Ζήσης Ψάλλας
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances, ερευνητές από το εργαστήριο του Rudolf Jaenisch, στο Ινστιτούτο Whitehead, παρουσίασαν έναν τρόπο δημιουργίας λιποκυττάρων που μπορούν να τροποποιηθούν ώστε να εμφανίζουν διαφορετικά επίπεδα ευαισθησίας στην ινσουλίνη.
Το σωματικό λίπος -γνωστό και ως λιπώδης ιστός- είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση του μεταβολισμού του σώματος και παίζει σημαντικό ρόλο στην αποθήκευση και την απελευθέρωση της ενέργειας. Όταν τα λιποκύτταρα συναντούν την ορμόνη ινσουλίνη, απορροφούν τη ζάχαρη από το αίμα και την αποθηκεύουν ως λίπος για μελλοντική χρήση. Όμως, για πολλά χρόνια, παράγοντες όπως η γενετική, το στρες, ορισμένες δίαιτες, ο μολυσμένος αέρας ή το μολυσμένο νερό μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά αυτή τη διαδικασία, οδηγώντας σε διαβήτη τύπου 2. Σε αυτή την ασθένεια, τα λιποκύτταρα, καθώς και τα κύτταρα των μυών και του ήπατος, γίνονται ανθεκτικά στην ινσουλίνη και επομένως δεν μπορούν να ρυθμίσουν σωστά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Οι ερευνητές αποφάσισαν να προσπαθήσουν να βελτιστοποιήσουν μια υπάρχουσα μέθοδο για τη διαφοροποίηση των πολυδύναμων κυττάρων σε λιποκύτταρα. Η πρόσληψη γλυκόζης σε απόκριση στα φυσιολογικά επίπεδα ινσουλίνης είναι πραγματικά η κύρια λειτουργία ενός λιποκυττάρου. Αναρωτήθηκαν αν η χαμηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη των λιποκυττάρων που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο θα μπορούσε να είναι προϊόν των συνθηκών στις οποίες αναπτύχθηκαν. Δημιούργησαν σχεδόν 30 διαφορετικές συνθέσεις μέσων, καθεμία με ελαφρώς διαφορετικά επίπεδα βασικών συστατικών όπως γλυκόζη, ινσουλίνη, αυξητικό παράγοντα IGF-1 και λευκωματίνη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται εν αφθονία στο αίμα.
Το μέσο που λειτούργησε καλύτερα είχε συγκεντρώσεις ινσουλίνης και γλυκόζης που ήταν παρόμοιες με τα επίπεδα στο ανθρώπινο σώμα. Όταν αναπτύχθηκαν σε αυτό το νέο μέσο, τα κύτταρα αποκρίθηκαν σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις ινσουλίνης, ακριβώς όπως τα κύτταρα στο ανθρώπινο σώμα.
Για να απευαισθητοποιήσουν τα κύτταρα, πλημμύρισαν τα μέσα με ινσουλίνη για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό έκανε τα κύτταρα να γίνουν λιγότερο ευαίσθητα στην ορμόνη και να ανταποκριθούν όπως τα διαβητικά ή προδιαβητικά λιποκύτταρα σε ένα ζωντανό άτομο. Οι ερευνητές μπορούσαν στη συνέχεια να μελετήσουν πώς τα κύτταρα αποκρίθηκαν σ’ αυτή την αλλαγή -όπως ποια γονίδια ενεργοποιούνται όταν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τώρα που δημιούργησαν αυτό το νέο μοντέλο για τη μελέτη της αντίστασης στην ινσουλίνη στα λιποκύτταρα, οι ερευνητές ελπίζουν να αναπτύξουν παρόμοιες διαδικασίες για άλλα κύτταρα που επηρεάζονται από τον διαβήτη.
