρωπιστής, ο οποίος ήταν μέρος ενός δικτύου εργαζομένων σε όλη την πόλη που μάζευαν πτώματα από τους δρόμους, και βασίστηκε στον αριθμό των νεκρών σε πληροφορίες που συνέλεξε η ομάδα. «Η 15η Ιουνίου ήταν η χειρότερη από όλες», πρόσθεσε.
Χωρίς πρόσβαση στην πόλη, ήταν αδύνατο για το CNN να επαληθεύσει ανεξάρτητα τον πραγματικό απολογισμό, αλλά μαρτυρίες από συλλέκτες πτωμάτων, οργανώσεις βοήθειας, γιατρούς και επιζώντες προσφέρουν ενδείξεις.
Η συντριπτική πλειοψηφία όσων κατάφεραν να βγουν ζωντανοί από την Ελ Τζενέινα αναζήτησαν καταφύγιο στη συνοριακή πόλη Άντρε του Τσαντ, περίπου 35 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη.
Στις 15 Ιουνίου, η πόλη δέχθηκε τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών σε μια μέρα, μαζί με τον υψηλότερο αριθμό θυμάτων – 261 – από τότε που ξέσπασε η σύγκρουση στο Σουδάν, σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, ευρέως γνωστό με το γαλλικό τους όνομα, Γιατροί Χωρίς Σύνορα. (ΓΧΣ), που διαχειρίζεται το μοναδικό νοσοκομείο στο Άντρε. Ο αριθμός των τραυματιών που έφτασαν στο νοσοκομείο ήταν ακόμη μεγαλύτερος την επόμενη μέρα: 387.
Τα στοιχεία που αποκάλυψε το CNN υποδηλώνουν ότι, πίσω από μια κουρτίνα μυστικότητας, η παραστρατιωτική οργάνωση RSF και οι σύμμαχοί της διεξάγουν μια αδιάκριτη εκστρατεία εκτεταμένων δολοφονιών και σεξουαλικής βίας, που ποτέ άλλοτε δεν έχει δει η περιοχή εδώ και δεκαετίες…
