Κατά την επίσκεψή τους στους Αγίους Τόπους το 473, οι βυζαντινοί πατρίκιοι, Γάλβιος και Κάνδιδος συνάντησαν μία Ιουδαία, η οποία είχε στην κατοχή της την τίμια Εσθήτα (φόρεμα) της Παναγίας. Με ένα τέχνασμα την απέσπασαν από τη γυναίκα και τη μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη, όπου εναποτέθηκε σε χρυσή λάρνακα στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών, που κατασκευάστηκε προς τιμήν της. Η ορθόδοξη εκκλησία τιμά το γεγονός στις 2 Ιουλίου.
Η εσθήτα της Παναγίας είχε και θαυματουργές ιδιότητες. Το 860, κατά τη διάρκεια του Ρωσοβυζαντινού Πολέμου, ο πατριάρχης άπλωσε την εσθήτα στη θάλασσα και προκλήθηκε θύελλα, με αποτέλεσμα να καταστραφεί ο ρωσικός στόλος, που πολιορκούσε την Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, όποιος αγρότης δεν τιμήσει τη σημερινή ημέρα κινδυνεύει να του καούν τα σπαρτά ή να του βουλιάξει το αλώνι. Γι’ αυτό, η Παναγία των Βλαχερνών αποκαλείται Καψοδεματούσα, Καψοχεροβολού, Καψαλωνού και Βουλιάχτρα.
Απολυτίκια
Θεοτόκε αειπάρθενε, των ανθρώπων η σκέπη, Εσθήτα και Ζώνην του αχράντου σου σώματος, κραταιάν τη πόλει σου περιβολὴν εδωρήσω, τω ασπόρῳ τόκω σου άφθαρτα διαμείναντα, επὶ σοι γαρ και φύσις καινοτομεῖται και χρόνος, διο δυσωπούμεν σε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταις ψυχαῖς ημών το μέγα έλεος.
Θείον ένδυμα, των οικτιρμών σου, και ιμάτιον αθανασίας, την αγίαν σου Εσθήτα και άφθαρτον, τη κληρουχία σου Κόρη δεδώρησαι, εις περιποίησιν πάντων και σύναψιν. Όθεν Άχραντε, την θείαν αυτής κατάθεσιν, τιμώντες ευσεβώς σε μεγαλύνομεν.
