Στέλιος Βασιλούδης
Οι νέοι κανόνες αντιμετωπίζουν μια σειρά ζητημάτων, από την εποπτεία έως τη χρήση ενέργειας.
Στο πλαίσιο μιας συντριβής της αγοράς και των επενδυτών που έχουν καεί, οι διαπραγματευτές της ΕΕ υπέγραψαν πρόσφατα μια πολιτική συμφωνία – ορόσημο – που διέπει τον τρόπο με τον οποίο το μπλοκ θα ρυθμίζει τα κρυπτονομίσματα. Η αγορά crypto περιουσιακών στοιχείων, που ονομάστηκε MiCA, θα θέσει βιομηχανικά πρότυπα και εγγυήσεις για τους επενδυτές, για αυτά και τις εταιρείες που τα εξυπηρετούν. Οι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ στα τέλη του επόμενου έτους ή στις αρχές του 2024, ανάλογα με το πότε θα δημοσιευτούν στο επίσημο καθολικό της ΕΕ για νομικές πράξεις.
Οι διαπραγματευτές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τις πρωτεύουσες της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάστηκαν μόλις έξι ώρες στον τελικό γύρο των συνομιλιών για να επισφραγίσουν τη συμφωνία, η οποία έρχεται καθώς η κακοποιημένη αγορά αποκαλύπτει εταιρικά σκάνδαλα, απάτες Ponzi και ψεύτικες υποσχέσεις γρήγορου πλούτου. Μεγάλο μέρος της τεχνολογίας που στηρίζει την αγορά, ωστόσο, έχει κερδίσει την εύνοια των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των εταιρειών που είναι αποφασισμένες να μειώσουν τα τέλη συναλλαγών και να εκδημοκρατίσουν τη χρηματοδότηση.
Το MiCA υποτίθεται ότι θα δώσει στους επενδυτές μεγαλύτερη εμπιστοσύνη όταν δραστηριοποιούνται στην αγορά, με μια νέα εποπτική δομή της ΕΕ για τα λεγόμενα stablecoins και διασφαλίσεις ότι οι εταιρείες crypto είναι υπεύθυνες για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η βιομηχανία crypto χαιρέτισε το MiCA ως ορόσημο για τον καθορισμό του πρώτου σημαντικού ρυθμιστικού προτύπου στον κόσμο για ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία.
Όμως, αξίζει να θυμόμαστε ότι η προέλευση των κανόνων είχε τις ρίζες της στον φόβο.
Η Επιτροπή πρότεινε το MiCA τον Σεπτέμβριο του 2020, ως απάντηση στην αποτυχημένη προσφορά της Meta, της μητρικής εταιρείας του Facebook, να εισαγάγει ένα σύστημα πληρωμών με το λεγόμενο stablecoin – ένα token που να συνδέεται με ένα εθνικό νόμισμα ή ένα καλάθι χρηματοπιστωτικών μέσων για να διατηρήσει την αξία του σταθερή. Τα σχέδια της Meta προκάλεσαν πανικό στους πολιτικούς της ΕΕ, που φοβήθηκαν πως η παγκόσμια εμβέλεια του μεγαθήριου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα υπονόμευε το ευρώ.
«Αυτό που ζήτησαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρώπης ως απάντηση σε αυτές τις ανησυχίες μπορεί να φαίνεται επαχθές και αντι-καινοτομικό στους επικριτές του MiCA», έγραψε ο Dante Disparte, επικεφαλής στρατηγικής και παγκόσμιας πολιτικής για την εταιρεία startup Circle Stablecoin, σε ένα blog – μια μέρα πριν την συμφωνία. «Όμως, σε βαθύτερη ανάλυση, η συμφωνία προσφέρει ένα μονοπάτι για την Ευρώπη προκειμένου να αναδειχθεί σε ανταγωνιστική περιοχή για την ασφαλή και υγιή ανάπτυξη ενός σταθερά ενεργού χρηματοπιστωτικού συστήματος», πρόσθεσε ο Disparte, ο οποίος στο παρελθόν υπήρξε επικεφαλής της πολιτικής και των επικοινωνιών του έργου πληρωμών της Meta.
Τούτου λεχθέντος, πολλά έχουν αλλάξει από τότε, τα τελευταία δύο χρόνια. Η δημοτικότητα του crypto εκτοξεύτηκε στα ύψη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τη βοήθεια διάφορων επενδυτών, με διαθέσιμο χρήματα για ξόδεμα. Όλη αυτή η προσοχή οδήγησε την αξία της αγοράς στο υψηλό όλων των εποχών (των 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων) στα μέσα Νοεμβρίου – προτού υποχωρήσει περισσότερο από τα δύο τρίτα, λόγω της αύξησης των επιτοκίων και της απότομης πτωτικής διόρθωσης. Αυτή η ύφεση ανέδειξε τους κινδύνους που πήραν πολλές εταιρείες crypto, προκειμένου να βγάλουν (γρήγορα) χρήματα.
Μια άλλη μεγάλη αλλαγή ήταν ο πολλαπλασιασμός νέων προϊόντων και υπηρεσιών στη σφαίρα crypto – μια εξέλιξη που αγγίζει επίσης το MiCA. Αυτά περιλαμβάνουν ψηφιακά συλλεκτικά αντικείμενα, γνωστά ως μη ανταλλάξιμα tokens (NFTs), τα οποία έγιναν πρωτοσέλιδα αφού πολλοί celebrities πλήρωσαν χιλιάδες δολάρια προκειμένου να κατέχουν εικονικές συλλογές τέχνης, όπως το Bored Ape Yacht Club και το Moonbirds.
Η αποκεντρωμένη χρηματοδότηση, που ονομάστηκε DeFi, ήρθε επίσης στο προσκήνιο, αποκαλύπτοντας καινοτόμα προγράμματα υπολογιστών που μπορούν να εκτελούν συμφωνίες για «έξυπνα συμβόλαια» χωρίς τη χρήση κάποιου μεσάζοντα.
Οι υποστηρικτές λένε ότι το DeFi και το NFT μπορούν να μειώσουν το κόστος των συναλλαγών και να ανοίξουν νέες πηγές εσόδων για καλλιτέχνες και εταιρείες. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναγνωρίζουν αυτές τις νόμιμες χρήσεις, αλλά είναι αποφασισμένοι να εμποδίσουν οποιονδήποτε θέλει να τις χρησιμοποιήσει για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος ή φοροδιαφυγή.
Ακολουθεί μια σύνοψη των πιο σημαντικών αποφάσεων που περιέχονται στην συμφωνία.
Εποπτεία
Οι εθνικές αρχές θα είναι υπεύθυνες για την εποπτεία των εταιρειών crypto και των περιουσιακών στοιχείων που εκδίδουν ή διαχειρίζονται. Αυτές οι αρχές πρέπει, ωστόσο, να μοιραστούν τα δεδομένα που συλλέγουν για εταιρείες crypto – που έχουν περισσότερους από 15 εκατομμύρια χρήστες – με τη ρυθμιστική αρχή κινητών αξιών της ΕΕ.
Αυτό σηματοδοτεί μια νίκη για τις πρωτεύουσες της ΕΕ, οι οποίες είχαν υποστηρίξει μια εθνική προσέγγιση για την εποπτεία των crypto. Το Κοινοβούλιο ήλπιζε να δώσει στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγοράς (ESMA) περισσότερες εξουσίες για την εποπτεία της ευρωπαϊκής αγοράς υπηρεσίας crypto.
Ωστόσο, η ESMA κέρδισε ορισμένα νέα καθήκοντα. Η ρυθμιστική αρχή θα μπορεί να εκδίδει απόψεις σχετικά με τον τρόπο προώθησης της εποπτικής σύγκλισης και μπορεί να απαγορεύσει περιουσιακά στοιχεία ή υπηρεσίες crypto που αποτελούν απειλή για τους επενδυτές, την ακεραιότητα της αγοράς ή τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ESMA έχει ήδη αυτές τις εξουσίες για την ευρύτερη χρηματοπιστωτική αγορά. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, εν τω μεταξύ, θα εποπτεύει τα stablecoins που έχουν περισσότερους από 10 εκατομμύρια χρήστες ή ένα απόθεμα περιουσιακών στοιχείων αξίας άνω των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Παντως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορεί να ασκήσει βέτο σε οποιοδήποτε stablecoin δεν της αρέσει.
Μαύρη λίστα
Το MiCA συνοδεύεται από μια μαύρη λίστα: η ESMA θα κατονομάσει και θα εκθέσει όλες τις εταιρείες crypto που δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες και θα τις βάλει σε μια λίστα, ως προειδοποίηση προς τους επενδυτές.
Τα κριτήρια της κόκκινης σημαίας μπορεί να υπερβαίνουν τη μη συμμόρφωση. Μια εταιρεία που αρνείται να εγγραφεί σε μια χώρα ή κάνει συνειδητή προσπάθεια να λειτουργήσει εκτός νομικών δομών μπορεί επίσης να βρεθεί στη μαύρη λίστα, ενώ η ύπαρξη μη φανερών μελών του διοικητικού συμβουλίου είναι επαρκής λόγος για να φέρει μια εταιρεία σε μπελάδες.
Αποκαλύψεις χρήσης ενέργειας
Υπήρξε μεγάλη συζήτηση στο Κοινοβούλιο σχετικά με την ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για την τροφοδοσία των εξειδικευμένων υπολογιστών που επεξεργάζονται και καταγράφουν συναλλαγές crypto σε αποκεντρωμένα λογιστικά βιβλία, γνωστά ως blockchain.
Τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία crypto , συμπεριλαμβανομένου του Bitcoin, λειτουργούν με ένα λογισμικό blockchain που ονομάζεται Proof – of – Work, το οποίο απαιτεί τεράστια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας για να λειτουργήσει. Υπάρχουν όμως πιο ενεργειακά αποδοτικές εναλλακτικές στην αγορά, γνωστές ως Proof – of – Stake. Οι εταιρείες crypto θα πρέπει να αποκαλύψουν τον τύπο blockchain που χρησιμοποιούν σε ένα ενημερωτικό έγγραφο, που ονομάζεται whitepaper.
Η ESMA θα αναπτύξει περαιτέρω μέτρα που θα διευκρινίζουν ποια μορφή θα πρέπει να έχουν αυτές οι γνωστοποιήσεις. Η Επιτροπή, εν τω μεταξύ, θα συντάξει μια έκθεση που θα συγκρίνει τους διαφορετικούς τύπους τεχνολογιών blockchain που προσφέρονται και θα παρουσιάσει επιλογές πολιτικής που πρέπει να εξετάσουν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων.
Γρήγορες διορθώσεις crypto
Οι DeFi και NFT έχουν, σε μεγάλο βαθμό, μείνει εκτός MiCA, αν και υπάρχει μια ρήτρα αναθεώρησης ενσωματωμένη στο εγχειρίδιο κανόνων που πιθανότατα θα οδηγήσει σε συγκεκριμένα ρυθμιστικά καθεστώτα αργότερα, εάν χρειαστεί. Το MiCA πάντως, περιλαμβάνει ορισμένες άμεσες αναφορές στα δύο πεδία. Οποιαδήποτε εταιρεία crypto αποφασίσει να εξυπηρετήσει ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από το DeFi, για παράδειγμα, θα πρέπει να συμμορφωθεί με τη νομοθεσία.
Όσον αφορά τα NFT, το εγχειρίδιο κανόνων τα εξαιρεί εκτός εάν ο εκδότης δημιουργήσει μια «συλλογή» περιουσιακών στοιχείων προς αγορά. Η ιδέα πίσω από αυτό είναι να επιτραπεί σε καλλιτέχνες και εταιρείες να δημιουργούν μεμονωμένα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία χωρίς να θάβονται σε ρυθμιστικά έγγραφα.
Ωστόσο, οι εταιρείες πίσω από τις συλλογές NFT θα πρέπει να παράσχουν μια λευκή βίβλο που θα εξηγεί ποιο είναι το προϊόν τους και πώς λειτουργούν στο blockchain. Επιπλέον, κάθε NFT που αντιγράφει ένα χρηματοοικονομικό μέσο θα ενσωματωθεί στο MiCA.
«Αυτός ο κανονισμός θα βοηθήσει στην απομάκρυνση των αγορών κρυπτονομισμάτων από τα δύσκολα και αχαρτογράφητα νερά του Διαδικτύου, εφαρμόζοντας το minimum των πρότυπων που είναι παρόμοια με άλλα είδη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών», δήλωσε ο Γερμανός ευρωβουλευτής Markus Ferber του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος μετά τη συμφωνία. «Με αυτόν τον νέο νόμο, η ΕΕ πρωτοστατεί στη ρύθμιση της crypto», ολοκλήρωσε ο ίδιος.
Πηγή: POLITICO.
