Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η απώλεια της βιοποικιλότητας θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στον πλανήτη. Όμως, οι επιχειρήσεις έχουν να παίξουν σημαντικό ρόλο.
Καθώς η Διάσκεψη του ΟΗΕ στο Μόντρεαλ για τη βιοποικιλότητα (COP15) έφτασε στο τέλος της, οι παγκόσμιες κυβερνήσεις έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους να προστατεύσουν το 30% της γης έως το 2030, προκειμένου να αποτρέψουν την μη αναστρέψιμη απώλεια του φυσικού μας κόσμου. Η επίτευξη αυτού του στόχου δεν θα είναι εύκολη.
Παρά τη σκοτεινή πραγματικότητα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, η πρόοδος των κυβερνήσεων στην ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας μέχρι στιγμής ήταν απογοητευτική. Από τότε που οι παγκόσμιοι ηγέτες έθεσαν 20 βασικούς στόχους στη Σύνοδο Κορυφής για τη βιοποικιλότητα το 2010 στην Ιαπωνία, κανένας δεν επιτεύχθηκε. Ο πλανήτης χρειάζεται τώρα επείγουσα βοήθεια και υπάρχει μια κοινότητα πρόθυμη (με σημαντικούς πόρους) την οποία οι κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη συμπεριλάβει ως μέρος της λύσης. Επιχειρήσεις με καινοτόμο ανθρώπινο δυναμικό και μεγάλους προϋπολογισμούς, που κατέχουν ή διαχειρίζονται μεγάλες εκτάσεις γης, θα μπορούσαν να προσφέρουν την απαραίτητη βοήθεια.
Που βρισκόμαστε τώρα
Η απώλεια της βιοποικιλότητας, που αποκαλείται από ορισμένους η «έκτη εξαφάνιση», παρουσιάζει έντονες προκλήσεις. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η βιοποικιλότητα βρίσκεται τώρα στο 75% των προβιομηχανικών επιπέδων, πολύ κάτω από το μέσο όρο του 90% που θεωρείται το ασφαλές όριο για τη διατήρηση σημαντικών οικολογικών διεργασιών. Μια τέτοια διαδικασία, όπως για παράδειγμα η επικονίαση των φυτών, εξαρτάται πλήρως από συγκεκριμένα είδη εντόμων. Η σοκολατένια σκνίπα είναι, ο κατάλληλα ονομαζόμενος επικονιαστής του φυτού κακάο, αλλά στη Δυτική Αφρική, οι πληθυσμοί της έχουν μειωθεί τόσο πολύ που οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να επικονιάζουν τα φυτά με το χέρι.
Ως αποτέλεσμα της άμεσης ανθρώπινης δραστηριότητας, της ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής, ένα εκατομμύριο από τα σημερινά φυτικά και ζωικά είδη αντιμετωπίζουν εξαφάνιση μέχρι το 2040. Υπάρχουν όμως και κάποια καλά νέα. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ισχυρίζεται ότι περίπου το 80% των απειλούμενων και σχεδόν απειλούμενων ειδών θα μπορούσαν να σωθούν εάν μειώσουμε την πίεση στη βιοποικιλότητα που προκαλείται από τη χρήση τροφίμων, γης και ωκεανών, υποδομών, κατασκευών, ενέργειας και εξόρυξης.
Συνεργασία για δράση
Αν οι κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους για να εμπλέξουν την επιχειρηματική κοινότητα, θα μπορούσαν να αντλήσουν έμπνευση από τις συνεργασίες ταχείας αντίδρασης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Καθώς ο κόσμος μεταπήδησε γρήγορα στην εξ αποστάσεως εργασία και μάθηση, το 6% των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν είχαν αξιόπιστη πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Σε απάντηση, η Dell Technologies συνεργάστηκε με την κυβέρνηση για τη δημιουργία του Digital Inclusion Impact Group, αξιοποιώντας επιτόπου πληροφορίες από την κυβέρνηση και τους πόρους μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της δωρεάς συσκευών σε σχολεία και σπίτια.
Η επείγουσα ανάγκη με την οποία αναπτύχθηκαν λύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα πρέπει να εφαρμοστεί και στην κρίση της βιοποικιλότητας. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια παρόμοια ομάδα για τη βιοποικιλότητα και να προσκαλέσουν συνεισφορές από την τεχνολογική κοινότητα για να παρακολουθήσουν, για παράδειγμα, το DNA στη φύση και να ποσοτικοποιήσουν την ανάκτηση βιοποικιλότητας (κάτι που κάνει ήδη η Nature Metrics), ή να καλωσορίσουν πόρους από επενδυτές που έχουν τον προϋπολογισμό για να χρηματοδοτήσουν σημαντικά έργα βιοποικιλότητας.
Ο Όμιλος Nature Action 100, που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της COP15 και αποτελείται από 11 επενδυτές υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένων των AXA και BNP Paribas, εντοπίζει 100 εταιρείες που είναι σημαντικές για τον στόχο της αναστροφής της απώλειας βιοποικιλότητας. Πρόκειται για μια έτοιμη ομάδα ισχυρών και επιδραστικών επιχειρήσεων που οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προσεγγίσουν για συνεργασίες.
Σύμφωνα με μια σχετική έρευνα που διεξήχθη σε συνεργασία με πάνω από 2.000 ηγέτες επιχειρήσεων, οι επιχειρήσεις έχουν μια σημαντική επιθυμία να παίξουν έναν πιο άμεσο ρόλο. Περισσότεροι από τέσσερις στους πέντε παγκόσμιους ηγέτες λένε ότι η βιοποικιλότητα είναι (προσωπικά) πολύ σημαντική για τους ίδιους και το 84% λέει ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις διαθέτουν τους πόρους για να έχουν θετικό αντίκτυπο στην απώλεια βιοποικιλότητας. Είναι επίσης εύλογο επιχειρηματικά: Σύμφωνα με το Boston Consulting Group (BCG), η βιοποικιλότητα δημιουργεί οικονομική αξία άνω των 150 τρις δολ ετησίως – η οποία θα μπορούσε να εξαφανιστεί εάν δεν ενεργήσουμε σωστά.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ορισμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις που κατέχουν μεγάλες εκτάσεις γης, αρχίζουν να αναγνωρίζουν την ευθύνη τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η Southern Water έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη βιοποικιλότητα πέρα από την απλή διατήρηση καθαρών πλωτών οδών και περιβάλλοντος για τα είδη πτηνών. Αποτρέπει πλέον την εξάπλωση χωροκατακτητικών μη ιθαγενών ειδών και, όπου είναι δυνατόν, τα απομακρύνει ενεργά. Η M&S έχει επίσης συνεργαστεί με την Wildlife Trusts για να δημιουργήσει και να βελτιώσει χώρους στις φάρμες τους.
Αντί να εργάζονται ανεξάρτητα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να σκεφτούν πως να συνεργαστούν με τις περιφερειακές αρχές στην τοπική τους κοινότητα και να μπορούν να συντονίσουν καλύτερα τις προσπάθειες μέσω των Τοπικών Δικτύων Ανάκτησης Φύσης για την αποκατάσταση των οικοτόπων ή την ανάκτηση απειλούμενων φυτών ή ζώων.
Η χρήση της καινοτομίας και της τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις θα είναι ζωτικής σημασίας – έχουμε έναν παγκόσμιο τεχνολογικό τομέα αξίας 5,2 τρις δολ. που θα πρέπει να αξιοποιήσουν οι κυβερνήσεις. Στο Ηνωμ.Βασίλειο, η ομάδα του Ground Control έχει προχωρήσει στην ψηφιοποίηση της βιοποικιλότητας – δημιουργώντας έναν οπτικό χάρτη που υπογραμμίζει τις περιοχές όπου η βιοποικιλότητα έχει ανακάμψει και συνεργάζεται με άλλους οργανισμούς για καλύτερο συνολικό αντίκτυπο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον παγκόσμιο τεχνολογικό έργο είναι ο Χωροταξικός Σχεδιασμός για τη Διατήρηση Περιοχής σε Απάντηση στην Κλιματική Αλλαγή (SPARC) που αξιοποιεί δεδομένα ώστε να μπορεί να εκτιμήσει τις μετακινήσεις των ειδών λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτό το έργο στοχεύει στην παροχή πληροφοριών που μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες να σχεδιάσουν πιο αποτελεσματικά την διατήρηση περιοχών, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις συνακόλουθες επιπτώσεις της στη βιοποικιλότητα.
Κοιτάζοντας κάτω από το θόλο
Υπάρχει ήδη διάθεση για βοήθεια από τις επιχειρήσεις, ακόμα κι αν βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Τριακόσιες επιχειρήσεις, που μετρούν τις δικές τους επιπτώσεις στη φύση, προέτρεψαν τους παγκόσμιους ηγέτες να αναγκάσουν άλλες εταιρείες να δημοσιεύσουν τον αντίκτυπό τους στη βιοποικιλότητα έως το 2030, κάτι που θα είναι σημαντικό για την κατανόηση του βάθους του προβλήματος και του τρόπου επίλυσής του. Πράγματι, ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας είναι η μέτρηση – πώς διασφαλίζει ότι η βιοποικιλότητα που αφήνει κάποιος πίσω του είναι σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι όταν τη βρήκε;
Οι εταιρείες ακινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει πλέον να επιδείξουν βελτίωση 10% ή «καθαρό κέρδος βιοποικιλότητας» για όλες τις νέες κατασκευές – μια νομική πρωτιά. Για να το βοηθήσει αυτό, ο σύμβουλος της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για το φυσικό περιβάλλον ξεκίνησε τη μέτρηση της βιοποικιλότητας. Αν και αυτό ισχύει – επί του παρόντος – μόνο για εταιρείες ακινήτων, οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οικειοθελώς παρόμοιες μεθόδους για να κατανοήσουν τη βιοποικιλότητα στις τοποθεσίες που κατέχουν και τον ευρύτερο αντίκτυπο που έχει η απώλεια βιοποικιλότητας στη γη σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εκτός από τη θέσπιση περισσότερων νόμων για τις επιχειρήσεις για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας, οι κεντρικές κυβερνήσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διευκόλυνση των εταιρικών σχέσεων μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινοτικών επιχειρήσεων για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας. Αυτό μπορεί να λάβει τη μορφή τοπικών έργων από κοινού χρηματοδότησης, όπως η αγορά περιοχών υποβαθμισμένης γης για τη βιοποικιλότητα ή η αφιέρωση χρόνου εθελοντισμού του προσωπικού για πρωτοβουλίες βιοποικιλότητας.
Μελλοντική ανάπτυξη
Η πρόκληση της απώλειας βιοποικιλότητας συμβαδίζει με την κλιματική αλλαγή και δημιουργεί μια από τις μεγαλύτερες υπαρξιακές προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η ανθρωπότητα. Ωστόσο, υπάρχει υλική ανταμοιβή για τη σωστή αντιμετώπιση των πραγμάτων. Η έκθεση Nature Economy του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ διαπίστωσε ότι η πρόοδος στην προστασία της βιοποικιλότητας θα μπορούσε να προσφέρει ετήσιες επιχειρηματικές ευκαιρίες, αξίας 10 τρις δολ. Αυτά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν 395 εκατομμύρια θέσεις εργασίας έως το 2030 και να καταστήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις χρηματοπιστωτικές αγορές πιο ανθεκτικές σε μελλοντικούς κραδασμούς.
Η οικονομική συνιστώσα για την προστασία της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων του πλανήτη μας είναι ξεκάθαρη. Οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να το διαπιστώνουν και μια μικρή κίνηση για αλλαγή δημιουργείται. Ήδη έχουν ξεκινήσει τα πρώτα παραδείγματα που θα πρέπει να διερευνηθούν σε μεγαλύτερο βάθος και ευρύτερα. Τώρα είναι δουλειά των κυβερνήσεων να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να προωθήσουν τον ρόλο των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας απώλειας βιοποικιλότητας.
Πηγή: Fast Company
