Αναμονή για περίθαλψη που όλο και επιμηκύνεται, ελλείψεις προσωπικού, χρόνια υποχρηματοδότηση και τώρα πλέον και μία πρωτοφανής απεργιακή κινητοποίηση των νοσηλευτών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το δημόσιο σύστημα υγείας πνέει τα λοίσθια.
Η απεργιακή κινητοποίηση του νοσηλευτικού προσωπικού από τις 15 έως τις 20 Δεκεμβρίου – για πρώτη φορά σε 106 χρόνια – ρίχνει ψυχρό φως στην κρίση που μαστίζει το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), αγαπημένο θεσμό των Βρετανών, που έχει όμως γονατίσει έπειτα από πολλά χρόνια λιτότητας, μία πανδημία και τον πληθωρισμό σε επίπεδα ρεκόρ.
«Ο χειμώνας αναμένεται σκληρός», έχει ήδη προειδοποιήσει ο διευθυντής του NHS-Συνομοσπονδία, που εκπροσωπεί τα νοσοκομεία της Αγγλίας.
Περί τα 7,1 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στην ουρά για περίθαλψη στο Ηνωμένο Βασίλειο, αριθμός ρεκόρ για την χώρα.
Λιτότητα
Οι δυσκολίες για την αντικατάσταση του προσωπικού που βρίσκεται πέρα από τα όρια της εξάντλησης έχουν κορυφώσει την χρόνια κρίση, την ώρα που ο πληθωρισμός ρεκόρ και η ύφεση είναι συνώνυμα περικοπών των δημοσίων δαπανών.
Ομως η οικονομική κρίση προστίθεται σε μία σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζει επί σειρά ετών το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, ένας θεσμός που δημιουργήθηκε το 1948 και χρηματοδότηκε από τους φόρους.
Διότι το σύστημα, που κοστίζει 190 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως (221 δισεκατομμύρια ευρώ) και απασχολεί 1,2 εκατομμύριο άτομα μόνο στην Αγγλία, είναι υποχρηματοδοτούμενο εδώ και πολλά χρόνια.
Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Σάλιβαν, καθηγητή ειδικευμένο στον καρκίνο του King’s College του Λονδίνου, η κρίση του NHS λανθάνει «εδώ και χρόνια».
«Οταν αρχίζεις να υπερθερμαίνεις τον κινητήρα, τον εξαντλείς», λέει συνοψίζοντας την κατάσταση. «Πιστεύω ότι ακολουθούν πολύ δύσκολα χρόνια».
Σύμφωνα με τους ειδικούς του τομέα υγείας, η κρίση οξύνθηκε από 12 χρόνια δημοσιονομικών περιορισμών που επέβαλαν οι διαδοχικές συντηρητικές κυβερνήσεις, καθώς και από το Brexit (μεγάλο τμήμα του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση) και την πανδημία, η οποία επέβαλε καθυστερήσεις στα μη επείγοντα περιστατικά.
Χαμηλό ηθικό
Η κρίση του κόστους διαβίωσης και ο πληθωρισμός ρεκόρ στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προκαλέσει κινητοποιήσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας, από τις μεταφορές και την δικαιοσύνη μέχρι τον τομέα της υγείας.
«Δεν ξέρω τι να κάνω, δεν ξέρω τι θα κάνουν οι συνάδελφοί μου», λέει η Αμίρα, νοσηλεύτρια στο Λονδίνο, την στιγμή που οι πραγματικοί μισθοί βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση εξαιτίας της αύξησης του κόστους διαβίωσης.
«Πασχίζουν να ταΐσουν την οικογένειά τους, καταφεύγουν στις τράπεζες τροφίμων», εξηγεί.
Οι νοσηλευτές και οι νοσηλεύτριες κάνουν αλυσιδωτές βάρδιες εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού που έχουν δημιουργήσει εν μέρει οι νέοι μεταναστευτικοί κανόνες που εφαρμόζονται μετά το Brexit.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας βρίσκεται αντιμέτωπο με 130.000 κενές θέσεις, ανάμεσά τους 12.000 νοσοκομειακών γιατρών και 47.000 νοσηλευτών και νοσηλευτριών.
Οι νοσηλευτές αναλαμβάνουν κανονικά τέσσερις ασθενείς ανά βάρδια, αλλά τους ζητείται να διπλασιάσουν τον αριθμό των ασθενών κάνοντας αλυσιδωτές ημερήσιες και νυκτερινές βάρδιες.
«Δεν έχουμε παρά δύο μάτια. Το ηθικό είναι πολύ χαμηλό», λέει η Αμίρα.
Κατάρρευση
Στις ελλείψεις στα νοσοκομεία προστίθεται η έλλειψη γενικών γιατρών. Κατά συνέπεια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν καταφέρνουν να πάρουν ραντεβού και καταφεύγουν στα Επείγοντα.
«Δεν έχω δει ποτέ τέτοια συρροή ασθενών οι οποίοι έχουν ανάγκη από βοήθεια που δεν μπορούν να λάβουν», λέει η Αμίρα. «Υπάρχουν μόνιμα ουρές που φτάνουν μέχρι τον δρόμο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης».
Υποχρηματοδοτούμενο, το NHS δεν είναι απαλλαγμένο από σκάνδαλα που διαδέχονται το ένα το άλλο τα τελευταία χρόνια και έχουν φέρει στην επιφάνεια τις ανεπάρκειες και τις παραβιάσεις στην καθημερινή διαχείριση των υπηρεσιών.
Φέτος, πλήθος εκθέσεων αποκάλυψε «ανεπάρκειες» στα μαιευτήρια, ανεπάρκειες που συνέβαλαν σε θανάτους βρεφών που θα μπορούσαν να έχουν επιβιώσει αν είχαν καλύτερη φροντίδα.
Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Σάλιβαν, για όλα αυτά τα προβλήματα δεν υπάρχουν βραχυπρόθεσμες λύσεις και το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να μιμηθεί χώρες όπως η Δανία και η Σουηδία και να εγκαταλείψει ένα σύστημα υγείας προσανατολισμένο προς την λογική της αγοράς.
Ο τομέας «έχει ανάγκη από καλύτερη οργάνωση, καλύτερες υποδομές, καλύτερη ηγεσία και καλύτερες πολιτικές», καταλήγει.
