Οι Βρετανοί συντηρητικοί έχασαν την πλειοψηφία και τις έδρες τους στις δύο από τις τρεις περιφέρειες όπου διεξήχθησαν χθες κρίσιμες αναπληρωματικές εκλογές έναν χρόνο πριν από τις βουλευτικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Διατήρησαν όμως, με οριακή πλειοψηφία, στην Βουλή των Κοινοτήτων την έδρα που εγκατέλειψε παραιτούμενος λόγω του σκανδάλου Partygate ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον.
Οι χθεσινές αναπληρωματικές εκλογές αποτελούν δείκτη για την προεκλογική περίοδο που ξεκινά, τόσο για την συντηρητική πλειοψηφία, που βρίσκεται στα τάρταρα στις δημοσκοπήσεις έπειτα από 13 χρόνια στην εξουσία, όσο και για την αξιωματική αντιπολίτευση, το Εργατικό Κόμμα, που ονειρεύεται την Ντάουνινγκ Στριτ για το 2024.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο Ρίσι Σούνακ θα γινόταν ο πρώτος βρετανός πρωθυπουργός που χάνει τρεις έδρες σε μία ημέρα, αλλά γλίτωσε την ταπείνωση χάρις στην εκλογική νίκη – έκπληξη των Τόρις, έστω και οριακή, στην περιφέρεια Αξμπριτζ και του Νότιου Ράισλιπ του Μπόρις Τζόνσον, στο δυτικό Λονδίνο, όπου τα προγνωστικά έφερναν νικητές του Εργατικούς.
Οι Τόρις υπέστησαν αντίθετα σκληρές εκλογικές ήττες στις δύο άλλες περιφέρειες.
Στην περιφέρεια του Σόμερτον και Φρόουμ η υποψήφια των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (Lib-Dem) Σάρα Ντάικ απέσπασε την έδρα από τους Συντηρητικούς με προβάδισμα άνω των 11.000 ψήφων.
«Ιστορικό εκλογικό αποτέλεσμα»
Στην περιφέρεια του Σέλμπι και Έινστι (βόρεια Αγγλία), το Εργατικό Κόμμα κατόρθωσε να εκθρονίσει τους Συντηρητικούς που διέθεταν εκεί πλειοψηφία άνω των 20.000 ψήφων. Εδώ, πρόκειται για την μεγαλύτερη ανατροπή που επιτυγχάνουν οι Εργατικοί σε αναπληρωματικές από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο νικητής, ο Κιρ Μάδερ (16.456 ψήφοι έναντι 12.295 για τους Τόρις) 25 ετών, δήλωσε κατά την διάρκεια της ομιλίας του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ότι «πάει καιρός που οι Συντηρητικοί μας έχουν απογοητεύσει , τόσο εδώ , όσο και στο Γουέστμίνστερ».
Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε «ένα ιστορικό εκλογικό αποτέλεσμα που δείχνει ότι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το Εργατικό Κόμμα ως κόμμα που έχει αλλάξει».
Στην περιφέρεια Αξμπριτζ και του Νότιου Ράισλιπ, οι Τόρις κατόρθωσαν να κρατήσουν οριακά την έδρα τους (13.965 έναντι 13.470 ψήφων). Οι Εργατικοί, που είχαν προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, φαίνεται ότι πλήρωσαν την απόφαση της δημοτικής αρχής, που ελέγχεται από το Εργατικό Κόμμα για την επιβολή φόρου στα αυτοκίνητα που ρυπαίνουν.
Για «καταπληκτικό νέο» έκανε λόγο ο Μπόρις Τζόνσον, «που δείχνει ότι οι Συντηρητικοί μπορούν να κερδίσουν στο Λονδίνο και την ευρύτερη περιοχή του.
Ψηφοφορία – τεστ
Η ψηφοφορία αποτελεί «τεστ γι’ αυτό που αισθάνεται η χώρα (…) έπειτα από πολλά χρόνια κρίσης στην βρετανική πολιτική», σύμφωνα με ψηφοφόρο στο Αξμπριτζ.
Και με δύο βαριές ήττες, αυτό το τεστ δεν είναι θετικό για την κυβέρνηση των Τόρις.
Το παραδέχθηκε ο ίδιος ο Ρίσι Σούνακ την παραμονή των εκλογών μιλώντας σε βουλευτές του κόμματός του: οι εκλογές αυτές θα είναι μία «σκληρή μάχη», είπε, την ώρα που ο πληθωρισμός, αν και σε επιβράδυνση, στο 7,9% έχει υπονομεύσει την αγοραστική δύναμη των βρετανικών νοικοκυριών και προκαλεί σειρά απεργιακών κινητοποιήσεων.
Η εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του 43χρονου πρωθυπουργού έχει φθάσει στο χαμηλότερο επίπεδο και το 65% των Βρετανών έχει αρνητική άποψη για τον Ρίσι Σούνακ, σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου YouGov.
Παράλληλα, ο δημοφιλέστερος υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης, ο υπουργός Άμυνας Μπεν Ουάλας, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές, συμμετέχοντας στην χορεία πενήντα βουλευτών της πλειοψηφίας που έχουν κάνει αντίστοιχη δήλωση.
Ο Μπεν Ουάλας σκοπεύει να εγκαταλείψει την κυβέρνηση κατά τον προσεχή ανασχηματισμό που αναμένεται τον Σεπτέμβριο. Εκτός και αν ο Ρίσι Σούνακ αποφασίσει να ανασχηματίσει την κυβέρνησή του εντός της εβδομάδας μετά τις αναπληρωματικές εκλογές σε μία προσπάθεια να ανακτήσει την πρωτοβουλία.
Απέναντι στους Τόρις, οι Εργατικοί διατηρούν μεγάλο προβάδισμα 10 ποσοστιαίων μονάδων στις δημοσκοπήσεις, υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ που επανέφερε το Εργατικό Κόμμα προς το κέντρο μετά την ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν και τον πολύ αριστερό προσανατολισμό του, και ονειρεύονται την Ντάουνινγκ Στριτ έπειτα από 3 χρόνια διακυβέρνησης των Τόρις. Εχουν ήδη κερδίσει σε έξι αναπληρωματικές εκλογές από τον Μάρτιο 2022 και έχουν αποσπάσει δύο έδρες από τους Συντηρητικούς.
Ο Κιρ Στάρμερ έχει γίνει θιασώτης της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ωστόσο προκάλεσε δυσαρέσκεια αυτήν την εβδομάδα σε τμήμα της βάσης των Εργατικών με την αντίθεσή του στην αύξηση των κοινωνικών επιδομάτων προς τις πολυμελείς οικογένειες. Δεν θεωρείται χαρισματικός και κρίνεται αρνητικά από την πλειοψηφία των Βρετανών.
Σήμερα, η Αντζελα Ρέινερ, δεύτερη στην ιεραρχία της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος, δήλωσε ότι τίποτε δεν λαμβάνεται ως δεδομένο.
«Το Σέλμπι ήταν ένα σημαντικό ιστορικό αποτέλεσμα και αναγνωρίζουμε ότι είναι μία καταπληκτική νίκη, αλλά δεν παίρνουμε τίποτε ως δεδομένο», δήλωσε στο ραδιόφωνο του BBC.
Και πρόσθεσε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα στην τρίτη περιφέρεια όπου οι Εργατικοί δεν κατάφεραν να αποσπάσουν την έδρα του Συντηρητικού Κόμματος δείχνει ότι υπάρχει ακόμη δουλειά για να γίνει.
