Επεμβαίνουν σε περιοχές που έχουν πληγεί από μεγάλης έκτασης φυσικές και ανθρωπολογικές καταστροφές, όχι για να απαλύνουν το σωματικό πόνο των πληγέντων, αλλά για να τους βοηθήσουν να επιστρέψουν, το συντομότερο δυνατό, σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής.
Ο λόγος για τους Μηχανικούς Χωρίς Σύνορα, μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που στόχο έχει την παροχή τεχνικής βοήθειας σε περιοχές που έχουν “χτυπηθεί” από κάποια φυσική ή άλλη καταστροφή, καθώς και σε μη ανεπτυγμένες περιοχές.
Οι Μηχανικοί Χωρίς Σύνορα δεν είναι, σε καμία περίπτωση, απλά μια οργάνωση ανθρώπων, που σχετίζονται αποκλειστικά με την τεχνολογία, αλλά μια οργάνωση ανθρώπων, ευαισθητοποιημένων πάνω σε προβλήματα που αφορούν τον ίδιο τον άνθρωπο.
Οι Έλληνες Μηχανικοί Χωρίς Σύνορα, πιστοί “υπηρέτες” του ανθρώπου και της φύσης, επεμβαίνουν σε κοινωνίες, όπου το κράτος αδυνατεί να κατασκευάσει τα απαραίτητα έργα υποδομής και δίκτυα κοινής ωφελείας (στέγαση, ύδρευση, αποχέτευση, οδοποιία, άρδευση, φράγματα κ.ά.), σε περιοχές, όπου έχουν σημειωθεί σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές, περιβαλλοντικές καταστροφές, ηφαιστειακές εκρήξεις, τυφώνες, τεχνολογικά ατυχήματα, εμπόλεμες συρράξεις, αλλά και όπου ο ανθρώπινος παράγοντας, με τη ρύπανση του περιβάλλοντος, απειλεί την ίδια τη ζωή και την επιβίωση του πλανήτη (φαινόμενο θερμοκηπίου, καταστροφές όξινης βροχής, μείωση στοιβάδας όζοντας κ.ά.).
Οι Μηχανικοί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν στην Ελλάδα εδώ και μία δεκαετία, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της οργάνωσης, Ιωάννης Κουγιανός, σημειώνοντας ότι η πρώτη δράση συνέπεσε με τους φονικούς σεισμούς του ’99 στην Αθήνα. “Κάναμε αυτοψίες στα κτίρια, υποστηρικτικά προς τους φορείς του λεκανοπεδίου”, μας εξήγησε.
Οι Έλληνες Μηχανικοί Χωρίς Σύνορα, σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη συγκρότησή τους, άνοιξαν τα “φτερά” τους και … πέταξαν εκτός ελληνικών συνόρων, προκειμένου να προσφέρουν σε κοινωνίες, όπου ακόμη και το αυτονόητο δικαίωμα της πρόσβασης σε τροφή και το νερό αποτελεί προνόμιο για λίγους.
Μια τέτοια, λιγότερο προνομιούχα κοινωνία, βρίσκεται στην περιοχή Damot Gale της Νότιας Αιθιοπίας, όπου οι Μηχανικοί Χωρίς Σύνορα κατασκεύασαν ένα φράγμα, στη θέση Damte, για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών τής αγροτικού χαρακτήρα ευρύτερης περιοχής. Η ενασχόληση με το φράγμα προέκυψε, όπως μας λέει ο κ. Κουγιανός, τυχαία, από μια επιστολή της Αιθιοπικής Κοινότητας στην Αθήνα, τα μέλη της οποίας αναζητούσαν τρόπους να βοηθήσουν την πατρίδα τους. Έτσι, σιγά-σιγά το φράγμα άρχισε να λαμβάνει “σάρκα και οστά”.
Πλέον, το φράγμα Damte λειτουργεί κανονικά, προσφέροντας μεγάλη ποσότητα νερού σε μια περιοχή της Αιθιοπίας, που το έχει τόση ανάγκη, είτε άμεσα για οικιακή χρήση, είτε έμμεσα για αρδεύσεις.
Στον κατάλογο των έργων των Ελλήνων Μηχανικών Χωρίς Σύνορα συμπεριλαμβάνονται ακόμη η κατασκευή κτιρίου πολλαπλών χρήσεων, στη νότια Αιθιοπία, η κατασκευή σπιτιού μητρότητας στην περιοχή των Καλλάσα, στο Πακιστάν, ένα πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας σε αγροτική περιοχή της δυτικής Βεγγάλης, στην Ινδία, η αντιμετώπιση της λειψυδρίας στο Πράσινο Ακρωτήρι, μια αναγνωριστική μελέτη ανάπτυξης μικρών υδροηλεκτρικών στην Ελλάδα κ.ά. Στη φάση της εκπόνησης μελετών και της προσπάθειας συγκέντρωσης πόρων, είναι, επίσης, κάποια έργα στην Αφρική καθώς κι ένα συγκεκριμένο έργο, στη Βραζιλία.
Και μπορεί το ζητούμενο να είναι η προσφορά στις λιγότερο ανεπτυγμένες ή πληγείσες κοινωνίες, το “κλειδί”, όμως, που καθορίζει την προσφορά αυτή είναι η αποδοχή από τα ίδια τα μέλη της κοινωνίας.
“Το σημαντικό είναι η αποδοχή από την τοπική κοινωνία και το κράτος”, σημειώνει ο πρόεδρος των Μηχανικών Χωρίς Σύνορα και μας εξηγεί: “Εάν πάμε σε μια μικρή κοινότητα μιας ομάδας χωριών κι εμείς, ως ειδικοί, τούς πούμε ότι θα φτιάξουμε το τάδε έργο, εάν για τους δικούς τους λόγους δεν το θέλουν ή δεν το θέλουν στη συγκεκριμένη θέση, πρέπει να το σεβαστούμε. Όπως και στις τοπικές κοινωνίες, έχουν κι αυτοί τα δικά τους κριτήρια. Αν κάτι δεν έχει την αποδοχή του κόσμου, ακόμη κι αν είναι χρήσιμο, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα”.
Πάντως, η μέχρι σήμερα υποδοχή, αλλά και αποδοχή των Ελλήνων Μηχανικών Χωρίς Σύνορα στις κοινωνίες των αφρικανικών και άλλων χωρών, όπου δραστηριοποιούνται, είναι θερμή.
“Ο κόσμος -μας λέει ο κ. Κουγιανός- μας πλησιάζει και το εντυπωσιακό είναι ότι πρόκειται για ανθρώπους αγνούς, οι οποίοι, αν και πολλές φορές δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ούτε καν τα προς το ζην, ακόμη και σε ημερήσια βάση, είναι διατεθειμένοι να δουλέψουν για το έργο. Αυτή την εμπειρία την είχαμε στην Αιθιοπία”.
Οι Έλληνες Μηχανικοί Σύνορα, “σκύβοντας” πάνω στα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, όπου υλοποιούν κάποιο έργο, προσπαθούν να βοηθήσουν και με διάφορους άλλους τρόπους. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, του φράγματος στην Αιθιοπία, προκειμένου να δώσουν κάποια ημερομίσθια στον τοπικό πληθυσμό, επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν χειρωνακτική εργασία, εκεί όπου θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει χρήση μηχανημάτων.
“Για παράδειγμα, την πέτρα που χρησιμοποιήθηκε στο φράγμα, την έσπασαν κάτοικοι της περιοχής, με κασμάδες και βαριές”, επισημαίνει ο κ. Κουγιανός και προσθέτει πως μπορεί να χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για την ολοκλήρωση του έργου, αλλά τα οφέλη για την τοπική κοινωνία ήταν πολλαπλά.
Τα μέλη της οργάνωσης, τα οποία είναι πολύ περισσότερα από όσα μπορούν να απασχοληθούν στα διάφορα έργα της οργάνωσης ανά τον κόσμο, δραστηριοποιούνται αφιλοκερδώς, ενώ τους πόρους που απαιτούνται για την αγορά πρώτων υλών προσπαθούν να τους συγκεντρώσουν, μέσω κάποιων εκδηλώσεων ή αποτεινόμενοι σε κάποιον φορέα. Μάλιστα, η αγάπη των μελών των Μηχανικών Χωρίς Σύνορα γι’ αυτό που κάνουν είναι τόσο μεγάλη που, όπως μας διαβεβαιώνει ο κ. Κουγιανός, η οικονομική κρίση δεν πρόκειται να ανακόψει το έργο της οργάνωσης.
