Zougla Newsroom
Πώς οι απλοί αριθμοί μπορούν να εξηγήσουν την πολιτική πραγματικότητα που αποκαλύφθηκε το βράδυ των εκλογών της 21ης Μαΐου 2023; Πώς περιγράφεται με αναμφισβήτητα στοιχεία μία από τις σημαντικότερες πολιτικές ανατροπές της Μεταπολίτευσης όπου ένα κόμμα μέσα σε δέκα χρόνια ξεκινώντας από 3,25%, κυβερνά τον τόπο το 2015 με 36% και ενισχυμένη αναλογική για να απολέσει την εξουσία με 31,53% και τελικά να συντριβεί το 2023 λαμβάνοντας μόνον 20% . Η διαφορά της Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2023 έφθασε το απίστευτο ποσοστό του 20% . Double score δηλαδή.
Όσον αφορά το ίδιο το πολιτικό θέαμα δύο πρόσωπα διαδραμάτισαν ρόλο καταλύτη στην τελευταία φάση της σύγκρουσης του ΣΥΡΙΖΑ με την Νέα Δημοκρατία. Πρόκειται για τις υποθέσεις Παύλου Πολάκη και Κατρούγκαλου. Αν οι ενέργειες του βουλευτή από τα Χανιά παρέσυραν την ηγεσία της Κουμουνδούρου σε ανακλαστικά κρίσης πανικού με αποτέλεσμα να πληγεί τόσο η πολιτική αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ όσο και προσωπικά το κύρος του Αλέξη Τσίπρα, η υπόθεση Κατρούγκαλου ενεργοποίησε όλη την σωρευμένη ανασφάλεια προοδευτικών και αριστερών ψηφοφόρων που από κοντά ή μακριά ανήκουν στην λεγόμενη Μεσαία Τάξη. Μικροεπιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που είδαν τον χάρο με τα μάτια τους από τα τρία μνημόνια που τους έπληξαν και από τα οποία με κόπο επιβίωσαν, αισθάνθηκαν να χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους με την αψυχολόγητη και πολιτικά παιδαριώδη παρέμβαση Κατρούγκαλου σε κρίσιμο προεκλογικό χρόνο. Αναφερόμαστε στην περίφημη αναφορά του στην extra φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με την επαναφορά απεχθούς μνημονιακού νόμου.
Είναι προφανές πώς η υπόθεση Κατρούγκαλου στοίχισε ένα συμπαγές 6% (τουλάχιστον) στον ΣΥΡΙΖΑ. Η σειρά των γεγονότων ξεκινά από μία εκπομπή σε έναν τηλεοπτικό σταθμό με εμβέλειας περιφερειακή. Χαμηλής επιρροής δηλαδή. Τον Blue Sky . Ο κ. Κατρούγκαλος αν και έμπειρος χαλαρώνει και εξαπολύει την βόμβα και μάλιστα αδικαιολόγητα. Γνώριζε πως σε μία τέτοια περίπτωση αν στριμωχτεί από συνομιλητή του, παραπέμπει κατ’ ευθείαν στο πρόγραμμα του κόμματος χωρίς να εξειδικεύσει. Είναι κανόνας.
Οι μικρομεσαίοι ψηφοφόροι που τον ακούν πανικοβάλλονται. Ξέρουν πως με το καλημέρα το κράτος απαιτεί το 70% των εσόδων μίας επιχείρησης. Έρχεται ο Κατρούγκαλος και επιβαρύνει την μικρή επιχείρηση με ένα ακόμη 20%. Αυτό σημαίνει λουκέτο. Αυτό το 6% μετακινείται αυτόματα στην πλευρά Μητσοτάκη. Πρόκειται για αυτοματοποιημένο ανακλαστικό. Κατά τα κομματικά στελέχη της Κουμουνδούρου , αυτή η απώλεια λαμβάνει σάρκα και οστά στην κομματική δεξαμενή ψηφοφόρων τα δύο τελευταία εικοσιτετράωρα πριν την κάλπη. Δηλαδή μετά την περίφημη απόσυρση – αποπομπή Κατρούγκαλου. Προφανώς ήταν πλέον πολύ αργά.
Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ ήδη είχαν επικίνδυνα «φορτώσει» με τις κατά καιρούς προσωπικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα ως προς τους άμεσους συνεργάτες του . Βαρουφάκης, Φλαμπουράρης, Νίκος Παππάς, Κατρούγκαλος και η λίστα είναι μακρά. Είναι ο Βαρουφάκης που πρότεινε την οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ο ίδιος που «ξέφυγε» μετά το Δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015 και είναι αυτός που λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές πρότεινε την περίφημη «Δήμητρα». Είχε ήδη προταθεί από τον Αλέξη Τσίπρα ως πιθανός μετεκλογικός κυβερνητικός εταίρος. Πολύ λίγοι ψηφοφόροι μπορούν να αντέξουν τόση ελαφρότητα. Είναι ο Κατρούγκαλος του 3ου μνημονίου και των περικοπών στις συντάξεις που επανέφερε στο προσκήνιο το «σκιάχτρο» της extra φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών. Οι εναπομείναντες στον ΣΥΡΙΖΑ πολίτες της μικρομεσαίας τάξης έσπευσαν να ψηφίσουν Νέα Δημοκρατία. Για επιχειρηματική αλλά και προσωπική οικονομική ασφάλεια. Άλλωστε ας μην το ξεχνάμε. Ο ΣΥΡΙΖΑ του 2015 είναι ένας αριστερός σχηματισμός με πολιτική ταυτότητα ΠΑΣΟΚ δια χειρός Αλέξη Τσίπρα. Το 2023 είχαν εναπομείνει στην Κουμουνδούροι και αρκετοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που δεν θα διακινδύνευαν νέες περιπέτειες που όσα τους «υποσχόταν» ο Κατρούγκαλος.
Ο πολιτικός χάρτης με αριθμούς και λογικούς συνειρμούς
Παρακολουθήσαμε τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ κ. Ανδρουλάκη να πανηγυρίζει το βράδυ της Κυριακής έξω από τα γραφεία της Χαριλάου Τρικούπη. Θριαμβολόγησε και ο Δημήτρης Κουτσούμπας για τα ποσοστά του ΚΚΕ. Το ίδιο και ο Κυριάκος Βελόπουλος. Για να είμαστε σαφείς. Το σύνολο της αύξησης και για τα τρία αυτά κόμματα είναι μόλις 6,04%. Τόση φασαρία και θριαμβολογίες για ένα τόσο περιορισμένο ποσοστό αύξησης; Για ψίχουλα; Το ΠΑΣΟΚ αυξάνει το ποσοστό του κατά 3,36%. Το ΚΚΕ κατά 1,97%. Η Ελληνική Λύση κατά 0,75%. Φαίνεται πώς η ανάγκη στήριξης της κομματικής καρέκλας και του κομματικού πρωταγωνιστικού ρόλου του καθενός εμπλεκόμενου κομματικού ηγέτη είναι ισχυρότερη από το ένστικτο αυτοπροστασίας της πολιτικής αξιοπιστίας αλλά και της πολιτικής αξιοπρέπειας.
Προσέξτε. Το σύνολο απωλειών του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 21ης Μαΐου ανέρχονται σε 11,46% σε σύγκριση με τα ποσοστά του στις εκλογές του 2019. Δείτε τον πίνακα με τις μετακινήσεις :
Έχουμε και λέμε: 11,46 + 6,04% από τα κέρδη των τριών κομμάτων που προαναφέραμε = 17,5%
Συνολικό ποσοστό αναποφάσιστων – αδιευκρίνιστης ψήφου 2023 = 15%
Συνολική ψήφος στα εκτός Βουλής κόμματα το 2023 = 16%
Συνολική ψήφος στα εκτός Βουλής κόμματα το 2019 = 8%
Διαφορά στα εκτός Βουλής μεταξύ 2019 και 2023 = 8%
Άρα συνολικό ποσοστό μετακινούμενων το 2023 = 17,5% +15% + 8% = 40,5%
Αυτό το 40,5% μοιράζεται μεταξύ Νέας Δημοκρατία που σημειώνει διαφορά περίπου 20% από τον ΣΥΡΙΖΑ και με τα υπόλοιπα κόμμα εντός και εκτός Βουλής. Με ελάχιστη απόκλιση τα ποσοστά αυτά περιγράφουν με ακρίβεια τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων . Η δεξαμενή λεηλάτησης ψήφων είναι αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Έχει απώλειες προς την Νέα Δημοκρατία, σε αριστερά μικρά κόμματα ακόμη και προς την ακροδεξιά. Το καθαρό ποσοστό μετακίνησης ψηφοφόρων από τον ΣΥΡΙΖΑ προς την Νέα Δημοκρατία αγγίζει το 9,1% .Η μετακίνηση προς το ΠΑΣΟΚ είναι επίσης 9,1%. Ένα 3,2% έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ προς το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου και 3,3% προς το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη. Η Νέα Δημοκρατία σημειώνει μία από τις μεγαλύτερες διαφορές με δεύτερο κόμμα στην ιστορία της Μεταπολίτευσης. Η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε ιστορικό χαμηλό και άγγιξε με κόπο το 66,8%.
Η ανατομία της ακροδεξιάς ψήφου
Οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής που θεωρητικά θα μετακινούνταν στους «Έλληνες» του Ηλία Κασιαδιάρη αλλά λόγω απαγόρευσης από τον Άρεια Πάγο δε κατέστη εφικτό, από τη μία φαίνεται ότι μετακινήθηκαν στο νεοσύστατο κόμμα Νίκη ενώ της απουσίας επωφελήθηκε ιδιαίτερα και η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, που αύξησε τη δύναμή της σε σύγκριση με τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές από 3,70% το 2019 σε 4,48% σε αυτές τις εκλογές. Πάντως, τα ποσοστά των δύο κομμάτων –η Ελληνική Λύση αύξησε το συνολικό ποσοστό της από 3,70% το 2019 σε 4,46% σε αυτές τις εκλογές και η Νίκη με ποσοστό 2,92%, που ωστόσο δεν της δίνει τη δυνατότητα να εισέλθει στη Βουλή– δείχνουν ότι η εκλογική δύναμη της Χρυσής Αυγής δεν εξανεμίστηκε. Μετά τον αποκλεισμό της συμμετοχής των Ελλήνων σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, 165.620 άνθρωποι βρέθηκαν εν δυνάμει χωρίς πολιτικό εκπρόσωπο που να τους εκφράζει.
Τα ποσοστά των δύο κομμάτων που επέλεξαν οι ορφανοί ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής δείχνουν ότι υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό αντισυστημικής ψήφου και πολίτες που αναζητούν πολιτική στέγη, έχοντας ως πυξίδα τη δυσαρέσκεια και τη μοναδικότητα του ελληνισμού που θα πρέπει να αναγνωριστεί. Χαρακτηριστικά η Νίκη πέτυχε το ίδιο ποσοστό 2,93% με τη Χρυσή Αυγή το 2019 – ποσοστό το οποίο και τότε είχε κρατήσει τους χρυσαυγίτες εκτός Βουλής
Παράλληλα το ΕΑΝ, το κόμμα με πρόεδρο τον πρώην αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Αναστάσιο Κανελλόπουλο, που είχε φανεί ότι θα μπορούσε να απορροφήσει κάποιους ψηφοφόρους από τη Χρυσή Αυγή λόγω της συνάφειας των δύο κομμάτων, δεν ξεπέρασε το 0,26%.
Συμπεράσματα
Εικοσιτέσσερις ώρες μετά την εκλογική βραδιά και ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Είναι προφανές πως δεν υπάρχει χρόνος για ριζικές αλλαγές έως τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Δρομολογούνται όμως διαδικασίες. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι αυτός που μετέτρεψε ένα κόμμα της Αριστεράς σε αρχηγικό. Είναι αυτός λοιπόν που χρεώνεται τις νίκες αλλά κυρίως τις ήττες. Προφανώς θα τεθεί θέμα ηγεσίας αλλά και ηγετικής αρχιτεκτονικής αλλά μετά την 25η Ιουνίου. Ορατό είναι ένα κομβικό συνέδριο τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Σε οποιαδήποτε περίπτωση θα ενεργοποιηθούν άλλα πρόσωπα. Ένα από αυτά αναμένεται να είναι η Έφη Αχτσιόγλου που ανήκει άλλωστε στην ηγετική ομάδα Τζανακόπουλου, Παππά, Φλαμπουράρη , Ηλιόπουλου.
Είναι αρκετά τα στελέχη της Κουμουνδούρου αλλά και της ευρύτερης Αριστεράς που εκτιμούν πώς ο ΣΥΡΙΖΑ όπως τον ξέραμε και η Αριστερά όπως είχε δομηθεί την τελευταία δεκαετία δεν υπάρχουν πια. Ωστόσο οι πρώτες αποφάσεις του Εκτελεστικού Γραφείου , το απομεσήμερο της Δευτέρας αποτελούν δείγμα γραφής. Ο Αλέξης Τσίπρας σε δηλώσεις του επιτέθηκε κατά μέτωπο κατά των αριστερών κομμάτων (Βαρουφάκη, Κωνσταντοπούλου, ΚΚΕ ) αλλά και του ΠΑΣΟΚ. Η δήλωση του είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί σε μία προφανώς συγχυσμένη Κουμουνδούρου.
«Οι προοδευτικές δυνάμεις στις οποίες τείναμε το χέρι της συνεργασίας, καθ’ όλη τη προεκλογική περίοδο είχανε μέτωπο σχεδόν αποκλειστικά ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ.
Και χθες την ώρα μιας ιστορικής εκλογικής νίκης της δεξιάς αυτοί πανηγυρίζανε περισσότερο από τους Νεοδημοκράτες για την πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς κοιτάζαμε τη χώρα. Εκείνοι το δικό τους χωράφι».
Με λίγα λόγια την λανθασμένη στρατηγική του μετώπου της Απλής Αναλογικής που υιοθέτησε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας και η ηγετική του ομάδα τώρα φταίει η ευρύτερη Αριστερά, τα άλλα κόμματα και βεβαίως όχι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και η ηγετική του ομάδα.
Με αυτές τις συνθήκες και εάν κάτι δεν αλλάξει αιφνιδίως θα μπορούσε να αναμένεται και περαιτέρω συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση και η αναλογικά περεταίρω ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ που φαίνεται να προκρίνεται για κομβικό ρόλο από διάφορους εμπλεκόμενους κύκλους. Μιλάμε για τους κατά Κώστα Καραμανλή (πρώην πρωθυπουργό) νταβατζήδες. Πρόκειται για πολιτικούς, διπλωματικούς, επιχειρηματικούς κύκλους οι οποίοι στήνουν ως νέο αντιπολιτευτικό πυλώνα και εν δυνάμει εταίρο αλλά και συνεταίρο της Νέας Δημοκρατίας αν χρειαστεί ( βλέπε εγχείρημα του 2012 και κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου). Για να μην κοροϊδευόμαστε. Υπάρχουν κύκλοι ισχύος και εξουσίας που δεν είναι πάντα ομόκεντροι. Άλλα κέντρα αποφάσεων βρίσκονται εντός και άλλα εκτός χώρας . Αυτά τα κέντρα αλλά είναι πάντα σε επαφή αλλά δεν ταυτίζονται μονίμως. Αυτή η νέα παρτίδα παιγνίου για την εξουσία στην Ελλάδα ολοκληρώνεται κατά πάσα πιθανότητα με τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Αυτά λένε οι αριθμοί. Μόνον που η κάλπη είναι πάντα γένους θηλυκού.
