Ο Λουίς Σαρμιέντο έβγαινε νωρίς ένα πρωί του Μαρτίου για να πάει να αγοράσει ψωμί μαζί με τον εγγονό του, στην πόλη του, τη Ντουράν, στον Ισημερινό, όταν μπροστά του, στον δρόμο, αντίκρισε δυο αποκεφαλισμένα πτώματα, με τα χέρια τους δεμένα πισθάγκωνα.
Αντανακλαστικά, γύρισε και κάλυψε τα μάτια του παιδιού, το οποίο κατάλαβε, παρ’ όλ’ αυτά, το μακάβριο μήνυμα των συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά.
«Κάλυψα τα μάτια του εγγονού μου, τον πήγα πίσω, στο σπίτι, έκλεισα τα παντζούρια και δεν ξέρω τίποτε άλλο», λέει ο 78χρονος απόμαχος εργάτης, που ζει τα τελευταία 16 χρόνια στη φτωχή συνοικία Σέρο Λας Κάβρας, στη Ντουράν, πόλη 200.000 κατοίκων, όχι μακριά από το λιμάνι της Γουαγιακίλ (δυτικά).
Η γάγγραινα της διακίνησης ναρκωτικών έχει μολύνει τη συνοικία, χτισμένη σε λόφο που έχει μετατραπεί σε «παιδικό σταθμό πληρωμένων δολοφόνων», θα πει στο Γαλλικό Πρακτορείο πρώην ανώτερος αξιωματικός της αστυνομίας, υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
Οι συμμορίες στρατολογούν παιδιά από τα δέκα τους χρόνια, αρχικά ως πωλητές ναρκωτικών. «Αρχικά πουλάνε, μετά τους δίνουν ένα όπλο και γίνονται πληρωμένοι δολοφόνοι», επιβεβαιώνει ο διοικητής της αστυνομίας στη Ντουράν, ο Χόρχε Χαντάτι.
Σε κρησφύγετο της συμμορίας «Los largartos» («Οι σαύρες»), μιας από τις ισχυρότερες της Ντουράν, οι Αρχές κατέσχεσαν αρκετούς χνουδωτούς κροκόδειλους. Η αστυνομία θεωρεί πως για να εξοικειώσουν και αργότερα να προσελκύσουν παιδιά, οι συμμορίες τους χαρίζουν παιχνίδια.
Από τους 230 κακοποιούς που συνελήφθησαν στη Ντουράν από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο του 2022, η συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν ανήλικοι ή μόλις είχαν ενηλικιωθεί. «Και είχαν ήδη διαπράξει τέσσερις-πέντε φόνους», σύμφωνα με τον διοικητή της αστυνομίας Χαντάτι.
Στη Σέρο Λας Κάβρας, η βία είναι πλέον ενδημική.
Τον Φεβρουάριο, δύο πτώματα βρέθηκαν κρεμασμένα από πεζογέφυρα. Από τον Οκτώβριο του 2021, περίπου δέκα πτώματα, ακρωτηριασμένα, κρεμασμένα ή αποκεφαλισμένα, έχουν αφεθεί σε κοινή θέα, πιστοποιώντας ξεκαθαρίσματα λογαριασμών με τη βάρβαρη μέθοδο των μεξικανικών καρτέλ των ναρκωτικών.
Οι δολοφονίες αυτές εντάσσονται στον ακήρυκτο πόλεμο αντίπαλων συμμοριών για τον έλεγχο της διακίνησης που, κατά τους επίσημους αριθμούς, ενδέχεται να έχει έσοδα ως και 1,8 εκατομμυρίων δολαρίων τον μήνα μόνο στην πόλη Ντουράν.
Από τον Ιανουάριο, στη Ντουράν και στις γειτονικές πόλεις Σαμποροντόν και Γουαγιακίλ -σε αυτή την τελευταία βρίσκεται το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, κόμβος αναχώρησης της κοκαΐνης που διακινείται λαθραία προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ- έχουν δολοφονηθεί 363 άνθρωποι, εγκλήματα που πιστεύεται ότι συνδέονταν με τη διακίνηση.
«Σούπερ μάρκετ»
Στις πλαγιές της Σέρο Λας Κάβρας, κάπου 30 αστυνομικοί ελέγχουν αυτοκίνητα για όπλα ή ναρκωτικά. Στη συνοικία, έφιπποι αστυνομικοί σταματούν άνδρα για σωματικό έλεγχο.
Περίοικοι παρακολουθούν τις επιχειρήσεις κοιτώντας λοξά, χωρίς να βγαίνουν από τα σπίτια τους, ούτε να πιάνουν κουβέντα. Ο νόμος της σιωπής βασιλεύει.
Πρόκειται για «σούπερ μάρκετ ναρκωτικών», σύμφωνα με τον αρχηγό της αστυνομίας Χαντάτι. «Οικογένειες ζουν από την πώληση ή παίρνουν χρήματα από τις μαφίες και οι υπόλοιποι σιωπούν επειδή φοβούνται».
Κατά την τελευταία τους έφοδο στη Σέρο Λας Κάβρας, οι αστυνομικοί είχαν την υποστήριξη του στρατού, ο οποίος αναπτύχθηκε στο εσωτερικό στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που κήρυξε η κυβέρνηση του συντηρητικού προέδρου, Γκιγιέρμο Λάσο, σε τρεις επαρχίες, ανάμεσά τους η Γουάγιας, όπου βρίσκεται η Ντουράν, για να αντιμετωπίσει το οργανωμένο έγκλημα.
«Οι συμμορίες παίζουν μαζί μας τη γάτα και το ποντίκι», θα πει ο υπαξιωματικός Ουάσινγκτον Ρέγες. Έχουν εφοδιάσει παιδιά με γουόκι-τόκι «μεγέθους αναπτήρα», προκειμένου να τις προειδοποιούν για τις επιχειρήσεις των Αρχών.
Οι αρχηγοί της επίφοβης συμμορίας «Λος Τσονέρος» κατάγονται από τη Σέρο Λας Κάβρας. Ο Τζούνιορ Ρολδάν και ο Μπεν 10 άρχισαν και οι δυο τους την εγκληματική τους δράση σαν πληρωμένα πιστόλια, σύμφωνα με τις Αρχές.
Η συμμορία «Λος Τσονέρος» έχει εμπλακεί επανειλημμένα στα βάρβαρα επεισόδια που σπαράσσουν από πέρυσι τις φυλακές της χώρας.
Την περασμένη Δευτέρα, 44 κρατούμενοι σκοτώθηκαν στη φυλακή της Μπελαβίστα, στην επαρχία Σάντο Ντομίνγκο δε λος Τσάτσιλας, 80 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Κίτο, όταν δύο συμμορίες αποφάσισαν να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους.
Από τον Φεβρουάριο του 2021, κάπου 400 κρατούμενοι έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις, στις οποίες το διακύβευμα συχνά είναι ο έλεγχος των φυλακών.